حسابداری (Accounting)
حسابداری (Accounting) فرایند سنجش، پردازش و روابط اطلاعات مالی و غیرمالی پیرامون یک نهاد اقتصادی مانند شرکتها و کسبوکارها است. به دیگر سخن، حسابداری یک دانش پایه است که از سازمانهای بزرگ دولتی تا شرکتهای کوچک و متوسط کاربرد دارد. حسابداری مدرن برای اولین بار با تعریف واژه تراز و تعادل در حسابها توسط پاچیولی در سال ۱۴۹۴ مطرح شد. کتاب پاچیولی، اولین منبع حسابداری مدرن تا به امروز است. از منظر آکادمیک حسابداری به عنوان یکی از رشتههای تحصیلی پرطرفدار بهحساب میآید که سالانه تعداد زیادی از دانشجویان در این رشته فارغ التحصیل میشوند.
رشته حسابداری در واقع رشتهای است که بعنوان رشتههای شناور شناخته میشود. داوطلبان در هر سه رشته تحصیلی ریاضی، تجربی و انسانی میتوانند در این رشته ادامه تحصیل دهند. علم حسابداری زبان تجارت خوانده میشود و یکی از زیر شاخههای رشتههای علوم انسانی است. حسابداری با مدیریت مالی و نسبتهای مالی جهت تهیه گزارشهای مالی ارتباط زیادی دارد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمانهای مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند.
از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد میشود. برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر سازمانها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات اینگونه رویدادها به تصمیمگیرندگان، طراحی شدهاست. فردی که شغل حسابداری انتخاب میکند باید بتواند گزارش کارهای مناسب و جامعه را ارائه دهد، پس نیاز است که ادبیات فارسی او در سطح خوبی باشد و نگارش خوبی را برای متنهای آماده شده انجام دهد.
تعریف حسابداری
حسابداری یک فعالیت خدماتی است که وظیفه اش آماده کردن اطلاعات اندکی، که اساساً دارای ماهیت مالی هستند، در مورد واحد اقتصادی است. اطلاعات آماده شده به وسیله حسابداری باید در تصمیمگیری های اقتصادی سودمند باشد.
حسابرسی فرآیندی منظم و قانونمند جهت جمع آوری و تحلیل بی طرفانه شواهد در رابطه ادعاهای مدیریت در رابطه با فعالیتها و رویدادهای اقتصادی، به تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین و گزارش نتیجهها به اشخاص ذینفع است.
تعاریف متعددی برای حسابداری وجود دارد. وجه اشتراک این تعاریف ضرورت وجود حرفه حسابداری در هر کسبوکاری است. چراکه از زمان قدیم تا به امروز در تمامی داد و ستدهای اقتصادی و اجتماعی، حسابداری نقش پررنگی داشته است. در حقیقت حسابداری یکی از عوامل موثر در بقای هر کسبوکاری است و طبق تعریف ویکی پدیا، به نوعی زبان تجارت نیز خوانده میشود. یک حسابدار با ارائه گزارشات مالی و تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی در هر کسبوکاری، اطلاعات لازم را در اختیار تمامی مدیران و ذینفعان اقتصادی قرار میدهد. در واقع این حسابدار است که با یک زبان مشترک که همان حسابداری است، رابط تمامی بخشها، مشاغل، فعالیتها و افراد است.
حسابدار کیست؟
حسابدار به شخصی میگویند که عملیات مالی را در هر کسبوکاری انجام میدهد. حسابداری در رگ و خون هر صاحب موفق کسبوکاری است. همه ما در ذهنمان افرادی مسن را میشناسیم که از حجلههای بازار به ثروتهای کلانی دست یافتهاند. بهطور کلی و در یک کلام گفتهایم که وی شخصی باهوش حسابداری بالاست. در ایران قدیم به حسابدار “میرزا” میگفتند، بعدها به آن دفتردار گفتند. در نسلهای بعدی واژه حسابدار به صاحب این جایگاه افزوده شد. ضمن اینکه ابزار حسابداری امروزه به جای چرتکه به ابزارهای الکترونیکی و نرمافزارهای مالی ارتقا یافته است.
کسی که میخواهد یک حسابدار شود باید به این نکته توجه داشته باشد که علاقه داشتن به ریاضیات یکی از شروط لازم برای این کار است. به کسانی که از ریاضی فراری هستند توصیه میکنیم که به هیچ عنوان سمت رشتهی حسابداری نیایند. به دلیل این که شما در حسابداری همیشه با اعداد و ارقام سر و کار خواهید داشت. البته تنها علاقه به ریاضیات نیست. از شروط لازم برای حسابدار شدن است بلکه یک حسابدار باید به اصول نگارشی هم مسلط باشد.
