ساو (SAW)

ساو (SAW) یا وزن‌دهی افزایشی ساده یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه مبتنی بر ماتریس تصمیم برای اولویت‌بندی گزینه‌ها براساس تعدادی معیار است. این روش ساده نخستین تکنیک تصمیم‌گیری براساس ماتریس ارزیابی گزینه‌ها و معیارها است. در مقاله حاضر روش «وزن‌دهی افزایشی ساده» آموزش داده خواهد شد.

آشنایی با روش ساو (SAW)

روش وزن‌دهی افزایشی ساده (SAW) یا Simple Additive Weighting یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره است که بوسیله چرچمن و اکوف معرفی شد. آنها از این روش SAW برای مواجهه با یک مسئله انتخاب پرتفیو استفاده کردند.

احتمالاً ساو (SAW) نخستین روش تصمی‌گیری چندمعیاره است که براساس ماتریس تصمیم معرفی شد. این روش که تفاوت اندکی با روش میانگین موزون دارد بعدها زمینه‌ساز پیدایش روش‌هایی مانند تاپسیس و ویکور گردید.

در این روش از یک تابع افزایشی خطی برای نمایش ترجیحات تصمیم‌گیرندگان استفاده می‌شود. با این حال این تکنیک زمانی کاربرد پیدا می‌کند که فرض کنیم ترجیحات مستقل و یا مجزا از هم هستند. با این روش می‌توان بهترین گزینه را براساس تعدادی معیار  و اوزان معیارها انتخاب کرد.

گام‌های روش ساو (SAW)

انتخاب بهترین گزینه از میان m گزینه براساس n معیار با استفاده از روش وزن دهی ساده مراحل به شرح زیر می‌باشد:

تشکیل ماتریس تصمیم: ماتریس تصمیم این روش شامل جدول است که ستون‌های آن را معیارها یا زیرمعیارها و سطرهای آن را گزینه‌ها تشکیل می‌دهند.

بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم: برای بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم در روش Saw به طریق زیر عمل می‌کنیم.

اگر معیار مثبت باشد: تک تک اعداد آن ستون را بر بزرگترین عدد تقسیم می‌کنیم.

اگر معیار منفی باشد: مینیمم آن ستون تقسیم بر تک تک اعداد می‌شود.

تشکیل ماتریس موزون: در این گام براساس وزن معیارها، ماتریس موزون را بدست می‌آوریم.

انتخاب گزینه برتر: با جمع سطری ماتریس وزن‌ها امتیاز هر گزینه محاسبه می‌شود. و بر اساس آن گزینه‌ها رتبه بندی می‌شوند.

گرچه در مقایسه با روش‌های پیشرفته‌تر، فاقد پیچیدگی‌های تحلیلی و در نظر گرفتن فاصله از راه‌حل‌های ایده‌آل است، اما به دلیل کارآمدی و قابلیت استفاده در مسائل گوناگون، همچنان جایگاه ویژه‌ای در پژوهش‌ها و تصمیم‌گیری‌های عملی دارد. به طور کلی، SAW را می‌توان نقطه آغازین بسیاری از تحلیل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره دانست که هم برای آموزش و هم برای کاربردهای مدیریتی و اجرایی ارزشمند است.

بسته آموزشی روش ساو (SAW)

  • فصل چهارم کتاب تصمیم‌گیری چندمعیاره زنگ با عنوان تکنیک Fuzzy SAW
  • ترجمه فصل چهارم کتاب تصمیم‌گیری چندمعیاره زنگ با عنوان تکنیک ساو فازی
  • فصل ششم کتاب آرش حبیبی به همراه فایل اکسل کدنویسی شده
  • مثال حل شده فارسی و پیاده سازی در اکسل

روش SAW با توجه به سادگی، شفافیت و سهولت محاسبات، یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره به شمار می‌رود. این روش با تکیه بر محاسبه مجموع وزنی امتیازات معیارها، راهکاری مستقیم و قابل فهم برای انتخاب گزینه برتر ارائه می‌دهد.

سخن پایانی

روش وزن‌دهی افزایشی ساده یکی از نخستین و ساده‌ترین روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه است. در این روش از یک ماتریس تصمیم برای ارزیابی تعدادی گزینه براساس تعدادی معیار استفاده می‌شود. اگرچه روش حل مسئله با میانگین موزون تفاوت چندانی ندارد اما گام‌های انجام این روش مقدمه خوبی برای فراگیری سایر روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه است. همچنین در این فصل مفهوم انتروپی شانون و کاربرد آن در تعیین وزن شاخص‌ها در تصمیم‌گیری چندشاخصه بیان شد.

 حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. (۱۴۰۱). تصمیم‌گیری چندشاخصه. تهران: نارون‌دانش.