ضریب هماهنگی کندال

ضریب هماهنگی کندال (Kendall’s coefficient of concordance) یک آزمون ناپارامتریک است و برای تعیین میزان هماهنگی میان نظرات استفاده می‌شود. این ضریب با نماد w نشان داده می‌شود و مقداری بین ۰ و ۱ است. اگر ضریب کندال صفر باشد یعنی عدم توافق کامل و اگر یک باشد یعنی توافق کامل وجود دارد. ویژگی‌های ضریب کندال یکی از مهمترین کاربردهای این آزمون را در مدیریت فراهم کرده است.

مقدار w برای تعیین درجه هماهنگی و موافقت بین چندین دسته رتبه مربوط به n پدیده است. این مقیاس همبستگی رتبه‌ای میان m مجموعه رتبه را نشان می‌دهد. همچنین نشان می‌دهد افرادی که چند مقوله را براساس اهمیت آنها مرتب کرده‌اند، بطور اساسی معیارهای مشابهی را برای قضاوت درباره اهمیت هریک از مقوله‌ها بکار برده‌اند و از این نظر با یکدیگر اتفاق نظر دارند. برای تعیین میزان وحدت نظر می‌توان از ضریب هماهنگی کندال استفاده کرد. همچنین این ضریب برای تعیین روائی دیدگاه داوران قابل استفاده است.

کاربرد ضریب کندال در تکنیک دلفی

برای پایان راندهای تکنیک دلفی می‌توان از ضریب هماهنگی کندال استفاده کرد. لازم به ذکر است استفاده از روش‌های آماری مختلف مانند ضریب کندال بخشی از روش دلفی نیست و برخی پژوهشگران کوشش کرده‌اند تا با محاسبات آماری به نتایج دلفی اعتبار بیشتری ببخشند. در مورد دلفی فقط یک قانون صادق است: هیچ قانونی وجود ندارد.

اشمیت برای تصمیم‌گیری درباره توقف یا ادامه دورهای دلفی دو معیار آماری ارائه کرده است.

اولین معیار اتفاق نظر قوی میان اعضای پانل است که براساس مقدار w تعیین می‌شود.

در صورت نبود چنین اتفاق نظری، ثابت ماندن این ضریب یا رشد ناچیز ان در دو دور متوالی نشان می‌دهد که افزایشی در توافق صورت نگرفته است و فرایند نظرخواهی باید متوقف شود.

مقدار این مقیاس هنگام هماهنگی یا موافقت کامل برابر با یک و در زمان نبود کامل هماهنگی برابر با صفر است.

هیچ قانون دقیقی برای تفسیر مقادیر w وجود ندارد ولی به‌طور کلی این ضریب بین ۰ (عدم اتفاق نظر کامل) تا ۱ (وحدت نظر کامل) می‌باشد. هیوئل (۲۰۱۲) براساس قواعد سرانگشتی معتقد است اگر میزان w از ۰/۵ کمتر باشد توافق وجود ندارد. اگر بین ۰/۵ تا ۰/۷ باشد متوسط است و اگر بین ۰/۷ تا ۰/۹ باشد مطلوب است. میزان w چنانچه بالای ۰/۹ باشد غیرطبیعی به‌نظر می‌رسد.

معناداری آماری ضریب w برای متوقف کردن فرایند دلفی کافی نیست. برای پنل‌های با تعداد بیشتر از ۱۰ عضو نیز مقادیر بسیار کوچک w نیز معنادار محسوب می‌شود.

محاسبه ضریب هماهنگی کندال در SPSS

از منوی Analyze گزینه nonparametric tests فرمان K-Related samples را اجرا کنید.

به جای گزینه Friedman گزینه Kendall’s w را تیک بزنید.

گزینه‌ها را به کادر test variables منتقل کنید.

دکمه ok را فشار دهید.

برای نمونه در مثال کتاب SPSS حبیبی مقدار آماره کندال ۰/۵۸۶ بدست آمده است که نشان می‌دهد تقریباً پنجاه درصد هماهنگی بین دیدگاه‌ها وجود دارد. مقدار معناداری نیز ۰/۰۰۰ محاسبه شده است که نشان می‌دهد ضریب هماهنگی مشاهده شده معنادار است.

فهرست منابع

منبع: حبیبی، آرش؛ سرآبادانی، مونا. (۱۴۰۱). آموزش کاربردی SPSS. تهران: نارون.

Howell, D. C. (2012). Statistical methods for psychology. Cengage Learning.

Kendall, M. G., & Smith, B. B. (1939). The problem of m rankings. The annals of mathematical statistics, 10(3), 275-287.

Riche, N., Duvinage, M., Mancas, M., Gosselin, B., & Dutoit, T. (2013). Saliency and human fixations: State-of-the-art and study of comparison metrics. In Proceedings of the IEEE international conference on computer vision, 1153-1160.

دانلود اصل مقاله کندال