مدیریت آموزشی

مدیریت آموزشی (Educational Management) یک رشته دانشگاهی است که در آن به مدیریت آموزش و فرایندهای آموزشی پرداخته می‌شود. این دوره در مقاطع کارشناسی ارشد تا دکتری ادامه دارد. البته سهم آموزش در این رشته معمولاً پررنگ‌تر از سهم مدیریت است و بخش مدیریت هم، غالباً به سیاست‌گذاری محدود می‌شود. رشته مدیریت آموزشی در گروه علوم انسانی مجموعه علوم تربیتی قرار گرفته است. این رشته با رشته مدیریت بازرگانی و مدیریت صنعتی تفاوت‌های بنیادی دارد. این رشته یکی از رشته‌های زیر گروه انسانی بوده که گرایشی از رشته علوم تربیتی می‌باشد. در این رشته تحصیلی مدیرانی برای اداره سازمان‌های آموزش‌محور پررئش داده می‌شوند.

داوطلبان علاقمند به این رشته باید توجه داشته باشند که نمی توانند در مقطع کارشناسی به تحصیل در این رشته بپردازند. زیرا این رشته مختص به مقطع کارشناسی ارشد است. بنابراین بهتر است مدیریت آموزشی را یکی از گرایش‌های رشته MBA یا سایر انواع مدیریت اجرایی در نظر نگیرید. این رشته به کاربرد مدیریت در محیط‌های آموزشی اشاره دارد. از نظر ماهیت رشته‌ای زیرمجموعه علوم تربیتی است. البته بر خلاف سایر گرایش‌های علوم تربیتی که متاثر از حوزه‌های دانشی خارج از خود بوده اند، دارای ماهیت مستقلی است. علم مدیریت آموزشی، کارکردهای مدیریت در سازمان‌های آموزش‌محور را بر تئوری و دانش علمی، مبتنی می‌سازد.

آینده شغلی و بازار کار رشته مدیریت آموزشی

هدف از ارائه و شکل‌گیری رشته مدیریت آموزشی تربیت نیروی انسانی متخصصی است. فارغ‌التحصیلان این رشته باید بتوانند در سطح‌های مختلف آموزش فعالیت کنند. نیازهای آموزشی مربوط به دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، وزارت خانه‌ها و… را برآورده سازد. به بیانی دیگر داوطلبان باید در مقطع کارشناسی در رشته علوم تربیتی تحصیل کنند. پس از فارغ التحصیلی در این رشته، در انتخاب رشته کارشناسی ارشد، این رشته را انتخاب کنند. پس از قبولی در این رشته به تحصیل بپردازند. مطابق اعلام سازمان سنجش و آموزش کشور، کلیه داوطلبان فارغ التحصیل رشته‌های مختلف میتوانند در کنکور دکتری مدیریت آموزشی شرکت نمایند.

مدیریت آموزشی به کاربرد مدیریت در محیط‌های آموزشی اشاره دارد و از نظر ماهیت رشته‌ای زیرمجموعه مدیریت و علوم انسانی است. دانشجویان علاقه‌مند به مباحث آموزش‌محور با گذراندن واحدهای عمومی و تخصصی خود را برای بازار کار آماده می‌کنند. با مطالعه کتب تخصصی می‌توان مهارت خوبی پیدا کرد. فارغ‌التحصیل ماهر در این رشته بیکار نمی‌ماند. باید در کنار فراگیری واحدهای درسی به یک نکته توجه داشت. در این رشته تحصیلی تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی حیاتی است. تا می‌توانید نرم‌افزارهای تخصصی را فرا بگیرید. در کنار آن به مطالعه زبان انگلیسی بپردازید. زبان و کامپیوتر از دیدگاه علی خدابخش کلید موفقیت است.

دروس امتحانی رشته مدیریت آموزشی

سرفصل‌های تعریف‌شده برای این رشته، از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. اما برخی موضوعات را می‌توان فصل مشترک غالب این دوره‌ها دانست. از جمله‌ی این موضوعات می‌توان به رهبری آموزشی یا Educational Leadership اشاره کرد که اخیراً در بسیاری از این دوره‌ها، مورد توجه جدی قرار گرفته است.

• زبان انگلیسی
• استعداد تحصیلی
• فلسفه،مبانی و اصول تربیت
• آمار تخصصی
• روش تحقیق
• مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی
• رفتار سازمانی مدیریت اموزشی
• نظارت و راهنمایی اموزشی

اصول مدیریت آموزشی، اقتصاد آموزش، مبانی و اصول برنامه‌ریزی آموزشی، سیاست گذاری در آموزش، فلسفه آموزش، رهبری یادگیری، رفتار سازمانی در مراکز آموزشی، هوشمندسازی آموزش و فرایندهای آموزشی، تحقیق و تحول و نوآوری در آموزش، مدیریت دانش، ارزش‌یابی و کنترل برنامه‌های آموزشی، جنبه‌های حقوقی آموزش و اخلاق حرفه‌ای در آموزش، از جمله موضوعاتی هستند که در بیشتر برنامه‌های مدیریت آموزشی مورد توجه قرار می‌گیرند.

سخن پایانی

کسانی که در مدیریت آموزشی تحصیل می‌کنند، معمولاً وارد یکی از دو شاخه‌ی فعالیت‌های اجرایی مدیریتی و یا سیاست‌گذاری می‌شوند. شاخه‌ی سیاست‌گذاری به این معناست که متخصصان مدیریت آموزشی با مراکز دولتی، نهادهای غیرانتفاعی و انجمن‌ها و گروه‌های تصمیم‌گیر یا تصمیم‌ساز در حوزه‌ی آموزش همکاری می‌کنند. ورود به شاخه‌ی اجرایی هم به معنای تأسیس یک مدرسه یا آموزشگاه و یا ورود به تیم مدیریتی یک مرکز آموزشی است.

بخش قابل‌توجهی از سرفصل‌های این رشته به آموزش در دبستان و دبیرستان اختصاص دارد. اما اگر معیارتان سرفصل‌های دانشگاهی نباشد، خواهید دید که در ادبیات تحقیقاتی، مقالات و فعالیت کارشناسان به همه‌ی مقاطع آموزشی از دبستان تا تحصیلات عالی دانشگاهی پرداخته می‌شود.

فارغ‌ التحصیلان‌ می‌توانند در مراکزی‌ همچون‌ وزارت‌ آموزش‌ و پرورش‌، وزارت‌ علوم‌ تحقیفات‌ و فناوری‌، وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌، مدارس‌، دانشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزشی‌ به‌ کار مدیریت‌ آموزشی‌ مشغول‌ شوند. موقعیت‌های شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیلان این گرایش وجود دارد. تا جایی که بسیاری از کارشناسان مدیریت آموزشی آینده شغلی این گرایش را در کشور ما، بسیار امیدبخش و ایده‌آل می‌دانند. در نهایت به این رشته خوش‌بین باشید. با تسلط بر دروس تخصصی و نرم‌افزارهای اختصاصی به بازار کار ورود کنید. آینده این رشته تحصیلی خوش‌بینانه است.