حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی

حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI accounting) فرایند اندازه‌گیری، ثبت، پردازش و تحلیل داده‌های مالی سازمان با استفاده از ابزارهای هوشمند است. ترکیب حسابداری با هوش مصنوعی یک تحول بنیادین و روبه‌گسترش در سازمان‌های پیشگام است.

استفاده از استراتژی هوش مصنوعی در حسابداری شرکت‌ها با استفاده از قدرت داده‌ها و اتوماسیون یک تحول انقلابی در این حوزه است. بسیاری از شرکت‌های حسابداری، زمان قابل‌توجهی از وقت خود را صرف کارهای کم‌ارزش و تکراری می‌کنند. بسیاری از حسابداران حرفه‌ای اتوماسیون فعالیت‌ها را پاسخی برای این حذف این ناکارآمدی و افزایش سرعت و اثربخشی بیان کردند.

نظر به مشکلات روندهای سنتی نظام حسابداری، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای رسیدگی به چالش‌ها، تسریع کار و ساده‌سازی فرآیندها وارد عمل شدند. به‌نظر می‌رسد هوش مصنوعی آینده صنعت حسابداری است و حسابداران باید دانش کافی پیرامون این حوزه داشته‌باشند. در این نوشتار کوشش بر آن است تا حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی، تعریف و مفهوم سازی‌شود.

آشنایی با حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی

اگرچه هوش مصنوعی تقریباً در هر زمینه‌ای از کسب و کار مفید است، اما ثابت کرده است که واقعاً در عرصه حسابداری انقلابی است. حسابداران به جای اینکه روزها را صرف بررسی ستون‌های اعداد کنند، اکنون می‌توانند اطلاعات مورد نیاز خود را با کلیک یک دکمه استخراج کنند. این نه تنها صرفه‌جویی زیادی در زمان دارد، بلکه داده‌های هدفمندتری را نیز ارائه می‌دهد.

داده یک عنصر اساسی در هوش مصنوعی و حسابداری است. ظرفیت هوش مصنوعی برای جمع‌آوری، سازماندهی، تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات عددی می‌تواند آن را به ابزاری ارزشمند برای یک حسابدار تبدیل کند. زمانی که از ظرفیت آن به‌طور کامل و درست استفاده شود، هوش مصنوعی در حسابداری این امکان را برای شرکت ایجاد می‌کند که یک استراتژی حسابداری جامع‌تر ایجاد کند، استراتژی که می‌تواند بر اساس حسابداری کارآمدتر و دسترسی مالی ایجاد شود.

در نهایت، در نظر گرفتن هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار حسابداری، تمایز مهمی برای یک حسابدار است. هدف از هوش مصنوعی این نیست که با یک بخش حسابداری ادغام شود تا عنصر انسانی درگیر در نظارت مالی یک شرکت را از بین ببرد. بلکه به معنای افزایش توانایی یک بخش برای ارائه دقیق‌ترین اطلاعات مالی ممکن است. در واقع نباید از هوش مصنوعی بترسید بلکه باید آن را با آغوش باز بپذیرید. علاوه بر این، مهم نیست که یک الگوریتم مبتنی بر هوش مصنوعی چقدر پیچیده یا سریع باشد، هنوز هیچ جایگزینی برای عنصر انسانی در استفاده از اطلاعات به دست آمده از داده‌ها در یک استراتژی مالی در دنیای واقعی وجود ندارد.

کاربردهای حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی

می‌توان گفت هوش مصنوعی مفهومی بوده که قبلاً در حسابداری معرفی شده است. برای چندین دهه، نرم افزار حسابداری از تکنیک‌های هوش مصنوعی مانند سیستم‌های مبتنی بر قوانین و پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کند. با این وجود، پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های هوش مصنوعی مانند یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، بینایی کامپیوتر و تولید زبان طبیعی، کاربردها و امکانات جدیدی را برای حسابداری تعریف کرده‌است.

