استاد مشاور

استاد مشاور (Advisor) یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه است که برای انجام پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکتری به دانشجویان مشاوره می‌دهد. این فرد براساس صلاحدید استاد راهنما انتخاب می‌شود و در کار هدایت دانشجویان کمک می‌نماید.

در انجام یک پایان‌نامه یا رساله وجود استاد مشاور الزامی نیست. این فرد به پیشنهاد استاد راهنما و حکم رئیس دانشکده انتخاب می‌شود. این فرد، هدایت تحصیلی و مشاوریی دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف را در زمینه مشکلات، آموزشی پژوهشی و فردی برعهده می‌گیرد. یک استاد باید از وجهات علمی و شخصیت بالایی برخوردار باشد. مسئولیت هدایت دانشجویان در سطوح عالی بسیار بااهمیت است. در واقع تمامی فعالیت‌های علمی دانشجویان در پایان‌نامه آنها به بار می‌نشیند.

در زمینه انتخاب اساتید مشاور باید بسیار دقیق بود. فرایند نوشتن پایان‌نامه مدت زمان زیادی طول می­ کشد. از سویی تغییر اساتید نیز بسیار دشوار است. استاد مشاور نیز در تمام طول این مدت باید دانشجو را مشاوریی و کمک کند. بنابراین انتخاب یک استاد مشاوری خوب بسیار مهم است. دانستن اینکه وظایف استاد مشاور چیست و شما چه کمکی می‌خواهید از او بگیرید می‌تواند به شما کمک کند استاد مشاوری بهتری انتخاب کنید تا اواسط کار پژوهشی خود مجبور به تغییر او نشوید. در این مطلب کوشش شده است تا وظایف اساتید مطرح شده و انتقادات وارد نیز بحث شود.

وظایف استاد مشاور

در اجرای مواد فصل سوم و فصل ششم آیین‌نامه آموزشی دوره دکتری، مصوبه جلسه ۲۷۴ شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ ۸/۱۲/۱۳۷۲ در مورد وظایف استاد مشاور و مراحل تدوین رساله دوره دکتری و به منظور ایجاد هماهنگی بین دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در اجرای این ماده، دستورالعمل زیر در ۱۲ ماده و ۶ تبصره در جلسه ۳۳۹ شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ ۱۴/۲/۱۳۷۶ به تصویب نهائی رسید.

استاد مشاور به انگلیسی

آئین نامه دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه روشن است. مصوب بیست و پنجمین جلسه مورخ ۲۳/۱۲/۸۲ شورایعالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی وزارت متبوع برای کلیه دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته، ناپیوسته و دکترای عمومی پزشکی دندانپزشکی و داروسازی صرف نظر از سال ورود به دانشگاه از مهر ماه ۱۳۸۳ لازم‌الاجرا است.

۱) تسلط استاد مشاور به کلیه آئین نامه‌ها و دستورالعمل‌های آموزشی، رفاهی، فرهنگی، اجتماعی، پژوهشی و مشاوره.

۲) توجه خاص به دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه و آشنا نمودن آنان با واحدهای مختلف دانشگاه و مکان های مختلف شهر محل تحصیل.

۳) آشنا کردن دانشجو با مقررات و ضوابط آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و انضباطی.

۴) تشکیل پرونده برای دانشجویان (با رعایت محرمانه بودن) که حاوی اطلاعات ذکر شده در فایل فرآیند عملکرد باشد.

۵) ارائه مشاوره های لازم به دانشجو در زمینه شغلی و نحوه ادامه تحصیل و آماده سازی وی برای پذیرش مسئولیت شغلی در آینده.

۶) هدایت و برنامه ریزی درسی و مشاوره دانشجویان در زمینه روش های صحیح

مشاوره در انتخاب موضوع پایان‌نامه نیز می‌تواند یکی دیگر از این وظایف باشد. البته این مورد به‌شرطی است که استاد راهنما تایید لازم را به دانشجو بدهد. در صورتی که کار دانشجو کافی نباشد، استاد مشاور باید به صورت کتبی دانشجو را از این امر آگاه کند و او را در مورد آنچه باید انجام شود مشاوریی کند. در صورتی که مشکل ادامه داشت باید به رئیس دپارتمان یا دانشکده گزارش دهد.

انتقادات از اساتید مشاور

زمانی که صحبت از استاد مشاور می‌شود باید فردی موقر، مسلط، باسواد و دلسوز در ذهن تداعی شود. شخصیت نمادین یک استاد باید هم از نظر ظاهری و هم از نظر کلام و بیان ویژه و منحصربه‌فرد باشد. اما در سال‌های اخیر انتقادات از اساتید مشاور بسیار زیاد بوده است. دانشجویان زیادی از استاد مشاور به عنوان یک فرد عصبی، بی‌اخلاق و بی‌سواد یاد می‌کنند که به هیچ عنوان پاسخگو نیست. در بسیاری از موارد ایرادات و فشارهای اساتید به دانشجویان خُرد کننده و غیرقابل تحمل توصیف می‌شود. دانشجویان مواردی مانند زیر را گزارش می‌کنند:

• در دسترس نبودن اساتید مشاور
• عدم پاسخگویی
• پرخاشگری و استفاده از الفاظ نامناسب
• عدم باور دانشجو به تسلط فنی اساتید
• عدم حمایت از دانشجو
• ناآشنایی با مفاهیم روش پژوهش

البته این موارد دلایل زیادی دارد. نباید یک سویه به موضوع نگریسته شود. دانشگاه‌ها در سال‌های دهه نود تبدیل به یک بنگاه تجاری شده‌اند. در این بنگاه تجاری عامل اصلی سودآوری است. بسیاری از افراد بدون کیفیت و صلاحیت لازم در این مسند قرار گرفته‌اند. بدیهی است که این افراد به شخصیت و وزن اسلاف خود را نیز لطمه می‌زنند. از سوی دیگر تعداد دانشجویان در بازار پرمنفعت آموزشی بسیار زیاد است. دانشجویان زیادی هستند که از یک عمل ضرب و تقسیم ساده عاجز هستند.

از نظر سنی، زمانی، تحصیلی و مطالعاتی واقعاً توانایی تحصیل در مقاطع عالی را ندارند. بنابراین براساس اصل عرضه و تقاضا این موضوع بسیار عادلانه است. تنها باید به حال اساتید و دانشجویانی غبطه خورد که برای کار خود دلسوز هستند و در این آشفته بازار محکوم به تحمل شرایط می‌باشند.

خلاصه و جمع‌بندی

استاد مشاور فردی است که در زمینه‌های تخصصی مربوط به پایان‌نامه در دوران ارشد و دکتری به ارائه مشاوره به دانشجویان می‌پردازد. انتخاب استاد مشاور توسط استاد راهنما صورت می‌گیرد. در صورت صلاح‌دید استاد راهنما ممکن است بیش از یک استاد مشاور برای کمک در انجام پژوهش در کنار دانشجویان باشند.

استاد مشاور علاوه بر تسلط بر موضوع پژوهش، باید دارای سابقه چندین ساله در این زمینه باشد. یک مشاور، متخصصی است که در راستای درک بهتر دغدغه های فکری شما و حل آنها به راحتی هر چه تمام تر تلاش می کند. اما نقش استاد مشاور کمی متفاوت تر است و به فردی اطلاق می شود که وظیفه ارائه مشاوره برای انجام رساله دانشجو و پایان نامه را دارد. یکی از دغدغه‌های مهم دانشجویان در دوران دانشگاه، انتخاب اساتید همراه است که از ابتدای دوران کارشناسی ارشد و دکتری درگیر آن هستند.