کوکوسو (CoCoSo)

کوکوسو (CoCoSo) یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه برای اولویت‌بندی گزینه‌ها براساس معیارها با استفاده از موزون‌سازی مبتنی بر جمع و توان است. در این روش پژوهشگر می‌کوشد تا از بین گزینه‌های موجود براساس معیارهایی که دارد بهترین انتخاب را انجام دهد. مقاله حاضر به آموزش روش «کوکوسو» اختصای دارد.

روش کوکوسو (CoCoSo)

روش «راه‌حل مصالحه ترکیبی» یا combined compromise solution توسط زاوادسکاس و چند همکار ایرانی در سال ۲۰۱۹ مطرح شد. زاودسکاس و همکارانش علت معرفی این روش جدید تصمیم‌گیری چندمعیاره را بیان نکردند و این روش را نیز به روش‌های دیگر افزودند.

اگر یک مسئله را با روش کوکوسو (CoCoSo) یا دیگر روش‌هایی که زاوادسکاس در این سالها معرفی کرد، انجام دهید تفاوتی در نتایج نخواهید دید. تاکید بر آن است که «مصالحه» یک جنبه بسیار مهم در تصمیم‌گیری است.

هدف این روش آن است تا براساس M معیار به ارزیابی N گزینه پرداخته شود و در نهایت بهترین گزینه شناسایی شود. در این روش از سه تابع مختلف برای اولویت‌بندی گزینه‌ها استفاده می‌شود. در نهایت نیز با استفاده از یک تابع خطی-نمایی به ترکیب روابط سه گانه پرداخته شده و اولویت نهایی گزینه‌ها تعیین می‌گردد.

گام‌های روش کوکوسو (CoCoSo)

نخستین گام در این تکنیک تشکیل ماتریس تصمیم است. ماتریس تصمیم یک ماتریس برای ارزیابی تعدادی گزینه براساس تعدادی معیار است. یعنی ماتریسی که در آن هر گزینه براساس تعدادی معیار امتیازدهی شده است. ماتریس تصمیم با X و هر درایه آن با x_ij نشان داده شده است.

در گام دوم باید ماتریس تصمیم بی‌مقیاس شود. ماتریس تصمیم نرمال با N و هر درایه ماتریس بی‌مقیاس شده با n_ij نشان می‌دهند. نرمال سازی در روش کوکوسو CoCoSo با استفاده روش مصالحه Compromise انجام می‌شود. این روش نرمال‌سازی توسط زلنی به سال ۱۹۷۸ معرفی شده است و کاربرد بسیاری در استانداردسازی نیز دارد.

در گام سوم برای موزون‌سازی ماتریس تصمیم نرمال از دو روش ضرب و توان استفاده می‌شود. یعنی درایه‌های ماتریس تصمیم نرمال یک بار در اوزان معیارها ضرب می‌شود و یک بار به توان اوزن معیارها می‌رسد. برای تهیه ماتریس بی‌مقیاس موزون باید وزن وزن معیارها نیز از قبل مشخص شود. این روش مشابه عملیات روش واسپاس و ضرب موزون است.

برای تعیین وزن گزینه‌ها از سه معادله مختلف استفاده می‌شود. در این روابط مقدار λ را با ۰/۵ در نظر بگیرید. با استفاده از این روابط وزن گزینه‌ها به صورت جداگانه تعیین و اولویت‌بندی می‌شود. در نهایت برای ترکیب اوزان سه‌گانه از رابطه زیر استفاده خواهد شد.

K_i=(K_۱+ K_۲+ K_۳)^۱/۳+ ۱/۳(K_۱+ K_۲+ K_۳)

از این وزن به عنوان وزن نهایی گزینه‌ها استفاده خواهد شد.

فایل اکسل آموزش کوکوسو (CoCoSo)

• اصل مقاله زاوادسکاس و همکاران در زمینه روش کوکوسو
• حل مسئله ارائه شده در مقاله اصلی در فایل اکسل
• تشریح مراحل حل مسئله به زبان فارسی
• تنها در صورت اعتماد به پارس‌مدیر خرید کنید.

۲۵۰۰۰ تومان – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد

سخن پایانی

در سخن پایانی می‌توان گفت روش کوکوسو به‌عنوان یکی از رویکردهای نوین در تصمیم‌گیری چندمعیاره، ابزاری کارآمد برای تحلیل، مقایسه و انتخاب گزینه‌های بهینه در شرایط پیچیده و نامطمئن است. این روش با بهره‌گیری از منطق و ساختار ریاضی منسجم، به تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا اثر معیارهای متضاد را به‌صورت پویا و عینی در نظر گیرند. مزیت اصلی کوکوسو در انعطاف‌پذیری بالا و توانایی آن در پردازش داده‌های ذهنی و قضاوت‌های انسانی نهفته است؛ ویژگی‌ای که آن را از روش‌های سنتی متمایز می‌سازد. در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از روش کوکوسو در حوزه‌هایی همچون مدیریت، مهندسی، اقتصاد و بیمه، موجب ارتقای دقت، شفافیت و عقلانیت در فرآیند تصمیم‌گیری می‌شود و پلی میان شهود انسانی و تحلیل علمی برقرار می‌سازد.

Yazdani, M., Zarate, P., Kazimieras Zavadskas, E., & Turskis, Z. (2019). A combined compromise solution (CoCoSo) method for multi-criteria decision-making problems. Management decision, 57(9), 2501-2519.