برای نمونه در یک مطالعه تجربی اتوماسیون فرآیند رباتیک (RPA) زمان پردازش ممیزی و قراردادها را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد. به طوری‌که ماه‌ها کار تنها به چند هفته کاهش پیدا کرده‌ست. از این رو شرکت‌های بزرگی که از مزایای هوش مصنوعی حسابداری استقبال کرده‌اند به کارایی بالاتری دست‌یافته‌اند و می‌توانند خدمات سطح بالاتری را نسبت به رقبای خود که از هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند، ارائه دهند. تا این جای مقاله متوجه شدید که هوش مصنوعی چگونه می‌تواند دنیایی متفاوت از حسابداری را در اختیار متخصصان این حوزه قرار دهد.

خودکار کردن کارهای روتین

هوش مصنوعی قادر خواهد بود کارهای تکراری، خسته‌کننده و یا مستعد خطای انسانی مانند ورود داده‌ها، پردازش صورتحساب، آماده‌سازی مالیات، حقوق و دستمزد، صورتهای مالی، حسابرسی و انطباق را خودکار کند. این قابلیت می‌تواند در زمان و هزینه برای حسابداران صرفه‌جویی کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بر فعالیت‌های دارای ارزش‌افزوده بیشتری مانند برنامه‌ریزی استراتژیک، خدمات مشاوره‌ای و بینش تجاری تمرکز داشته باشند.

تقویت تجزیه و تحلیل داده‌ها

هوش مصنوعی می‌تواند تجزیه و تحلیل داده‌ها را با پردازش حجم زیادی از داده‌های ساختاریافته و بدون ساختار مانند صورت‌های مالی، گزارش‌ها، قراردادها، صورت‌های مالی، ایمیل‌ها، رسانه‌های اجتماعی و غیره انجام دهد. یک حسابدار با کمک هوش مصنوعی می‌تواند به راحتی به ارزیابی ریسک و پیدا کردن تقلب‌ها بپردازد.

بهبود ارتباطات

هوش مصنوعی می‌تواند ارتباطات را با تولید خلاصه‌ها و گزارش‌های زبان طبیعی از داده‌های عددی بهبود بخشد. همچنین می‌تواند از درک و تولید زبان طبیعی برای تعامل با کاربران از طریق چت کردن ربات‌های صوتی یا متنی استفاده کند. این قابلیت دسترسی و استفاده از اطلاعات و خدمات حسابداری را برای حسابداران و مشتریان آن‌ها بهبود می‌بخشد.

کاربرد هوش مصنوعی در حسابداری و ابزارهای آن

هوش مصنوعی از طریق ابزارهای متنوع خود می‌تواند کاربردهای مختلفی را در حوزه حسابداری تعریف کند. تعدادی از محبوب‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی به صورت موارد ذکر شده در ادامه هستند.

مزایای استفاده از هوش مصنوعی در حسابداری

حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند مزیت‌های مختلفی را برای حسابداران و همین‌طور مشتریان آن‌ها ارائه دهد. تعدادی از این مزیت‌ها در ادامه آورده شده‌اند:

افزایش بهره‌وری

هوش مصنوعی می‌تواند کارایی را با خودکار کردن کارهای وقت‌گیر یا فشرده افزایش دهد. در این صورت خطاها، تأخیرها و مداخلات دستی کاهش می‌یابد. با بهره‌وری حسابدارن از طریق هوش مصنوعی، شرکت‌ها می‌توانند رشد قابل‌توجهی داشته باشند.

بهبود دقت

هوش مصنوعی قادر خواهد بود دقت را با کاهش خطاهای انسانی و سوگیری‌ها بهبود بخشد. همچنین AL قادر به شناسایی خطاها و ناهماهنگی‌ها در داده‌هاست و آن‌ها را برای تصحیح یا تائید علامت‌گذاری می‌کند. درنتیجه کیفیت و قابل‌اطمینان بودن اطلاعات و خدمات حسابداری بهبود می‌یابد.

افزایش قدرت تصمیم‌گیری

هوش مصنوعی می‌تواند با ارائه بینش‌ها و توصیه‌های مبتنی بر داده تصمیم‌گیری را افزایش دهد. همچنین به حسابداران و مشتریان کمک می‌کند تا سناریو و نتایج مختلف را بر اساس عوامل و مفروضات متفاوت بررسی کنند. این قابلیت به آن‌ها در تصمیم‌گیری آگاهانه و بهینه کمک می‌کند.

