مدیریت دانش شخصی

مدیریت دانش شخصی فرایندی است که فرد برای گردآوری، ذخیره، بازیابی و بکارگیری اطلاعات جهت انجام امور روزانهاش استفاده میکند. این حوزه از مدیریت دانش در سطح افراد مورد بحث قرار میگیرد. کلیات و ابعاد مدیریت دانش در اینجا نیز مصداق دارد با این تفاوت که ملاحظات ویژهای در نظر گرفته میشود.
بسیاری از پژوهشها و رویههای مدیریت دانش بر سطح سازمانی تمرکز دارند. در بسیاری از سازمانها نقش نیروی انسانی در فرایند مدیریت دانش مورد غفلت قرا میگیرد. در حالی که دانش شخص، عمدتاً در ذهن و مغز وی قرار دارد. دانش ذاتاً به گونهای است که مدیریت آن تنها باید توسط خود شخص صورت گیرد. بنابراین باید به این حوزه مهم در قلمرو سازمانی از دیدگاه فردی و شخصی نیز پرداخته شود.
اگر عامل انسانی نتواند دانش شخصی خود را مدیریت کند خسارتهای زیادی را به سازمان وارد میکند. بنابراین یکی دیگر از گامهای اساسی برای رسیدن به اهداف سازمان، افزایش سطح عملکرد و شایستگی سازمان از طریق به کارگیری سیستم مدیریت دانش شخصی است. این رویکرد به صورت کسب، سازماندهی، اشتراک، توسعه و استفاده بهینه و مطلوب از دانش شخصی در راستای ارتقای شایستگیهای حرفهای و موفقیت در عرصه زندگی و کار تعریف میشود. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله به تشریح مدیریت دانش شخصی پرداخته شده است.
تعریف مدیریت دانش شخصی
مدیریت دانش شخصی یک چارچوب ذهنی برای سازماندهی و تلفیق اطلاعاتی است که ما، به عنوان افراد، احساس میکنیم مهم هستند، تا جایی که بخشی از پایه دانش شخصی ما شوند. این چارچوبی است برای تغییر شکل آنچه میتواند قسمتهای تصادفی اطلاعات باشد. در این صورت اطلاعات تصادفی به چیزی که میتواند به طور سازمان یافته به کار گرفته شود، تبدیل میشود. به این ترتیب دانش شخصی افراد گسترش پیدا خواد کرد.
مدیریت دانش شخصی، سیستمی است که توسط افراد برای استفاده شخصیشان طراحی شده است. و چارچوبی مفهومی برای سازماندهی و یکپارچهسازی اطلاعات مهمی است که بخشی از دانش شخصی افراد میباشد. و استراتژی برای ادغام و یکپارچهسازی اطلاعات پراکنده برای تولید دانش شخصی سیستماتیک میباشد.
مدیریت دانش، به مجموعهای از فعالیتهای سازمانی در خلق، کسب، توزیع دانستهها و ارتقای به اشتراکگذاری دانش در داخل سازمان و محیط پیرامون آن اشاره دارد. به عبارت دیگر مدیریت دانش، مدیریت سازمان یافته و نظاممند دانش سازمانی است که شامل فرایندهای تولید، گردآوری، سازماندهی، ذخیرهسازی، انتشار، استفاده و به کارگیری دانش برای تولید ارزش کاری و ایجاد سود رقابتی میباشد.
ابعاد مدیریت دانش شخصی
عوامل مختلفی چون ویژگیهای روانشناختی، اراده، انگیزه، و هوش هیجانی فرد نقش بسیار مهمی در مدیریت دانش شخصی فرد ایفا میکنند. بنابراین، سازمانها برای رسیدن به اهدافشان باید به حضور عامل انسانی در فرایند مدیریت دانش توجه کنند.

ابعاد مدیریت دانش شخصی
تولید و خلق دانش
این مؤلفه به توانایی اشخاص در بسط ایدهها، خلق واقعیتها و معناهای جدید و راهحلهای نوین و مفید اشاره میکند. شکلگیری دانش، فرایندی بیپایان است که شامل خلق اندیشههای جدید، شناخت الگوهای تازه است.
ذخیره دانش
پس از ایجاد دانش باید شیوهای برای ذخیره آن در نظر گرفته شود. در حقیقت ذخیره دانش، پیش زمینه لازم برای انتقال و تبادل دانش است. خیره و ثبت دانش در قالب اسناد، پوشهها و مانند اینها پیش قابلیت لازم برای انتقال و تبادل آن را فراهم میکند.
سازماندهی دانش
سازماندهی دانش، فرایند محافظت، دسترسی به موقع، استفاده مجدد و به هنگامسازی مداوم دانش در سازمان میباشد. این مرحله به ذخیره، ثبت، ضبط و نگهداری دانش در شکل و یا چارچوبی اشاره دارد که پیوستگی اجزای آن را حفظ کند و توسط کارکنان سازمان قابلیت بازیابی و استفاده داشته باشد.
تسهیم و انتشار دانش
تسهیم دانش اشاره به شیوه توزیع و گسترش کانالهای دانش در بین افراد اشاره دارد. تبادل دانش عبارت است از حرکت و پخش دانش بین افراد و پایگاههای دانش به طور مکانیزه و غیر مکانیزه و به صورت دو سویه. در حقیقت بخش عمدهای از موفقیت مدیریت دانش به تبادل صحیح دانش بستگی دارد
کاربرد دانش
به بکارگیری دانش، در محل مناسب خود اشاره دارد. کاربرد دانش به این مفهوم است که اندیشهها و دانش به دست آمده بدون جهتگیری در مورد اینکه چه کسی آنها را مطرح کرده است، در صورت مفید و مناسب بودن مورد استفاده قرار گیرد.
سخن پایانی
مدیریت دانش شخصی (PKM) مجموعهای از فرایندها است که یک فرد برای جمعآوری، طبقهبندی، ذخیره، جستجو، بازیابی و اشتراک دانش در فعالیتهای روزانه استفاده میکند. به عبارت دیگر مسیری است که در این پروسه پشتیبانی از فعالیتهای کاری طی میشود. برای سنجش این مقوله از پرسشنامه مدیریت دانش شخصی استفاده کنید. این فرایندپاسخی است به این ایده که کارکنان دانشی به طور فزاینده نیازمند به مسئولیت پذیری برای رشد و یادگیری هستند. این رویکردی از پایین به بالا به مدیریت دانش (KM) است. در حالیکه در مدیریت دانش سنتی تر نگاه از بالا به پایین بوده است.

نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | تئوری سازمان و مدیریت | 21 اردیبهشت 00