روایی همگرا
روایی همگرا (Convergent Validity) یک سنجه کمی است که میزان همبستگی درونی و همسویی گویههای سنجش یک مقوله را نشان میدهد. مفهوم روایی پرسشنامه (اعتبار) به این سوال پاسخ میدهد که ابزار اندازهگیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را میسنجد. پایایی پرسشنامه (قابلیت اعتماد) با این امر سروکار دارد که ابزار اندازهگیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی را به دست میدهد. به عبارت دیگر همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک ازمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است. روشهای متعددی برای محاسبه روایی وجود دارد که روایی همگرا یکی از آنها است.
هرگاه یک سازه (متغیر پنهان) براساس چند گویه (متغیر مشاهدهپذیر) اندازهگیری شود همبستگی بین گویههای آن بوسیله روایی همگرا قابل بررسی است. اگر همبستگی بین بارهای عاملی گوبهها بالا باشد، پرسشنامه از نظر همگرایی معتبر میباشد. این همبستگی برای اطمینان از این که آزمون آنچه را که باید سنجیده شود میسنجد، ضروری است. برای روایی همگرا باید میانگین واریانس استخراج شده (AVE) محاسبه شود.
میانگین واریانس استخراج شده (AVE)
میانگین واریانس استخراج شده یا AVE مخفف Average Variance Extracted میباشد. این شاخص توسط فورنل و لارکر به سال ۱۹۸۱ معرفی شده است. اعتبار همگرا براساس مدل بیرونی و با محاسبه میانگین واریانس استخراج (AVE) بررسی میشود. معیار AVE نشان دهنده میانگین واریانس به اشتراک گذاشته شده بین هر سازه با شاخصهای خود است. به بیان سادهتر AVE میزان همبستگی یک سازه با شاخصهای خود را نشان میدهد که هرچه این همبستگی بیشتر باشد، برازش نیز بیشتر است. فورنل و لارکرمعتقدند روایی همگرا زمانی وجود دارد که AVE از ۰/۵ بزرگتر باشد.
بطورکلی در یک پرسشنامه عوامل متعددی وجود دارد و هر عامل نیز براساس تعدادی گویه موردسنجش قرار میگیرد. در روایی محتوایی از نظر داوران برای سنجش میزان درستی و مناسب بودن گویهها استفاده میشود اما معیار AVE یک شاخص کمی برای سنجش روایی است. این معیار از بارهای عاملی مربوط به هر گویه برای سنجش آن استفاده میشود. در واقع این معیار نشان میدهد چقدر گویههای سنجش هر مقوله با هم از همبستگی کافی و بالایی برخوردار هستند.
محاسبه روایی همگرا در لیزرل و اموس
شکل زیر یک نمونه تحلیل عاملی تاییدی در نرمافزار لیزرل است. در این شکل دو عامل اصلی (متغیر پنهان) و ۶ گویه وجود دارد یعنی برای هر عامل سه گویه در نظر گرفته شده است. بارهای عاملی با λ نشان داده شده است. با توجه به فرمول مندرج در بالای صفحه کافی است تا مقادیر بارعاملی هر گویه را به توان دو برسانید و بعد میانگین آنها را حساب کنید. برای مثال برای سازه D1 روایی همگرا به صورت زیر قابل محاسبه است:
AVED1= [0.972+0.962+0.922]/3 = 0.903
محاسبه روایی همگرا
محاسبه مقدار خطا
یکی از پارامترهای جالب دیگری که میتوانید با دست حساب کنید مقدار خطا است. مقدار خطا که با حرف e در شکل فوق نشان داده است به سادگی با رابطه زیر قابل محاسبه است:
e = 1- λ۲
بنابراین مشاهده میشود که مقدار ۰/۰۶ برای گویه شماره یک با دست نیز قابل محاسبه است.
محاسبه روایی همگرا در Smart PLS
اصول محاسبه اعتبار همگرا در نرمافزار PLS و تکنیک حداقل مجذورات جزیی نیز ثابت است ولی این نرمافزار برخلاف لیزرل مقدار AVE را بدست میدهد و نیازی نیست با دست آن را محاسبه کنید. برای محاسبه روایی همگرا در نرمافزار PLS کافی است به خروجی این نرمافزار رجوع کنید.
