سوارا (SWARA) یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه برای تعیین وزن معیارها و شاخص‌های تصمیم‌گیری است که توسط کرشالینه معرفی گردید. در این روش بر خلاف روش‌های فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی، فرایند تحلیل شبکه و روش بهترین-بدترین نیازی به مقایسه زوجی عناصر نیست. در مقاله حاضر روش «سوارا» به‌صورت کامل آموزش داده خواهد شد.
روش سوارا (SWARA)
روش تحلیل نسبت ارزیابی وزن‌دهی تدریجی (سوارا) یا Step-Wise Weight Assessment Ratio Analysis بوسیله ویولتا کرشالینه در سال ۲۰۱۰ معرفی شد. در این روش کوشش بر آن است تا وزن معیارها بدون مقایسه زوجی و با رویکردی ساده و سریع برآورد شود.
ارزیابی وزن معیارها یکی از مهمترین موضوعات در تصمیم‌گیری چندمعیاره است. کرشالینه، زاوادسکاس و تورسکیس کوشش کردند روشی را برای تعیین وزن معیارها ارائه کنند که دشواری مقایشه زوجی را نداشته باشد. به این ترتیب خبرگان می‌توانند با سادگی و سرعت بیشتری وزن معیارها را مشخص کنند.
این روش البته محدودیت‌هایی نیز دارد و مهم‌ترینش آن است که مبتنی بر پرسشنامه خبره نیست. در اینجا نیز مانند روش بهترین-بدترین افراد باید در کنار هم بنشینند و اولویت‌بندی عناصر را با همفکری تعیین نمایند.
گام‌های روش سوارا (SWARA)
در روش سوارا (SWARA) ابتدا کارشناسان معیارها را به ترتیب اهمیت مرتب می‌کنند. مهمترین معیار ابتدا قرار می‌گیرد و امتیاز یک را می‌گیرد. در نهایت معیارها براساس مقادیر متوسط اهمیت نسبی رتبه‌بندی می‌شوند.
گام نخست: مرتب کردن معیارها
در ابتدا معیارهای مورد نظر براساس میزان اهمیت به ترتیب نوشته می‌شوند. مهمترین معیارها در رده‌های بالاتر و معیارهای کم اهمیت‌تر در رده‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند.
گام دو : تعیین اهمیت نسبی هر معیار (Sj)
در این گام اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص می‌شود. در فرایند روش سوآرا این مقدار با Sj نشان داده می‌شود.
گام سه: محاسبه ضریب Kj
ضریب Kj که تابعی از مقدار اهمیت نسبی هر معیار است با استفاده از رابطه ۱ محاسبه می‌شود:
Kj = Sj + ۱
گام چهار : برآورد وزن اولیه هر معیار
وزن اولیه معیارها از طریق رابطه ۲ محاسبه می‌شود. در این رابطه باید توجه داشت که وزن معیار نخست که مهمترین معیار است برابر ۱ در نظر گرفته می‌شود.
Qj = Qj-1 / Kj
گام پنج: محاسبه وزن نرمال نهایی
در آخرین گام از روش سوآرا وزن نهایی شاخ صها که وزن نرمال شده نیز محسوب می‌گردد از طریق رابطه ۳ محاسبه می‌شود. نرمال‌سازی به روش خطی ساده انجام می‌شود.
جامعه و نمونه روش سوارا
جامعه روش سوارا شامل خبرگان حوزه مورد مطالعه است. برای نمونه‌گیری در روش سوارا از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده می‌شود. در این روش خبرگان نقش مهمی در ارزیابی وزن معیارها و شاخص‌های تصمیم‌گیری دارند. همچنین هر یک از خبرگان نقش مهمی در ارزیابی اوزان عناصر دارند. همچنین هر متخصص اهمیت هر معیار را براساس دانش ضمنی، اطلاعات و تجربیات خود مشخص می‌کند. آنگاه با توجه به ارزش متوسط رتبه‌های گروهی بدست آمده از کارشناسان وزن هر معیار تعیین می‌شود. کرشالینه (۲۰۱۰) معتقد است بهتر است گروهی از خبرگان گرد هم قرار گیرند و بصورت گروهی دیدگاه خود را مطرح کنند و پژوهشگر با یادداشت و جمع‌بندی دیدگاه خبرگان، ضمن رتبه‌بندی معیارها نسبت به تعیین وزن نسبی آنها اقدام کند.
کدنویسی سوارا در محیط اکسل
یک فایل اکسل کدنویسی شده براساس یک مقاله علمی-پژوهشی فارسی به همراه توضیحات فارسی تهیه شده است.
فایل اکسل کدنویسی شده
فایل فارسی آموزش روش سوارا
اصل مقاله سوارا نوشته کرسولاین و همکاران
کشف رمز نمونه مقاله فارسی سوارا
سخن پایانی
در جمع‌بندی می‌توان گفت که روش سوارا ابزاری کارآمد برای تعیین وزن معیارها در تصمیم‌گیری چندمعیاره است که با تکیه بر قضاوت نظام‌مند خبرگان و فرایند گام‌به‌گام، به پژوهشگر امکان می‌دهد تا اهمیت نسبی معیارها را با دقت و شفافیت بیشتری مشخص کند. این روش به‌دلیل سادگی محاسبات، قابلیت مشارکت گروهی و تفسیرپذیری بالا، جایگاهی ویژه در پژوهش‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری دارد. به‌کارگیری این روش سبب می‌شود تا تصمیم‌گیری نه‌تنها مبتنی بر داده‌های عددی، بلکه بر پایه‌ی درک انسانی و توافق کارشناسی استوار گردد؛ از این‌رو می‌توان آن را پلی میان منطق تحلیلی و شهود مدیریتی دانست.
منبع: حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. تصمیم‌گیری چندشاخصه. تهران: نارون دانش.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | 
