رگرسیون هایس (Hayes Regression) افزونه‌ای است که برای بررسی نقش متغیر تعدیل کننده و متغیر میانجی در نرم‌افزار SPSS طراحی شده است. محاسبه متغیر تعدیلگر یک مشکل عمومی برای پژوهشگران مدیریت و آمار است. آندرو هایس Andrew F. Hayes روشی را برای محاسبه نقش تعدیلگر متغیرها معرفی کرده است که مبتنی بر تکنیک رگرسیون خطی است. هایس بر پایه روش پیشنهادی خود افزونه‌ای را برای نرم‌افزارهای SPSS و SAS ارائه کرده است که PROCESS نام دارد. این افزونه برای ارزیابی نقش یک یا چند متغیر میانجی و همچنین ارزیابی نقش تعدیلگر متغیرها قابل استفاده است.
- برای استفاده از فزونه ابتدا به لینک دانلود افزونه PROCESS مراجعه کنید.
- آخرین نسخه افزونه فرایند را دانلود کنید که به صورت یک فایل Zip می‌باشد.
- فایل را از حالت Zip خارج کنید.
- نرم‌افزار SPSS را باز کنید و از منوی Utilities گزینه Custom Dialogs روی فرمان Install Custom Dialog کلیک کنید.
- در دیالوگ باز شده process.spd را فراخوانی کنید.
- نرم‌افزار را ببندید و مجددا باز کنید تا فرایند نصب تکمیل شود.
محاسبه تاثیر متغیر تعدیلگر با روش رگرسیون هایس
اگر فرایند نصب را درست طی کرده باشید باید از منوی Analyze گزینه Regression دستور Process در دسترس قرار خواهد گرفت.
محاسبه تاثیر متغیر تعدیلگر با افزونه فرایند هایس
با کلیک روی دستور Process دیالوگی ظاهر می‌شود که می‌توانید متغیرهای مستقل، وابسته، میانجی و تعدیلگر را در باکس‌های مربوط وارد کنید. خروجی رگرسیون هایس بسته به سرعت سیستم شما مدت زمانی طول می‌کشد تا پردازش و ارائه شود. در میان خروجی‌های حاصل از رگرسیون برای تبیین نقش تعدیلگر از میزان ضریب تشخیص R2-Change استفاده کنید. همچنین معنی داری نیز از قسمت P که همان نماد معناداری است استفاده کنید. چنانچه مقدار آماره P از سطح خطای ۰/۰۵ کوچکتر باشد نقش متغیر تعدیلگر معنادار است. حال با توجه به علامت ضریب تشخیص می‌توانید مشخص کنید که متغیر نقش افزایشی (مثبت) یا کاهشی (منفی) دارد.
منبع: حبیبی، آرش؛ سرآبادانی، مونا. (۱۴۰۱). آموزش کاربردی SPSS. تهران: نارون.
نگارنده: پشتیبانی پارس‌مدیر | 