پایایی ترکیبی CR
پایایی ترکیبی یا CR مخفف Composite Reliability میباشد. روایی همگرا زمانی وجود دارد که CR از ۰۰/۷ بزرگتر باشد. همچنین CR باید از AVE بزرگتر باشد. در اینصورت هم شرط روایی همگرا وجود خواهد داشت. بطور خلاصه داریم:
CR > 0.7
CR > AVE
AVE > 0.5
با استفاده از بارهای عاملی به سادگی میتوان روایی همگرا را در نرمافزار لیزرل محاسبه کرد.
منبع: حبیبی، آرش؛ کلاهی، بهاره. (۱۴۰۱). مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی. تهران: جهاد دانشگاهی، چاپ دوم.
سلام خیلی مهمه میشه لطفا هر چه سرع تر جوابم را بدید، من در نرم افزار PLS برای پایایی مرکب CR > 0.7
CR > AVE
AVE > 0.5 این مقادیر باید حساب کنم یا فقط بگم بالاتر از ۰.۷ باشه؟؟؟ ممنون میشم فوری جواب بدید.
برای تمامی سازه های اصلی باید روایی همگرا، روایی واگرا، پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ حساب شود
پایایی ترکیبی و روایی همگرا در ایموس قابل محاسبه است و روش محاسبه چچطوره؟
ای داد بیداد !!! فرمول محاسبه با ذکر مثال و رسم شکل ارائه شده، پرسش ناامید کننده ای بود.
سلام
اعتبار ترکیبی یعنی چی؟
واژه اصلی Validity ؛ روایی (پارسی) ؛ اعتماد (عربی)
واژه اصلی Reliability ؛ پایایی (پارسی) ؛ اعتبار (عربی)
برای مطالعه بیشتر بحث پایایی ترکیبی Composite Reliability را مطالعه کنید.
سلام.
آیا روایی همگرا و واگرا دارای مقیاس هستند؟
منظور شما از مقیاس را متوجه نمیشم.
با سلام.
من تو کار پژوهشی ام از روایی همگراو واگرا استفاده کردم اما یکی از داورها سوال اش از من این بود که در روایی همگرا وواگرا شاخص های استاندارد بر اساس کدام رفرنس اصلی مقایسه شده اند و معتقد بود استاندارد مقایسه باید تعیین گردد.سوال من هم همین است که شاخص های استاندارد در روایی همگرا و واگرا چیست؟
با احترام
روایی همگرا (AVE) و واگرا براساس مطالعه فورنل و لارکر (۱۹۸۱) میباشد. توضیحات را هم در سایت مطالعه کنید.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
سلام ، ممنون از مطالب مفید سایتتون.یه سوال داشتم اگر راهنمایی بفرمایید ممنون میشم .اگر بار عاملی چند تا از گویه های چندتا از متغیر ها زیر ۰.۵ باشه در صورتیکه اعداد معناداری مربوط به آن گویه ها بیشتر از ۱.۹۶ باشه باز هم باید اون گویه ها رو حذف کرد ؟
بله در غیر اینصورت روایی همگرا از ۰.۵ کمتر میشه و چارهای جز حذف ندارید.
سلام
میخواستم بدونم برای بررسی روایی همگرا در صورتی که حجم نمونه حدود ۱۰۰ باشه از چه نرم افزاری استفاده کنیم نتیجه بهتر میگیریم؟
بهترین (شاید تنها راه کار) استفاده از حداقل مربعات جزئی است.
با سلام و عرض ادب و احترام
من زهرا *** دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی هستم. یک کنفرانس با موضوع شیوه های پیسرفت روانسنجی average variance extracted و همچنین cvi باید روز چهارشنبه ارائه بدهم. موقع سرچ جهت مطالب با صفحه شما آشنا شدم. میشه لطفا محبت بفرمائید در این خصوص مطالبی در اختیار من بگذارید. چون هیچ مطلبی در این زمینه پیدا نکردم.( با سپاس فراوان)
توضیحات لازم در زمینه AVE در همین مطلب آمده است. در مورد CVI هم آموزش روایی محتوایی را مطالعه کنید. در ضمن برای حفظ محرمانگی اطلاعات شما، فامیلی شما به صورت *** تبدیل شده است.
