پیشگفتار پایاننامه (Thesis Preface) متنی است که در ابتدای پایاننامه نوشته میشود و شرحی از پژوهش انجام شده را ارائه می‌دهد. بطور کلی در یک کتاب یا متن ادبی، پیشگفتار شرحی از محتوای آن اثر است که معمولاً به قلم خود نویسنده اثر است. در این مطلب قصد داریم به معرفی پیشگفتار و به طور اختصاصی به معرفی پیشگفتار پایاننامه بپردازیم و نکات نگارش آن را مرور کنیم.
جایگاه پیشگفتار پایاننامه
در پیشگفتار پایاننامه، نویسنده معمولاً از فضای رسمی و ساختار یافته فصل‌های اصلی کمی فاصله می‌گیرد و به شکلی جمع‌بندی‌شده، روایت‌گونه و البته سنجیده، سه کارکرد را دنبال میکند:
- توضیح مسیر شکلگیری مسئله و انگیزه انجام پژوهش
- قدردانی از افراد یا نهادهایی که در فرایند پژوهش نقش داشتند
- تبیین جایگاه پژوهش در مسیر علمی پژوهشگر
در پایاننامه مدیریت و رساله دکتری این بخش را خود پژوهشگر می‌نویسد. همچنین وجود پیشگفتار الزامی نیست و پژوهشگران به نوشتن چکیده تحقیق اکتفا می‌کنند. پیشگفتار مشابه چکیده است با این تفاوت که در اینجا دست پژوهشگر باز است تا آنچه در ذهن دارد را بیان کند. در بیان و نگارش این بخش آزادی عمل زیادی وجود دارد و اصول ساده‌تری برای نگارش دارد.
پیشگفتار، بیان آزاد پژوهشگر است که ممکن است از تنظیم آن در جای دیگر خودداری نماید. پژوهشگر در این قسمت می‌تواند هرنوع سخن ناگفته‌ای را بگوید نوعی آمادگی برای ورود به متن ایجاد کند. کلیات مطالب گزارش خود را ارائه نماید مبنای منطقی سازماندهی مطالب را عرضه دارد از فرد یا افرادی تشکر کند موانع کار خود را برشمارد تجارب به دست آمده ضمن تحقیق را ارائه کند و حتی به ارزیابی کار خود همت گمارد.
برای پیشگفتار حجم خاصی را نمی توان پیشنهاد کرد اما نویسنده باید به گونه‌ای به تنظیم آن اقدام کند که خواننده رابه خواندن راغب گرداند و در تناسب با متن، از حجمی منطقی برخوردار باشد.
مشاوره نگارش پایاننامه و رساله دکتری
راهنمای نگارش پایاننامه و رساله دکتری مدیریت:
- انتخاب موضوع روز و جدید برای رساله
- روش‌شناسی پژوهش مناسب برای رساله
- تحلیل آماری پایاننامه و رساله دکتری
- استخراج مقاله از پایاننامه و رساله دکتری
آموزش نگارش پیشگفتار پایاننامه
علت و یا انگیزه خود را از انجام تحقیقات مشخص سازید.
ممکن است خواننده علاقه داشته باشد بداند چه کسی شما را برای انتخاب چنین موضوعی تشویق کرده است. همچنین ممکن است خود شما علاقه داشته باشید تا روند انتخاب موضوع خود را با خواننده در میان بگذارید تا در فهم بقیه مطالب وی را یاری کنید.
علت اهمیت متن خود را برای مخاطب توضیح دهید.
چرا خواننده باید متن شما را مطالعه کند؟ چه چیزی مطلب شما را با ارزش ساخته است؟ پاسخ به این سوالات را در پیشگفتار خود بگنجانید. این کار به خواننده کمک میکند تا خلاءهایی را که شما برای پر کردن آنها تلاش می‌کنید درک کند و متوجه شود با مطالعه مطلب حاضر چه اطلاعاتی را به دست خواهد آورد.
مخاطب هدف خود را مشخص سازید.
این کار به خواننده کمک میکند تا بداند آیا مطلب حاضر برای وی مفید خواهد بود یا خیر. با وجود این که شما قصد دارید مخاطبان بیشتری را برای نوشته خود جلب کنید، در صورت مشخص کردن مخاطبین هدف خود، از ناامید شدن خوانندگان جلوگیری می‌کنید.
برای خواننده مختصری از اطلاعاتی را که با خواندن متن شما کسب خواهد کرد، ارائه دهید.
این کار به خواننده کمک خواهد کرد تا انتظارات خود را از مطالعه مطلب شما شکل دهد. همچنین نکات مهم در متن را برای خوانندگان برجسته‌تر خواهد ساخت.
بینش جالبی از متن را برای مخاطب انتقال دهید.
ممکن است شما بخواهید جزئیات بیشتری را در رابطه با تحقیقات خود با خواننده در میان بگذارید (انجام این کار کاملاً اختیاری است). ممکن است احساس کنید برخی اطلاعات برای خواننده جالب خواهد بود و یا برای درک بیشتر متن به وی کمک خواهد کرد.
سخن پایانی
پیشگفتار بخش آغازین یک اثر علمی است که نویسنده در آن به اختصار مسیر شکلگیری پژوهش، انگیزه خود، و قدردانیهای ضروری را بیان میکند. این بخش باید روشن، مختصر و عاری از اطلاعات غیرضروری باشد و معمولاً در یک تا دو صفحه خلاصه میشود. پیشگفتار جایگاه معرفی زمینه فردی و ضرورت انجام تحقیق است و می‌تواند برای کتاب، مقاله یا پایاننامه نوشته شود. اگر ساختارهای رایج رعایت شود، نگارش آن دشوار نیست و به خواننده کمک میکند پیش از ورود به متن اصلی، شناختی اولیه از موضوع و مسیر پژوهشگر به دست آورد.
دانلود نمونه پیشگفتار پایاننامه
سوالات متداول
پیشگفتار بخش آغازین و غیرتحلیلی پایاننامه است که نویسنده در آن انگیزه شکلگیری پژوهش و قدردانیهای لازم را بیان میکند. مقدمه بخشی رسمی و علمی از متن اصلی است که در آن مسئله، اهمیت، اهداف و ساختار پژوهش توضیح داده میشود. به بیان ساده، پیشگفتار روایت آغاز کار است و مقدمه ورود تحلیلی به پژوهش.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | 
