استاد داور
استاد داور (Juror) یکی از اعضای هیات علمی است که از سوی گروه آموزشی یا دانشکده برای ارزیابی پایاننامه دانشجو انتخاب میشود. این استاد باید از تخصص و دانش کافی در زمینه موضوع پایان نامه برخوردار باشد و بتواند به طور علمی و دقیق آن را ارزیابی کند. پس از استاد راهنما و استاد مشاور، اساتید داور نقش مهمی در دفاع پایاننامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری دارند.
وظایف استاد داور
وظایف اصلی استاد داور عبارتند از:
- مطالعه دقیق پایان نامه و ارائه نظرات و پیشنهادات خود به دانشجو
- بررسی مطابقت محتوای پایان نامه با اصول علمی و روشهای تحقیق
- ارزیابی صحت یافتهها و نتایج ارائه شده در پایان نامه
- شرکت در جلسه دفاع از پایان نامه و ارائه نظرات خود به صورت شفاهی
همچنین وظایف هیئت داوران در جلسه دفاع پایان نامه به شرح زیر میباشد :
این شخص در گام اول ملزم به دریافت نامه از مدیریت تحصیلات میباشد. این نامه رسمی نشان دهنده صلاحیت داور بودن ایشان و مجوز حضورشان در جلسه میباشد. یکی از وظایف هیئت داوران در جلسه دفاع پایان نامه این است که فرم مربوطه را از دانشجو دریافت نماید و پس از بررسی پایان نامه قابل ارائه بودن یا عدم آن را گزارش دهد. این موضوع برای دانشجویان فوق لیسانس ۲ هفته و برای دانشجویان دکترا ۳ هفته زمان خواهد برد.
داور موارد ایجابی را ثبت مینماید و دانشجو ملزم به ارائه نسخه تصحیح شده پایان نامه و ارائه مجدد آن به وی میباشد. این کار نیز باید در حدود دو یا سه هفته انجام شود. تیم داوری فرمهای لازمه را پر نموده و زمان برگزاری جلسه دفاع را مشخص مینماید. سپس اقدام به دریافت نامه از مدیریت تحصیلات تکمیلی میکند که این نامه به منظور برگزاری جلسه دفاع شکل میگیرد. در گام اخر استاد داور نسخه اصلاح شده و نهایی را تایید مینماید.
انواع استاد داور
در پایاننامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری معمولاً از دو نوع داور استفاده میشود:
داور داخلی: داوری است که از اعضای هیات علمی همان دانشکده یا گروه آموزشی دانشجو میباشد.
داور خارجی: داوری است که از اعضای هیات علمی دانشکده یا گروه آموزشی دیگری انتخاب میشود.
انتخاب داور خارجی به منظور ارائه دیدگاهی بی طرفانه و غیرجانبدارانه به پایان نامه انجام میشود. انتخاب استاد داور مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت ارزیابی پایان نامه و نتیجه نهایی آن داشته باشد.
طبیعتا حضور استاد داور در جلسه دفاع امری واجب تلقی میشود. اما در شرایطی که امکان حضور ایشان وجود نداشته باشد و دلیل غیبت نیز موجه باشد باید قبل از شروع جلسه نمره دانشجو را به مدیر تحصیلات تکمیلی و یا ناظر ایشان ارائه دهد.
لازم به ذکر است که در جلسه دفاع نیاز به حضور تیم تحقیقی، داور و ناظر تحصیلات تکمیلی میباشد. در پایان جلسه ارائه توسط دانشجو، داور تمامی فرمهای تکمیل شده را به ناظر تحصیلات تکمیلی تحویل میدهد و این شخص فرمهای مربوطه را به دفتر معاونت ارجاع میدهد. وظیفه داور پس از جلسه دفاع، کنترل و بررسی اصلاحات نهایی و امضا کردن فرم دانشجو جهت انجام صحافی میباشد.
سخن پایانی
در این که چه سهمی از پایاننامه به عهده استاد داور یا مدعو است، دقیقا مشخص نیست. در بعضی از دانشگاهها برای داوری استاد داور یا مدعو حق الزحمهای پرداخت میشود ولی در بعضی از دانشگاهها چیزی پرداخت نمی شود. این عدم پرداخت، هم موجب نگرانی استاد داور است و هم گروه آموزشی که برای ختم کار پایاننامه به استاد داور نیاز دارد.
علاوه بر این که در بعضی از دانشگاهها بابت زحمت استاد داور که طبعا وقتی را صرف مطالعه پایاننامه میکند، در روز دفاع حضور مییابد و در بحث شرکت میکند چیزی نمی پردازند، از حقوق معنوی هم برخوردار نیست و در هیچ جا نامی از وی برده نمی شود.
البته در بعضی از دانشگاهها در صورت جلسه دفاعیه نام استادان راهنما و مشاوران و داور همراه با امضای آنان وجود دارد و به اول پایاننامه ضمیمه میشود. در ضمن، گاه دانشجو در مقدمه یا صفحه تقدیر همان طور که از استادان راهنما و مشاور نام میبرد از او هم یادی میکند ولی در بعضی از دانشگاهها این صورت جلسه ضمیمه نمی شود و لذا یادی از استاد داور نمی شود و طبعا انگیزه کمتری برای استادان است تا داوری را بپذیرند.