سلام
شاخص اعتبار مرکب و میانگین واریانس استخراج شده هر دو روایی همگرا مقیاس را نشان میدهند؟؟
من در یه مقاله دیدم اعتبار مرکب را در قسمت اعتبار بهمراه آلفای کرون باخ ارائه داده بود و میانگین واریانس استخراج شده را در قسمت روایی همگرا جداگانه ارائه داده بود و این به شکم انداخت که این سوال را بپرسم
خیر اعتبار معرب Reliability به معنای پایایی است. بنابراین پایایی ترکیبی شاخص روایی همگرا نیست و همانطور که از نام آن مشخص است شاخصی برای سنجش پایایی است.
روایی همگرا نیز با شاخص AVE یا همان میانگین واریانس استخراجشده محاسبه میشود.
سلام اعتبار مرکب و میانگین واریانس استخراج شده هر دو روایی همگرا سازه را می سنجند؟
با سلام من دنبال کتاب مدل معدلات ساختاری و حداقل مربعات جزیی نویسنده ارش حبیبی بودم که برای رفرنس مقاله ازش استفاده کنم ولی هیج جا پیدا نکردم میشه رفرنس کامل کتاب رو بدید. ایمیل کنید خیلی ممنون میشم
حبیبی، آرش؛ کلاهی، مریم. (۱۳۹۶)، مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، ویرایش ششم.
باسلام خدمت اقای حبیبی می خواستم سوال کنم پایایی ترکیبی به صورت دستی چطوری حل می شه
درود بر شما. آموزش پایایی ترکیبی را مطالعه کنید. فرمول محاسبه نوشته شده است.
اقا یکی ار سازه های من روایی همگراش زیر ۰.۵شده باید چکار کنم در صورتی بقیه بالا۰.۵هستن ایا بایدهمه سازه ها همگرا باشد یا نه؟
با سلام و احترام.از همه مطالب خوب و کاربردی شما ممنونم.استاد آیا این مطلب درست هست که میگن : فورنل و لارکر معتقدند ما می توانیم معیار حداقل ۴۰/۰ را در ارتباط با مقدار میانگین واریانس استخراج شده و روایی همگرا بپذیریم به شرطی که مقدار پایایی ترکیبی بالاتر از ۷۰/۰ باشد؟؟ لطف میکنید راهنماییم کنید.سپاس
درود. این مطلب رو من فقط در کتاب حداقل مربعات جزئی نوشته داوری و رضازاده دیدم و در اصل منبع مشاهده نکردم.
با سلام بنده در کار پژوهشی خودم از پرسشنانه استاندارد استفاده کردم اما اما متاسفانه معیار ave برای یکی از متغیرها پایین بود و چیزی که برا بنده هجیب بود اینه چطور داده هایواقعی جمع شده که با استفاده از ابزار استاندارد و معتبر بوده نتونسته اونطور که باید متغیر مربوطه رو بسنجه و بارهای عاملی که نقش مهمی در میزان ave دارند مقادیر کمی به خود گرفتن و اگر اقدام به حذف سوال کنم البته با معیار ۰.۶۵ هیر از ۱۲ سوال ۹ تارو باید حذف کنم.میشه در این خصوص بنده را راهنمایی کنید
استفاده از ابزار استاندارد برای مطالعاتی مانند روانشناسی بالینی مصداق دارد و برای تحقیقات پرسشنامهای که در یک سازمان جدید و با یک مختصات تحقیقی جدید انجام میشود مصداق ندارد.
با سلام و احترام من در یک کار پژوهشی، ۴ پرسشنامه که هر کدام از یک زاویه ای موضوعی را مورد سنجش قرار میدهند ترکیب کردم و بعد از بررسی سوالات ، سوالات مشابه رو حذف کردم و درواقع از ترکیبشون یک ابزار ساختم. ابعاد موجود دقیقا همان ابعادی هستند که در هر یک از ۴ پرسشنامه وجود داشته، فقط تعداد سوالات را با توجه به همپوشانی ها کم کرده ام. الان برای سنجش روایی سازه ای این ابزار باید باز هم تحلیل عاملی تاییدی را انجام دهم؟ با توجه به اینکه ابعاد از قبل طراحی شده و من تغییری… بیشتر بخوانید
تنها با انجام تحلیل عاملی تاییدی میتوانید روایی همگرا یا واگرا را حساب کنید. مدل معادلات ساختاری و حداقل مربعات جزئی نیز قابلیت محاسبه روایی همگرا و واگرا را دارند.
