حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین
حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین بر بکارگیری این فناوری جهت کاهش جعل و خرابکاری و افزایش بهره‌وری بوسیله قراردادهای هوشمند تمرکز دارد. کاربردهای تجاری بلاک‌چین و فناوری در حسابداری جدید احتمالاً تأثیر قابل توجهی بر نحوه اجرای تعهدات حسابرسان خواهند داشت.
بلاک‌چین یک دفتر کل دیجیتالی است که برای ثبت معاملات انجام شده بین طرف‌های مختلف در یک شبکه ایجاد شده‌است. این دفتر کل مبتنی بر اینترنت بوده و بین مشترکان تقسیم شده‌است و کلیه معاملات از زمان ایجاد آن را شامل می‌شود. تمامی مشترکان یا شرکت‌کنندگان اعم از افراد یا کسب و کارها، از یک پایگاه داده اشتراکی استفاده می‌کنند و به عنوان «گره» به بلاک‌چین متصل هستند. هر گره یک نسخه همسان از دفتر کل را در اختیار دارند.
حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین دست‌کم دارای سه مزیت اصلی شامل افزایش بهره‌وری، کاهش جعل و انعقاد قراردادهای هوشمند است. نظر به اهمیت موضوع در این نوشتار کوشش بر آن است تا کاربردهای بلاک‌چین در حسابداری تشریح شود.
تاریخچه حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین
تاریخچه حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین به دسامبر ۲۰۱۷ برمی‌گردد. سه شرکت حسابداران حرفهای خبره کانادا، انجمن حسابداران حرفهای بین‌المللی و مرکز دانشگاه واترلو در کنار هم قرار گرفتند. آنها برای یکپارچگی اطلاعات و تضمین سیستم اطلاعاتی (UWCISA) بیانیه «هشدار حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین» را منتشر کردند. آنها فناوری بلاک‌چین و تأثیر بالقوه آن بر حرفه حسابرسی بررسی کردند و به نتایج زیر دست یافتند:
فناوری بلاک‌چین این پتانسیل را دارد که بر تمام فرآیندهای نگهداری سوابق، از جمله نحوه شروع، پردازش، مجوز، ثبت و گزارش تراکنش‌ها تأثیر بگذارد.
تغییرات در مدل‌های کسب‌وکار و فرآیندهای کسب‌وکار ممکن است بر فعالیت‌های پشتیبان مانند گزارش‌دهی مالی و تهیه مالیات تأثیر بگذارد.
هم نقش و هم مجموعه مهارت‌های حسابرسان CPA ممکن است با ظهور تکنیک‌ها و رویه‌های جدید مبتنی بر بلاک‌چین تغییر کند. برای مثال، روش‌های کسب شواهد حسابرسی باید هم دفتر کل سنتی مستقل و هم دفتر کل بلاک‌چین را در نظر بگیرند. علاوه بر این، پتانسیل استانداردسازی و شفافیت بیشتر در گزارش‌دهی و حسابداری وجود دارد که می‌تواند استخراج و تجزیه و تحلیل داده‌ها را کارآمدتر کند.
حسابرسان مستقل باید فناوری بلاک‌چین را همانطور که در سایت‌های مشتری پیاده‌سازی می‌شود، درک کنند، خواه مشتریان فرصت‌های تجاری بلاک‌چین را دنبال می‌کنند، برنامه‌های تجاری بلاک‌چین را پیاده‌سازی می‌کنند یا از بلاک‌چین در حسابداری استفاده می‌کنند.
تعریف حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین
حرفه حسابداری می‌تواند منافع گسترده‌ای از بلاک‌چین کسب کند و رویکرد فعلی را به سمت این تکنولوژی نوظهور سوق دهد. بلاک‌چین و همچنین قراردادهای هوشمند مرتبط می‌توانند موجب ذخیره سازی ایمن داده‌های حسابداری شود تا با سرعت اطلاعات مرتبط با اشخاص ذینفع به اشتراک گذاشته شود و تاییدپذیری داده‌های کسب وکار افزایش یابد.