مزیت رقابتی

هوش مصنوعی می‌تواند یک مزیت رقابتی را با امکان دادن به حسابداران برای ارائه خدمات با ارزش‌افزوده بیشتر به مشتریان خود فراهم کند. علاوه بر این هوش مصنوعی به حسابداران کمک می‌کند تا با استفاده از تخصص و مهارت‌های انسانی خود مانند خلاقیت، همدلی و موارد دیگر خود را از رقبا متمایز کنند.

چالش‌‌های استفاده از هوش مصنوعی در حسابداری

درست است که هوش مصنوعی مزیت‌های بسیاری را برای حسابداری به وجود آورده است، اما نیاز به برطرف شدن برخی چالش‌ها نیز وجود دارد. تعدادی از این چالش‌های حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی در ادمه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

کیفیت داده

کیفیت داده‌ها یک عامل کلیدی برای موفقیت هر برنامه‌ای از هوش مصنوعی است. با کیفیت داده‌ها می‌توان به نتایج یا توصیه‌های دقیقی دست پیدا کرد، بنابراین اطمینان از این‌که داده‌های مورداستفاده برای آموزش و آزمایش مدل‌های هوش مصنوعی کامل، سازگار، مرتبط، دقیق و به روز هستند، اهمیت دارد.

اخلاق و اعتماد

اخلاق و اعتماد دو مبحثی هستند که برای ایجاد رابطه مثبت بین حسابداران و مشتریان ضروری است. استفاده از هوش مصنوعی در حسابداری می‌تواند مسائل اخلاقی و اعتمادی مانند شفافیت، پاسخگویی، حریم خصوصی، امنیت، تعصب و انصاف را بالا ببرد. از این رو اهمیت دارد که مطمئن شوید سیستم‌های هوش مصنوعی مورداستفاده در حسابداری با اصول و استانداردهای خاصی طراحی و اجرا شده‌اند و قابلیت حسابرسی و توضیح را برای کاربران دارند.

شکاف مهارتی

شکاف مهارتی چالشی است که بر بسیاری از صنایع و حرفه‌هایی که فناوری‌های هوش مصنوعی را اتخاذ می‌کنند، تأثیرگذار هستند. حسابداران باید به دنبال کسب شایستگی‌ها و مهارت‌های جدیدی باشند تا بتوانند به طور مؤثر با سیستم‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی کار کنند. این مهارت‌ها، سواد داده، تفکر انتقادی، تفکر تحلیلی، حل مسئله، ارتباط و همکاری را شامل می‌شود. همچنین مهارت مدیریت مالی مبتنی بر هوش مصنوعی بسیار مفید است.

سخن پایانی

هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری قدرتمند از طریق خودکارسازی وظایف عادی، بهبود تجزیه و تحلیل داده‌ها، بهبود ارتباطات، افزایش کارایی، بهبود دقت، افزایش تصمیم‌گیری و ایجاد مزیت رقابتی می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در حرفه حسابداری شود. از طرفی حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی با چالش‌هایی روبه رو است که لازم است برای موفقیت مؤثرتر، آن‌ها را برطرف کرد. بنابراین یک حسابدار باید دانش کافی پیرامون کاربردها و ابزارهای هوش مصنوعی در حسابداری آگاه باشند.

تحول دیجیتال در حسابداری و راهکار مالی، ربات‌ها و انسان‌ها را به هم متصل می‌کند تا گردش کار را کارآمدتر کند. از آنجایی که ربات‌ها می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را جمع‌آوری و پردازش کنند، می‌توانند الگوهایی را استخراج کنند و از داده‌ها بیاموزند. از آنجایی که ربات‌ها وظایف تکراری و خسته‌کننده را انجام می‌دهند، کارشناسان حسابداری و مالی زمان کافی برای تمرکز روی وظایفی که انجام می‌دهند خواهند داشت. بنابراین، می‌توان قویاً گفت که هوش مصنوعی آینده صنعت حسابداری و مالی خواهد بود.

منبع: قوامی، محبوبه. هوش مصنوعی در سازمان. تهران: پارس‌مدیر.