سند تحول دیجیتال
سند تحول دیجیتال با هدف توسعه اقتصاد دیجیتال و استفاده از فناوریهای تحولآفرین برای حل مسائل کلان کشور تدوین شد. این سند یکی از اسناد بالادستی و از برنامههای راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
سند موردنظر در سه لایه توانمندسازی، کاربرد و آثار تهیه شد. همچنین به بهبود زیرساختهای کلیدی کشور در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کمک میکند. برای تحول دیجیتال باید سندی مکتوب تدوین کرد که راهنمای عمل باشد.
هدف اصلی این سند، ایجاد زیرساختهای دیجیتال نظیر هویت دیجیتال، امنیت و حفاظت از دادهها، سواد دیجیتال و شفافیت در دسترسی به دادههای عمومی است. این سند به بهبود شاخصهای کلیدی مانند توسعه دولت الکترونیک، افزایش نفوذ اینترنت و سهولت کسبوکارهای دیجیتال توجه دارد.
مقدمه سند تحول دیجیتال
یکی از برجسته ترین حوزهها از بُعد تأثیر بر بخشهای مختلف کشور و الگوهای کسبوکاری که تغییرات قابل توجهی را با خود به همراه داشته است، توسعه فناوریهای تحولآفرین و به تبع آن شکلگیری تحوالت دیجیتال باشد. سرعت روزافزون نفوذ فناوریهای نوین در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگهای و … تهیه و تدوین سند پیش رو را ضروری ساخته است.
سند تحول دیجیتال با هدف ارائه شبکه دیجیتالی از طریق تعامل ارکان تحول دیجیتال در سه لایه توانمندساز، کاربرد و آثار نگارش شد. لذا در راستای حل مسائل کلان کشور با بهرهگیری از ظرفیت فناوری هدف توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور، سند حاضر بهعنوان سند پایه توسعه تحول دیجیتال در کشور و با رویکرد کوتاه مدت تدوین شد. ضروری است این سند متناسب با تحوالت سریع در عرصه دیجیتال و نیازهای جامعه تکامل یابد.
تعاریف سند تحول دیجیتال
تحول دیجیتال: تغییرات بنیادین و فناورانه ارتباطی، سازمانی و فرهنگ که مدلهای کسبوکار، تجربههای ذینفعان و فرایندهای عملیاتی را به نحو مطلوبی تغییر دهند.
فناوریهای تحولآفرین: تحول فناوریهایی هستند که ماهیت رقابت بازار را تغییر میدهند و بر روی انتظارات افراد، فرآیندهای عملیاتی و مدلهای کسبوکار تأثیر گذاشته و بهره وری، کارایی و سوددهی را افزایش میدهند که عبارتند از هوش مصنوعی، رایانش ابری، کالن داده و تحلیل داده، اینترنت اشیا، واقعیت افزوده و مجازی، رباتها، بلاکچین، اینترنت نسل پنجم، پرینت سه بعدی و چهاربعدی، رایانش کوانتومی، بیومترین و رسانههای اجتماعی.
اقتصاد دیجیتال: اقتصادی که ایجاد ارزش در آن با محوریت فناوریهای دیجیتال صورت میپذیرد و رکن اصلی آن ارتباطاتی به منظور ساخت اکوسیستمی بین مردم، سازمانها و زیرساختهای فناورانه است.
لایه توانمندسازها: شامل توانمندسازهایی است که زمینه را برای بهرهبرداری از تحول دیجیتال مهیا مینماید. مشتمل بر هفت سازه قانون، زیرساخت، امنیت، هویت، سواد، داده باز و حکمرانی دیجیتال است.
لایه کاربرد: بیانگر بهرهمندی از توانمندسازهای تحول دیجیتال در سه بخش دولت دیجیتال، جامعه دیجیتال و کسبوکار دیجیتال میباشد.
لایه آثار: آثار کاربردها در حل سه حوزه از مسائل اولویتدار کالن کشور در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی نمود یابد.
چشمانداز و ماموریت سند تحول دیجیتال
چشمانداز: ایران با بهرهگیری از تحول دیجیتال در کشور و استفاده از فناوریهای های تحولآفرین قادر خواهد بود با حل چالش کالن کشور به بهبود شرای ط مردم، کسبوکارها و دولت کمک نماید. چنین رویکردی موجب توسعه فضای کسبوکار شده، فرهنگسازی در جامعه و بهرهمندی از مزایای هوشمندسازی را در ارائه خدمات دولت به شهروندان و وکسب نماید.
جامعهای سالم مشارکتجو مطابق با ارزشهای ایرانی، با اقتصادی هوشمند و دارای رشد پایدار و دولتی کارآمد و شفاف در نتیجه بهرهگیری از فناوریهای دیجیتال
بیانیه چشم انداز ایران دیجیتال
ماموریت: بازو ایجاد زیرساختهای توانمندساز نظیر زیرساخت حقوقی، هویت، امنیت و صیانت، سواد و مهارت دیجیتال، داده شفافیت، زیرساخت فناوری و حکمرانی برای برخورداری از آثار اقتصادی (افزایش شفافیت، افزایش اشتغال، رفع ناهنجارهای ساختاری اقتصاد، کاهش فقر و نابرابری)، آثار اجتماعی (ارتقای سرمایه اجتماعی، ارتقای امنیت اجتماعی) و آثار زیست محیطی(کاهش آلودگی هوا، مدیریت آب و سایر منابع، …) در حل مسائل اولویتدار کشور با رویکرد تحول دیجیتال
سخن پایانی
از جمله دستاوردهای اجرای این سند، میتوان به افزایش شاخصهای کیفیت زندگی، مشارکت الکترونیکی شهروندان، کاهش نرخ بیکاری و فساد و توسعه اکوسیستم دیجیتال در کشور اشاره کرد. در این سند راهبردهای مشخصی برای ارتقاء هویت دیجیتال، امنیت سایبری و استفاده از دادههای باز برای افزایش شفافیت وجود دارد.
سند ملی تحول دیجیتال از اواخر سال ۱۳۹۹ به هیئت دولت ارائه شده و در حال طی مراحل تصمیمگیری و تصویب است. این سند با توجه به سرعت رشد فناوریهای دیجیتال، ابزاری حیاتی برای تقویت زیرساختهای دیجیتالی کشور محسوب میشود و نظرات کارشناسان و متخصصین بخش خصوصی در غنیسازی آن نقش مهمی ایفا میکند.
