شهر الکترونیک
شهر الکترونیک (Electronic City) شهری است که اجرای اکثر فعالیت‌های آن از طریق امکانات مبتنی بر اینترنت و سیستم‌های الکترونیک امکان‌پذیر باشد. بنابراین در یک شهر الکترونیک محدودیت‌های یک شهر عادی و سنتی وجود ندارد. زیرا بیشتر فعالیت‌ها به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه جهان گستر اینترنت انجام می‌گردد. دیگر به حضور فیزیکی افراد در محل مورد نظر زیاد نیست. بلکه امکان دسترسی به کلیه اماکن، مؤسسات و اداره‌ها از طریق اینترنت امکان پذیر است.
تغییر مفهوم شهر در دنیای جدید، زاده فناوری‌های جدید ارتباطی است. اما این پدیده دلیل کافی برای گسترش آن نیست. اگرچه فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین، به وجود آمدن این تغییرات را در مفاهیم و پدیده‌های جهان ایجاد می‌کند، بقای آن‌ها را نیزبایدتضمین کند. این خود انسان‌ها هستند که به گسترش و افول یک پدیده کمک می‌کنند. این که درک می‌کنند این پدیده می‌تواند نیازهای فعلی آن‌ها را رفع کند و مشکل گشای آنان باشد.
تولد، رشد و گسترش شهرهای مجازی نیز تابع همین قضیه است. شهر مجازی اگرچه نتیجه تکنولوژی‌ها و مصنوعات بشری است اما گسترش آن هم بسته به انسان هاست. در هر حال همین انسان‌ها از طفل نوپای شهر مجازی به گرمی استقبال کرده اند و زمینه رشد هرچه سریع تر آن را نیز فراهم نموده اند. اکنون شهرهای مجازی به موازات شهرهای واقعی فعالیت می‌کنند. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله به تشریح مفهوم شهر الکترونیک از منظر آکادمیک پرداخته شده است.
تاریخچه پیدایش شهر الکترونیک
تاریخ دقیقی از زمان ایجاد شهرهای الکترونیک در دسترس نیست. اما می‌توان اذعان داشت که طرح ایجاد این شهرها به زمان ایجاد و توسعه دولت الکترونیک در جهان مرتبط می‌باشد. اینترنت به عنوان نقطه عطف گذر از جامعه صنعتی که شهر نشینی در آن رواج داشت به جامعه اطلاعاتی شناخته می‌شود. زمینه‌های ظهور آن در قالب موضوعاتی مانند شهر الکترونیک نمایان است. حضور اینترنت از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی در وزارت دفاع آمریکا شروع و در سال ۱۹۶۹ با همکاری دانشگاه کالیفرنیا توسعه یافت.
در سال ۱۹۸۳ عملاً کار غیر نظامی اینترنت با سرویس پست الکترونیکی آغاز شد و به سرعت توانایی آن در ارسال داده‌ها با سرعت بیشتر فراهم شد. در اواسط سال ۱۹۹۰ در سراسر جهان ۴۶ هزار شبکه اطلاعاتی ۲ میلیون دستگاه رایانه و ۲۵ میلیون کاربر از طریق اینترنت امکان تبادل اطلاعات یافتند. مقایسه ارقام فوق با نیازهای یک شهر الکترونیکی نشان می‌دهد که تا این زمان عملاً امکانات فناوری برای ایجاد شهر الکترونیک وجود نداشته است اما آخرین آمار فصلنامه پیام یونسکو در اکتبر ماه ۲۰۰۳ آخرین آمار کاربران اینترنت را ۶۰۰ میلیون نفر در جهان نشان می‌دهد.
