ویدیوی آموزش تحلیل عاملی اکتشافی به شیوه شناسایی عوامل و سازه‌های زیربنایی گویه‌های سنجش پدیده محوری در نرم‌افزار SPSS اختصاص دارد. چنانچه برای شناخت پدیده محوری یک مجموعه گویه (سنجه یا کد) شناسایی کرده‌اید و می‌خواهید سازه‌های اصلی را شناسایی کنید از این روش بهره بگیرید.

تحلیل عاملی اکتشافی یکی از روش‌های خوشه‌بندی داده‌ها است که در حوزه داده‌کاوی قرار دارد. در مطالعات مدیریت از این تکنیک برای شناسایی عوامل زیربنایی یک مجموعه سوال استفاده می‌شود. اگر تعداد زیادی سوال براساس ادبیات پژوهش یا مصاحبه شناسایی کرده اید و هیچ ایده‌ای برای دسته بندی آنها ندارید می‌توانید از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده کنید.

این ویدیوی آموزشی به زبان ساده و براساس کتاب آموزش کاربردی لیزرل نوشته آرش حبیبی تهیه و تولید گردید. با مشاهده این ویدیو یک بار برای همیشه تحلیل عاملی اکتشافی با نرم‌افزار SPSS را خواهید آموخت. پرسش‌های خود را پایین همین آموزش مطرح کنید.

ویدیوی آموزش تحلیل عاملی اکتشافی با نرم‌افزار SPSS

در بسیاری از پژوهش‌های علوم انسانی، اجتماعی و رفتاری، با داده‌هایی مواجه می‌شویم که متغیرهای متعددی را شامل می‌شوند؛ اما آنچه پژوهشگر به دنبال آن است، یافتن ساختارهای پنهان و مفاهیم زیرین این داده‌هاست. در چنین شرایطی، تحلیل عاملی اکتشافی به‌عنوان یکی از روش‌های قدرتمند آماری، به کمک ما می‌آید. این روش با هدف کاهش تعداد متغیرها و شناسایی عوامل پنهان، به ما امکان می‌دهد تا الگوها و روابط اساسی بین داده‌ها را کشف کنیم.

در این ویدیوی آموزشی با موارد زیر آشنا خواهید شد:

  • تعیین هدف از اجرای تحلیل عاملی اکتشافی
  • بررسی کفایت نمونه با KMO و آزمون بارتلت
  • انتخاب روش استخراج عامل
  • تعیین تعداد عامل‌ها با اسکری‌پلات یا مقدار ویژه
  • انجام چرخش عاملی (متعامد یا مایل)
  • تحلیل بارهای عاملی و حذف گویه‌های ضعیف
  • ارزیابی پایایی عامل‌ها با آلفای کرونباخ

در این ویدیو، تلاش شد تا مفاهیم اصلی تحلیل عاملی اکتشافی، از جمله فرضیات لازم، مراحل اجرایی، معیارهای استخراج عامل‌ها و چرخش‌ها (rotation) به زبان ساده و با مثال‌های کاربردی ارائه شود. اگر در مسیر تحلیل داده‌های پیمایشی، طراحی پرسش‌نامه یا سنجش سازه‌های مفهومی هستید، این آموزش می‌تواند گامی مؤثر در درک عمیق‌تر شما از ساختار داده‌ها باشد.

سخن پایانی

تحلیل عاملی اکتشافی، ابزاری ارزشمند برای کشف ابعاد پنهان در مجموعه‌های پیچیده از داده‌هاست. با تسلط بر این روش، پژوهشگر می‌تواند بینش دقیقی نسبت به سازه‌های زیرسطحی داده‌ها به دست آورد و پایه‌ای علمی برای ساخت مقیاس‌ها و پرسش‌نامه‌ها فراهم سازد. امیدواریم این ویدیو به درک بهتر مفاهیم و کاربردهای تحلیل عاملی اکتشافی کمک کرده باشد و بتوانید از آن در پروژه‌های پژوهشی خود بهره‌برداری کنید. فراموش نکنید که درک درست، تمرین مداوم و تحلیل داده‌های واقعی، کلید تسلط بر این روش آماری هستند.

منبع: حبیبی، آرش؛ سرآبادانی، مونا. (۱۴۰۱). آموزش کاربردی SPSS. تهران: نارون.