با استفاده از فناوری بلاک‌چین شرکت‌ها توانایی ایجاد یک سیستم اطلاعاتی جدید حسابداری را دارند که موجب ثبت معاملات تاییدشده بر روی دفاتر ایمن می‌شود. آن معاملات نه تنها شامل تبادل دارایی‌های پولی میان دو طرف معامله مانند دریافت از مشتری، وجه نقد سپرده شده در بانک و غیره است. بلکه شامل جریان داده حسابداری درون یک شرکت نیز می‌شود. این سیستم‌ها موجب گزارشگیری به موقع از طریق مخابره سریع اطلاعات حسابداری به اشخاص مانند مدیران، حسابرسان، اعتباردهندگان و سایر ذی نفعان می‌شود.
به دلیل کاهش قابل ملاحظه در بهای پردازش و حافظه به ازای هر واحد و همچنین ظهور دفاتر کل توزیع شده در بلاک‌چین، مشارکت کنندگان خارجی می‌توانند به اطلاعات به موقع شرکت با کمترین بها دسترسی داشته باشند. قراردادهای هوشمند می‌توانند کنترل هایی به شکل خودکار با توجه به قواعدی از پیش تعیین شده اعمال کنند.
همچنین، با پیشرفت و محبوبیت اینترنت اشیا، کنترل‌ها می‌تواند در بلاک‌چین تعبیه شود. این کنترل‌های مبتنی بر اینترنت اشیا می‌توانند با اشیای فیزیکی مختلفی در جهت نظارت و تصویب فرآیندهای کسب وکار به موقع با یکدیگر همکاری کنند. علاوه بر این، تحلیل داده‌ها می‌تواند با کمک بلاک‌چین در جهت کشف ناهنجاری و ایجاد دیگر اطلاعات مفید استفاده شود. درواقع بلاک‌چین بستری برای افشا گزازشگرمالی خواهد بود
کاربرد بلاک‌چین در حسابداری
سامانه اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین را می‌توان یک سامانه تراکنشی دانست که اول دارای یک دفتر کل عمومی توزیع شده، برای نگهداری داده‌های گذشته است. دوم، ثبت‌های درون آن از سوی همه کاربران تایید می‌شود. سوم، همه ذی نفعان مشارکت کننده از طریق دسترسی به داده‌های دفتر کل می‌توانند به صورت آنی صورت‌های مالی مورد نیاز خود را تهیه و مشاهده کنند. از جمله کاربردهای مهم بلاک‌چین در حسابداری به شرح ذیل می‌باشد:
دانلود پرسشنامه حسابداری مبتنی بر بلاک‌چین
۱- کاهش جعل و خرابکاری
یکی از اصلی‌ترین مزایای استفاده از بلاک‌چین در حسابداری کاهش جعل و تخریب اسناد است. همانطور که قبلا اشاره شد امنیت بلاک‌چین به خاطر ساختار غیرمتمرکزبودن خود کاری بسیار دشوار است. افرادی که قصد خرابکاری و جعل اسناد را دارند، به هیچ‌وجه تکنولوژی و توانایی نفوذ به یک ساختار بلاک‌چین را ندارند. اگر یک نفر سعی کند که بر روی یک بلوک اطلاعات تغییراتی ایجاد کند، این تغییرات بر روی تمامی بلوک‌ها اعمال خواهد شد. حافظه چنین تغییراتی باقی می‌ماند و به راحتی قابل ردیابی است.