این آمارها به همراه برنامه‌های وسیعی که در توسعه فناوری اطلاعات در جهان در دست انجام است دورنمای توسعه شهرهای الکترونیکی را به صورت تجربی نشان می‌دهد. اولین اقدام کلان و اساسی جهت ایجاد دولت الکترونیک درجهان، به برنامه توسعه فناوری اطلاعات سنگاپور در سال ۱۹۹۲ معطوف می‌گردد. پس از آن در سال ۱۹۹۳ میلادی، پروژه توسعه زیر ساختار ملی آمریکا جهت گسترش زیر ساختار فناوری اطلاعات و ارتباطات، تدوین وراه اندازی شد.
پاورپوینت شهر الکترونیک
دانلود پاورپوینت فارسی دارای ۴۰ اسلاید قابل ویراش
ضرورت ایجاد شهرهای الکترونیک
ازدحام و تراکم جمعیت‌های بزرگ و تفاوت جمعیت شب وروز در شهرایی مثل تهران، همراه با الودگی گسترده نور، صدا، هوا و فضا و مساله ترافیک و زمان، منشا یافتن چاره‌ای برای کاهش الام ناشی از زندگی در این گونه شهرها شده است. مهمترین مساله در این شهرها حرکت جمعیت است. حرکت جمعیت اعم از حرکت با وسیله نقلیه و یا ازدحام جمعیت است. حرکت جمعیت اعم از حرکت با وسیله نقلیه و یا ازدحام جمعیت در مراکز فروش و خدمات اداری و رفاهی، علت اصلی بسیاری از مسایل شهری اعم از مسایل انسانی شهری و یا حوادث و سوانح شهری در شهرهای بزرگ می‌باشد.
با ظهورصنعت همزمان ارتباطات، کامپیوتر و به دنبال آن ارتباطات شبکه‌ای در قالب اینترنت فضای جدیدی را برای شهر به وجود اورد که از آن تعبیر به شهر مجازی می‌شود. در واقع دو فضایی شدن شهر در فضای واقعی و فضای مجازی، نوعی مدیریت کنترل حرکت جمیت شهری محسوب می‌شود که تلاش می‌کند با عقلایی کردن روند حرکت جمعیت شهر آرامتر، کم هزینه تر و برخوردار از امنیت شهری و امنیت روانی شهروندان را فراهم کند. در شهر مجازی، خدمات اطلاعاتی بدون هیچ محدودیت زمانی و مکانی انجام می‌شود.
بر اساس استاندارد، شهروند الکترونیک کسی است که از حداقل دانش لازم درباره مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار است. توانایی برقراری ارتباط با اینترنت و ارسال و دریافت پیامهای الکترونیکی از طریق پست الکترونیکی را دارد و همچنین اطلاعات، خدمات، کالاها و نرم‌افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جستجو می‌کند. ضمن این که چنین فردی باید نسبت به تامین امنیت شخصی و خانواده در برابر آسیبهای اینترنتی آگاهی داشته و بتواند امور مختلف زندگی خود را تا حد امکان از طریق شبکه هایا ینترنتی انجام دهد.
تفاوت شهر الکترونیک و شهر هوشمند
تفاوت بین شهر هوشمند و شهر الکترونیکی خط باریکی است و در واقع این دو مفهوم در امتداد هم قرار دارند. بعد از ایجاد ابزار الکترونیکی جهت ارائه خدمات در شهر الکترونیک مرحله بعد بکارگیری خلاقانه و هوشمند این فناوری در شهر برای دستیابی به شهر هوشمند می‌باشد. بنابراین تمامی شهرهای هوشمند الکترونیکی هم هستند، اما تمام شهرهای الکترونیکی، هوشمند نیستند.
تفاوت اصلی در نحوه پاسخ گویی به مشکلات و حل مسئله است. در واقع در درون شهر الکترونیکی ارائه خدمات از طریق ارتباطات دیجیتالی صورت می‌گیرد اما در درون شهر هوشمند فضای دیجیتال ابزاری برای حل مسائل می‌باشد و تنها راهکار نیست.