خیلی ممنون از پاسخگوییتان، فقط من این سوال رو متوجه نشدم که آیا با توجه به اینکه ابعاد پرسشنامه دقیقا همان ابعادی هست که نظریه پرداز اصلی(آقای گریگورک، گراشا و ….) اونها رو مشخص کرده و ابعادشون هم اعتبار بین المللی داره، آیا باز در این شرایط من باید تحلیل عاملی تاییدی رو انجام بدم یا نیازی نیست؟ و اگر نیاز نباشد پس در اینصورت چه روشی برای تایید روایی پیشنهاد میکنید؟
اگر پرسشنامه استاندارد باشد نیازی به تحلیل عاملی نیست مگر اینکه قصد داشته باشید آن را بومیسازی کنید. لطفا سوالات را مرتبط به عنوان مطلب مطرح کنید.
و یک جا خوانده ام که در تحلیل عاملی تاییدی به ازای هر بعد باید ۲۰ نمونه داشته باشیم، این حرف درست است؟
و سوال آخرم اینکه پرسشنامه من ۳ بخش هست، یعنی ازین جهت ۳ بخش هست که نوع گزینه ها در هر بخش فرق میکنه ، آیا در اینصورت باید تحلیل عاملی هر بخش جدا محاسبه شود یا باید پرسشنامه یک کل واحد درنظر گرفته شود و سپس تحلیل عاملی تاییدی انجام شود.
خیلی لطف میکنید این چند سوال رو جواب بدین. لطفتون مستدام
این پرسش ارتباطی به روایی همگرا ندارد. مطلب تحلیل عاملی تاییدی را مطالعه کنید اگر پرسشی بود همانجا مطرح کنید.
سلام وقت بخیر
ببخشید آیا این درسته که محاسبه AVE برای متغیرهای پنهان مرتبه دوم باید بصورت دستی انجام شود؟ در کتاب دکتر داوری تاکید شده
درود بر شما. همیشه با دست هم میتوان مقدار روایی همگرا برای همه انواع متغیرهای پنهان را محاسبه کرد ولی در خروجی نرمافزار هم قابل مشاهده است.
خیلی ممنونم از پاسخگوییتون، چون در کتاب گفته شده نرم افزار مقادیر را برای متغیرهای مرتبه دوم به اشتباه گزارش میکند و محاسبه دستی با نرم افزار تفاوت چشمگیری دارد
با حل یک مثال این ادعا را راستی آزمایی کردم. اختلاف قابل توجهی مشاهده شد حال باید بررسی کنیم علت این اختلاف چیست؟ شاید فرمول محاسبه روایی همگرا برای متغیرهای مرتبه دوم متفاوت باشد.
سلام وقت بخیر. من در یک تحلیل pls مقادیر AVE همه قرمز شدند و خیلی پایین بود به گونه ای که باید بیش از نیمی از سوالات باید حذف شه تا سبز شن. باید چیکار کنم؟ آیا باید از کاربرد PLS منصرف شم؟
تغییر نرمافزار پاک کردن صورت مساله است. یا تعداد سوالات شما بیش از حد زیاد است یا اینکه دادههای شما خیلی بیکیفیت است. در نهایت باید به نتایج نرمافزار اعتماد کنید و سوالاتی که بارعاملی اندک دارند را حذف کنید.
با سلام و احترام
پرسشنامه خود ساخته من کلیه شاخص های استاندارد رو داره فقط مشکلش اینکه مقدار ave برای شاخص هام کمتر از ۰.۵ شده چیکار کنم حالا.ممنون میشم راهنمایی کنید
درود بر شما. گویههای دارای بار عاملی ضعیف رو حذف کنید و مدل رو هر بار اجرا کنید تا روایی همگرا مطلوب شود.
سلام و عرض وقت به خیر
روایی همگرای دو تا از متغیرهام با وجودی که گویه های زیر ۰/۴ رو حذف کردم بازم زیر حتی ۰/۴ هست
یکی از متغیرها از ۲۰ سوالش فقط ۷ سوالش مونده
درود بر شما. وقتی برای سنجش یک سازه از ۲۰ گویه استفاده میکنید چه انتظاری دارید؟ برای هر سازه بین ۴ تا ۷ گویه استفاده میشود. تعداد زیاد سوال پرسشنامه هیچ فضیلتی محسوب نمیشود. کل یک پرسشنامه نباید بیش از ۳۵ گویه باشد.
میشه مسیرش تو ایموس رو بفرمایید