تاریخچه مدیریت دانش

تاریخچه مدیریت دانش شامل بحث پیرامون خاستگاه، پیدایش، تکوین و تکامل مدیریت دانش است. به صورت عام مدیریت دانش قدمتی به بلندای تاریخ بشریت دارد و از منظر سازمانی نیز با آغاز حیات تئوریهای سازمان و مدیریت همزمان است. بهطور کلی نمیتوان پیدایش این حوزه از مفاهیم تئوری سازمان را به مقاله یا فرد خاصی اختصاص داد. بزرگان و صاحبنظران زیادی در توسعه این مفهوم نقش داشتهاند. همچنین زمان بسیاری طول کشید تا مدیریت دانش به عنوان یک حوزه تخصصی مطرح شود. در این مقاله تاریخچه مدیریت دانش و بزرگان این حوزه معرفی شده است.
صاحبنظران مدیریت دانش
برخی از تئوریسینهای مدیریت به تکامل مدیریت دانش کمک کرده اند که از میان آنها میتوان به افرادی چون پیتر دراکر، پل استراسمن و پیتر سنج در ایالات متحده اشاره کرد. دراکر و استراسمن به اهمیت در حال رشد اطلاعات و دانش بعنوان منابع سازمانی تاکید کرده اند. سنج بر روی یادگیری سازمانی بعنوان یک بعد مهم از مدیریت دانش متمرکز شده است.
کریس آرجریس، بارتلت، لئونارد و بارلتون از مدرسه بازرگانی هاروارد مدیریت دانایی را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داده اند. کار دوجرز و اورت در استانفورد در انتشار و نوآوری و تحقیق، توماس اگن در میشیگان در انتقال تکنولوژی و اطلاعات به درک ما از اینکه چگونه دانش تولید، استفاده و انتشار مییابد کمک کرده اند.
سنگه با تمرکز بر روی سازمانهای یاد گیرنده ابعاد فرهنگی مدیریت دانش را بوجود آورده اند. از صدها سال پیشتر که مالکان شرکتهای خانوادگی و پیشروان عرصه کسبوکار، تجارت حرفهای خود را آغاز نمودند، دانش حرفهای خود را به فرزندان یا شاگردان خود منتقل میکردند. این فرایند همان مدیریت دانش است اما تا دهه ۱۹۸۰ این مفهوم به صورتی مستقل بیان نشد. در این مطالعه کوشش شده است تا پیدایش مدیریت دانش از ابتدا تا کنون مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
ریشهها و تاریخچه مدیریت دانش
تعداد دیگری از دانشمندان حقایق دیگری از مدیریت دانش را آشکار میکند. در حقیقت دانشمند معروف آقای لئونارد بارتون توانست موردکاری قابل توجهی را از شرکت استیل چاپارل ارائه دهد، شرکتی که راهبردهای موثری را در زمینه مدیریت دانش تا اواسط دهه ۱۹۷۰ مورد بررسی و تحقیقات مقاله شده و مستندات خود را با عناوین بهار زیبا از دانش و ساختن منابع نوآوری در مجله ذکر شده به چاپ رسانید.
اورت راجرز در دانشگاه استانفورد با نفوذ در بحث نوآوری و نیز در خصوص انتقال اطلاعات و فناوری تحقیقات زیادی را طی سالهای ۱۹۷۱-۱۹۷۰، به انجام رسانید که کمک بزرگی را در جهت درک و فهم اینکه مدیریت دانش چیست؟ دانش چگونه تولید میشود؟ چگونه استفاده میشود؟ و به چه طریقی در سازمانها نفوذ میکند؟ و… را ارائه میدهد. افزودن هوش بشری که توسط آقای اینگل بارت در سال ۱۹۷۸ به جهان عرضه شد، توانست به سرعت یک نرمافزار گروهی و کاربردی، توانمندی خود را در رابطه با دیگر سیستمها ونرمافزارهای کاربردی نشان دهد.
مدیریت دانش مدرن
در دهه ۱۹۸۰ ما شاهد توسعه وسیع سیستمهای مبتنی بر دانش بودیم. این توسعه منجر به ایجاد رشتههایی مانند مهندسی دانش و مدیریت سیستمهای مبتنی بر دانش گردید. امروز، مدیریت دانش شامل طیف وسیعی از رشتهها و تکنولوژی مانند، علوم شناختی، سیستمهای خبره، گروه افزار، علوم کتابداری، مدیریت اسناد، سیستم پشتیبانی تصمیم، پایگاههای عقلانی، علوم سازمانی میشود.
در اواسط سال ۱۹۸۰ اهمیت دانش به عنوان دارایی رقابت در بین سازمانها مشهور گردید. این در حالی بود که علم اقتصاد کلاسیک هنوز در رابطه با روشها و متدهای مدیریت آن دارای نقصان بود. هنوز برای برخی از سازمان ها، این غفلت وجود دارد. فناوری کامپیوتر باعث شده اطلاعات با سنگینی و فراوانی آغاز به کار کند. این امر تنوع قابل توجهی در محدوده کامپیوتر ایجاد میکند. بدین ترتیب این فناوری خود قسمتی از راه حل مورد نظر برای شکلگیری مدیریت دانش گردید. نهایتا مثال برجسته طراحی وب در طول یک دهه به مسیر شکلگیری مدیریت دانش کمک نمود .
در سال ۱۹۸۰ توسعه سیستمهای مدیریت دانش بوجود آمدند. این سیستمها با استفاده کارهای انجام شده در زمینه هوش مصنوعی و سیستمهای هوشمند باعث شدند تا مفاهیم تازهای به عنوان مهندسی دانش، دانش اکتسابی، سیستمهای برپایه دانش به جهان عرضه شود. اخیرا واژه مدیریت دانش در فرهنگ لغات جای گرفته است. در سال ۱۹۸۹ برای آماده سازی مدیریت دانش بر پایه فناوری کنسرسیومی از سازمانها در آمریکا کار خود را آغاز نمود تا پیشگامی خود را برای منظور نمودن مدیریت دانش به عنوان سرمایه در سازمانها اعلان نماید.
منبع: تاریخچه مدیریت دانش برگرفته از کتاب مدیریت دانش فاطمه فراقی
فصل دو و ادبیات پژوهش مدیریت دانش
فصل دو شامل مبانی نظری و ادبیات پژوهش مدیریت دانش به صورت فایل ورد همراه با فهرست منابع فارسی و لاتین

نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | تئوری سازمان و مدیریت | 22 آبان 91