استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه (JOURNEY Making) یک روش تحقیق در عملیات نرم است که برای تسهیل و درک ساختار مسائل پیچیده استفاده می‌شود. این روش به توسعه تحلیل گزینه‌های استراتژیک سازمانی (سودا) کمک می‌کند. در این مقاله روش «استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه» آموزش داده خواهد شد.
روش استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه
روش استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه یا Jointly Understanding Reflecting and Negotiating Strategy بوسیله کولین ادن و فران آکرمن معرفی شد. این روش برای تسهیل و درک ساختار و کمک به تفکر استراتژیک در مدیریت استراتژیک سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
براساس این دیدگاه، سازمان‌ها تعدادی جهت استراتژیک دارند که می‌توانند هماهنگ یا ناهماهنگ، آگاهانه و یا ناآگاهانه باشند. استراتژی مجموعه‌ای از اقدامات است که یک سازمان را در یک مسیر خاص هدایت می‌کند. این رویکرد یک روش‌شناسی جهت تفکر در مورد استراتژی فعلی سازمان و استراتژی مطلوب سازمان می‌باشد. استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه در برخورد با مسائل پیچیده‌ای که سازمان با آن درگیر است استفاده می‌شود.
این مسائل از شکل‌گیری استراتژی که در آن هیچ اجماع روشنی بر یک شیوه رو به جلو و مناسب وجود ندارد، مفید است. این روش یک فرایند دیالکتیک است که شامل یادگیری فردی و گروهی از یکدیگر در حین گفتگوهای مداوم می‌باشد.
فرایند استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه
فرایند این روش شامل دو بخش است.
- پدیدارسازی و بازتاب استراتژی‌های نوظهور
- مذاکره برای حصول توافق
فرایند استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه
هر کدام از این بخش‌ها شامل دو مرحله می‌شوند. هر مرحله نیز خود از چندگام تشکیل شده است. در این بخش نگاهی کلی به این فرایند شده و سپس هریک از گام‌ها تشریح می‌شوند.
پدیدارسازی و بازتاب استراتژی‌های نوظهور
گام نخست: درک موقعیت
در این مرحله باید موقعیت به دقت مطالعه و بررسی شود تا دانش اولیه درستی از موقعیت و افراد درگیر در آن حاصل گردد.
گام دوم: نقش مشارکت‌کنندگان
در این مرحله، تصمیم می‌گیرید که کدام یک از مشارکت‌کنندگان در این موقعیت نقش‌های خاصی را انجام دهند و آنها را بر این اساس نا‌م‌گذاری می‌‌کنید.
گام سوم: ساخت نقشه‌های شناختی فردی
هر یک از افراد برای درک بهتر موقعیت یک نقشه شناختی ایجاد کنند.
گام چهارم: ترکیب نقشه‌های شناختی برای رسم نقشه‌های استراتژی
برای دستیابی به یک دیدگاه کلی‌تر از موقعیت، نقشه‌های شناختی که از دیدگاه‌های مختلف به‌دست آمده را با هم ترکیب کنید و یک نقشه شناختی واحد را ارائه دهید.
گام پنجم: تحلیل استراتژی نوظهور/استراتژی‌سازی
در این مرحله نقشه استراتژی ایجاد شده را تجزیه و تحلیل کرده و موضوعات مهم که در مورد موقعیت به نظرتان می‌رسد را لیست کنید.
گام ششم: ایجاد مجموعه‌ای از گزینهها
در این مرحله باید لیستی از مهم‌ترین مسائل سازمان را در اختیار داشته باشید و در مورد راه‌های مقابله با هر یک فکر کنید.
گام هفتم: ایجاد مجموعه‌ای از سناریوها
در این مرحله باید ایده‌های خود در مورد گزینهها را به سناریوهای ممکن تبدیل نمایید.
مذاکره برای حصول توافق
گام هشتم: مقایسه گزینهها و سناریوها
در این مرحله باید مقایسه‌ای محتمل بین محتمل‌ترین و مطلوب ترین گزینهها و سناریوهایی که تا به حال مشخص کرده‌اید صورت دهید.
گام نهم: تحلیل نتایج مقایسه
در این مرحله باید یک لیست از گزینهها ( و سناریوهای حاصل) که فکر می‌‌کنید برای تحقیق و بحث مناسب هستند را تهیه نمایید.
گام دهم: ارائه پیشنهاد
در این مرحله ملاحظات خود را برای بحث و بررسی بیشتر گزارش کنید. مخاطبان این گزارش، مدیر و مدیر عامل سازمان هستند.
سخن پایانی
رویکرد Journey Making بر این باور است که سازمان‌ها دارای چندین جهت استراتژیک هم‌زمان هستند که می‌توانند هماهنگ یا ناهماهنگ، آگاهانه یا ناخودآگاه باشند. این روش، استراتژی را حاصل مجموعه‌ای از تصمیم‌ها و تعاملات می‌داند که مسیر حرکت سازمان را شکل می‌دهد. کاربرد اصلی آن در تحلیل استراتژی‌های جاری و بررسی گزینه‌های جایگزین برای جهت‌گیری‌های مختلف است. وجود چند مسیر استراتژیک ممکن، انعطاف‌پذیری سازمان را افزایش می‌دهد. در این رویکرد، توسعهٔ استراتژی از رهگذر تصمیم‌گیری در مورد مسائل و فرصت‌های سازمان انجام می‌شود. ابزار محوری آن نقشهٔ شناختی است که با مشارکت ذی‌نفعان ترسیم می‌شود تا درک آنان از موقعیت‌ها و واکنش‌های ممکن را آشکار سازد.
منبع: آذر، عادل. کتاب تحقیق در عملیات نرم. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | 