به عنوان یک قاعده کلی می‌توان گفت که خدماتی که توسط مدیران محلی ارائه می‌شوند بین دولت و مردم قرار می‌گیرند در حالی که شهر هوشمند در داخل مردم و دولت است یعنی وابسته به نوآوری مردم و شهروندان می‌باشد که نشان دهنده این مطلب است که ملاک‌های اصلی شهر هوشمند نوآوری، هوش رقابتی، جذب تکنولوژی و ارتقاء محصولات جدید می‌باشند. به عبارت دیگر مفهوم شهرالکترونیک به عنوان زیرساخت یا سرمایه فیزیکی یک شهر به حساب می‌آید در حالیکه مفهوم شهر هوشمندبه عنوان شهرها در عین حال به عنوان سرمایه فکری و دانش ارتباطی یا زیرساخت اجتماعی قلمداد می‌شود.
تفاوت شهر الکترونیک با شهر مجازی
در شهر الکترونیک چنانچخ نیاز باشد ساختمانی را که تا ددیروز به صورت فضای اداری مورد استفاده بوده است، تبدیل به یک فروشگاه بزرگ گردد. استفاده از خدمات الکترونیک به این صورت خواهد بود: ثبت مصوبات، صورت جلسه تیم مشاور برای پیش‌بینی تغییرات، اشتراک مستندات مورد نیاز، امکان اخذ اطلاعات مربوط به سازمان‌های دیگر و برخی اقدامات مشابه دیگر به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. یعنی در اصل همان فعالیت هایی که در عالم و اقعیت وجود دارد، شبیه سازی شده و فرایند انجام کار بدین صورت الکترونیکی انجام طی خواهد شد.
اما هنوز زمان زیادی نیاز است تا با محدودیت‌های موجود در فرایند‌های پیچیده اداری و محدودیت‌های رفتاری و تفکری انسانی به نتیجه مطلوب برسیم. این درحالی است که اگر تفکر خود را از فضای فیزیکی به فضای مجازی منتقل کنیم، از امکانات فضای دوم به خوبی می‌توانیم استفاده کنیم.
خلاصه و جمع‌بندی
امروزه بسیاری از شهرها، شهر الکترونیک شده‌اند و تعاملات از طریق شبکه‌ها صورت می‌گیرند. برای نمونه بیشتر فعالیت‌های تجاری، بهداشتی، آموزشی و خدماتی که با امکانات الکترونیکی موجود انجام می‌شوند. مزایای الکترونیکی شدن از جمله سرعت و دقت بالاتر و کاهش هزینه‌های سربار باعث گسترش شهرهای الکترونیک شده است. اینترنت بعنوان یکی از مهمترین فاکتورهای رشد شهرهای الکترونیک، در حال گسترش و نفوذ در زندگی مردم عادی است.
از مزایای اقتصادی پیاده‌سازی طرح شهر الکترونیکی می‌توان به کاهش هزینه‌هاى تردد شهرى، افزایش سرمایه‌گذارى در نتیجه گسترش ارتباطات جهانى، صرفه جویى در مصرف سوخت‌هاى محدود، تسهیل انجام امور اقتصادى به خاطر ۲۴ ساعته بودن ارائه خدمات و… اشاره کرد. کاهش زمان اتلاف شده شهروندان در ترافیک، عرضه بهتر خدمات، توزیع عادلانه‌تر امکانات، کاهش آلودگى محیط زیست، افزایش اشتغال و بهبود مدیریت پایدار شهرى از ویژگی‌های اجتماعی شهر الکترونیکی است.
برای نشان دادن نرخ رشد سریع اینترنت و کاربردهای مبتنی بر آن کافی است نگاهی به آمارها داشته باشیم. اینترنت هر ده تا دوازده ماه از نظر حجم دو برابر می‌شود. تعداد ارتباطات خانگی و دفترهای کوچک کاری در حال افزایش است. رشد اینترنت در دنیا روندی صعودی دارد. البته شیب این رشد در مناطق مختلف دنیا روندی صعودی دارد. آفریقا و آسیا در حال حاضر بیشترین شیب را دارند.