رخ دادن خطا در جمع‌آوری اسناد اتفاق دور از ذهنی نیست. ممکن است تیم حسابداری شما، تیمی کاملا حرفهای باشد. اما احتمال این وجود دارد که عملیات مالی شما جایی با مشکل مواجه شود. مسئولین حسابداری توانایی بررسی دقیق اسناد را نداشته باشند و بدون پیش‌بینی، اسناد شما با قوانین وضع شده همخوانی نداشته باشد. یک کاربرد بلاک‌چین در حسابداری پیشگیری از وقوع چنین اتفاقی است
۲- افزایش بهره‌وری
به خاطر قابلیت‌های اتوماسیون و همچنین قراردادهای هوشمند، فرآیند حسابرسی به مراتب زمان کمتری خواهد داشت. حسابداران مجبور نیستند که ساعت‌ها و روزها به حسابرسی مشغول باشند. به دلیل میزان قابلیت اتکا به اطلاعات و انتقال و ارتباط بین داده‌ها، این مسئله حتی در اندازه دولتی هم می‌تواند تاثیرگذار باشد و هزینه کمتری صرف حسابرسی شود.
با ورود بلاک‌چین به حسابداری (حسابداری ویژه بازارکار ) می‌توان انتظار داشت که تیم‌های حسابداری کوچک‌تر از امروز شوند. این به معنای کاهش هزینه پرسنل و افزایش درآمدزایی شرکت است. در واقع درواحد مالی تنها افرادی که تخصص و تبحر کافی در این حوزه دارند فعالیت خواهند کرد.
۳- قراردادهای هوشمند در حسابداری
یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) پروتکل رایانه‌ای است که بر روی یک بلاک اجرا می‌شود. این پروتکل برای قراردادها قواعدی را تعیین میکند و به محض رعایت مقررات و توافق ها، مفاد قرارداد را اعمال میکند. یک قرارداد هوشمند وجوهی را در اختیار دارد و پس از تحقق کامل شرایط قرارداد ، آنها را به طور خودکار آزاد میکند و به ذینفع قرارداد پرداخت میکند. آنها با متحول کردن معاملات روتین و انجام کار با واسطه‌های شخص ثالث مانند وکلا ، نحوه عملکرد حسابداری را به طور کامل تغییر خواهند داد.
قرارداد هوشمند یکی از جذاب‌ترین قابلیت‌ها و کاربردهای بلاک‌چین در حسابداری است. به قرارداد هوشمند به چشم یک برنامه نوشته شده و تنظیم شده نگاه کنید. وقتی یک محصول به شرکت شما تحویل داده می‌شود، شما باید هزینه آن را پرداخت کنید.
عموما حداقل یک یا دو نفر از پرسنل شما درگیر چنین وظایفی خواهد بود. قرارداد هوشمند می‌تواند طبق شرایطی که شما برای آن مشخص کرده‌اید این وظایف را کاهش دهد. هربارکه شرایط ملاقات مهیا شد، قرارداد هوشمند هزینه را پرداخت یا دریافت خواهد کرد و فرآیندهای اضافه و تکراری حذف می‌گردد و دقت و اعتماد درانجام امورافزایش پیدا میکند.
پایان سخن
بلاک‌چین اساساً یک فناوری حسابداری است. بلاک‌چین پتانسیل افزایش کارایی فرآیند حسابداری را دارد. معاملات و دارایی‌ها که به عنوان یک سیستم حسابداری عمل میکند و با ایجاد اطمینان نسبت به حقوق و تعهدات باعث قدرت بخشیدن به حرفه حسابداری و گسترش دامنه فعالیت‌های اقتصادی مبنی بر معاملات ثبت شده می‌شود.
تراکنش‌های جدید با یک کاربر شروع می‌شوند، اما به شبکه‌ای مشابه منتشر می‌شوند. همه تراکنش‌ها و سوابق دائمی هستند و نمی توان آنها را دستکاری یا حذف کرد. بسیاری از بلاک‌چین‌ها قابل برنامه ریزی هستند و از طریق “قراردادهای هوشمند” امکان کنترل اتوماسیون تراکنش‌های جدید را فراهم می‌کنند.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت دیجیتال , مدیریت مالی | ۱۸ خرداد ۰۳