دروس رشته حسابداری Accounting
دروس پایه: روانشناسی عمومی، جامعه شناسی، اصول علم اقتصاد، ریاضیات پایه، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی. مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش و عملیات، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، پول و ارز بانکداری. مبانی سازمان مدیریت، توسعه اقتصادی، مالیه عمومی، روش تحقیق.
دروس اصلی و تخصصی: اصول حسابداری، حسابداری میانه، حسابداری پیشرفته، حسابداری صنعتی، حسابرسی، حسابداری مالیاتی. اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری، متون حسابداری
انواع حسابداری Accounting
حسابداری مالی
حسابداری مالی شاخهای از علم حسابداری است که به اسم حسابداری گزارش نیز معروف است. اصلیترین هدف این شاخهی حسابداری، تهیه و تنظیم صورتهای مالی اساسی است.
حسابداری دولتی
اصلیترین وظیفهی حسابداری دولتی، کنترل کردن هزینههای دولتی است. سیستم حسابداری که دولتها از آن استفاده میکنند حسابداری دولتی نامیده میشود. امروزه یکی از شاخههای مستقل رشتهی حسابداری است.
حسابداری مدیریت
اصلیترین کار حسابداری مدیریت، ارائه دادن گزارشات اطلاعاتی در مورد مواردی مانند قیمت تمام شدهی محصولات، میزان تولید، هزینهها و بهای فروش خدمات و محصولات است. حسابداری مدیریت همچنین بررسی ظرفیت منابع متعدد مانند ظرفیت تولید تجهیزات را نیز بر عهده دارد. این حوزه اکنون یک شاخهی مستقل است که حدوداً در اوایل قرن معاصر شکل گرفته است.
حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی اولین بار بعد از انقلاب صنعتی اروپا و برای مشخص کردن قیمت تمام شدهی محصولات تولید شده به کار گرفته شد. اصلیترین وظیفهی حسابداری صنعتی برآورد کردن هزینهی تمام شدهی کلیهی عوامل تولیدی است. حسابداری صنعتی یا بهای تمام شده عموماً در واحدهای صنعتی برای محاسبه قیمت فروش بر مبنای بهای تمام شده هر محصول و ارائه گزارشات برای محصولات، خدمات و فعالیتها استفاده میشود.
حسابداری مالیاتی
در حسابداری مالیاتی به محاسبه میزان مالیات بر درآمد موسسات و قوانین و مقررات مالیاتی پرداخته میشود. قوانین مالیاتی در تمام کشورهای جهان موضوعی مهم است و محاسبه مالیات، کاری بسیار دقیق و لازم است.
حسابداری فروشگاهی
مدیریت فروشگاهها هم مانند هر کسبوکاری باید همراه با حسابوکتابهای دقیق انجام گیرد. حسابداری فروشگاهی شامل حساب و کتاب موجودی اجناس، کنترل حسابها، دریافت و پرداخت، چکها و رسیدها و … است. آنچه در مدیریت فروشگاه اهمیت دارد؛ سرعت و دقت حسابها بدون حتی کوچکترین معطلی در مقابل مشتریان است.
خلاصه و جمعبندی
حسابداری (Accounting) به معنی ثبت و ذخیره اطلاعات مالی، ارائه تجزیه و تحلیل و نتایج بهصورت گزارشهایی به مدیران سازمان یا شرکت جهت تصمیمگیری مناسب، درست و بهموقع است. در واقع حسابداری را میتوان راهی برای کنترل سلامت مالی، ارزیابی داراییهای مالی، بدهیها و همینطور جریان نقدی در کسبوکارها تعریف کرد. رشته حسابداری یکی از رشتههای آموزش عالی است که داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک، تجربی و علوم انسانی میتوانند این رشته را برای تحصیل در دانشگاه انتخاب کنند.
پیشبینیها نشان میدهند که آینده رشته حسابداری در ایران بسیار خوب است. امروزه از کوچکترین سازمانها گرفته تا بزرگترین شرکتها و کارخانجات، همگی به یک حسابدار و یا یک گروه حسابداری Accounting نیازمندند. در واقع حسابداری مانند قلب یک مجموعهی کاری میباشد و اگر خللی در کارکرد آن به وجود بیاید، بقیه ی گروههای کاری هم با مشکل مواجه خواهند شد. به عنوان مثال یک کارخانه را در نظر بگیرید. در یک کارخانه این حسابدار و یا گروه حسابرسی است که مشخص میکند هزینهها و درآمدها چقدر بوده و در واقع این حسابدار است که ورودی و خروجیهای کارخانه را مشخص میکند و گزارش آنها را ارائه میدهد.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | مدیریت مالی | ۰۲ اسفند ۹۱