روش ترکیبی دنپ (DANP) ترکیبی از روش فرایند تحلیل شبکه (ANP) و دیمتل (DEAMTEL) برای اولویتبندی عناصر براساس روابط پیچیده میان آنها است. این روش راهکاری است برای اجتناب از مقایسههای زوجی وقتی که تعداد عناصر زیاد است یا روابط بسیار پیچیده میباشد.
منطق زیربنایی آن است که روابط عناصر با روش دیمتل ترسیم شود و سپس ماتریس ارتباط کامل به سوپرماتریس اولیه تحلیل شبکه منتقل شود. رویکرد ترکیبی ANP-DEAMTEL در پایاننامه مدیریت و مقالههای پارسی بسیار مورد اقبال پژوهشگران قرار دارد. نظر به اهمیت موضوع در این نوشتار کوشش بر آن است تا روش ترکیبی دنپ (DANP) مفهومسازی و تعریف شود.
دانلود ویدیوی روش ترکیبی دنپ (DANP)
ویدیوی روش ترکیبی ANP-DEAMTEL : آموزش فرایند تحلیل شبکه و تکنیک دیمتل
فرمت فایل: ویدیوی MP4 سازگار با موبایل و ویندوز
مدت آموزش: ۱۰ دقیقه
روش محاسبه نخست: محاسبه دیمتل در نرمافزار Excel
روش محاسبه دوم: آموزش روش ترکیبی DANP براساس مقاله معتبر
مدرس: آرش حبیبی
ناشر: پارس مدیر
روش ترکیبی دنپ (DANP)
روش فرایند تحلیل شبکه توسط توماس ساعتی با گسترش روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی ارائه گردید. در روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی فرض بر استقال عناصر است و روابط درونی لحاظ. روش تحلیل شبکه بر فرض استقلال بین معیارها و گزینهها که یکی از محدودیتهای روش تحلیل سلسلهمراتبی است غلبه میکند. از سوی دیگر این ویژگی به تعداد مقایسههای زوجی به شکل کلافهکننده میافزاید.
مزایای روش ترکیبی ANP-DEMATEL عبارتند از:
استخراج ساختار شبکهای دقیق و علمی بر اساس نتایج DEMATEL
تشخیص روابط درونی و بیرونی بین معیارها و ترسیم نقشه تأثیرگذاری بین آنها
کاهش سوگیری ذهنی در تعیین ارتباطات معیارها در ANP
محاسبه وزنهای نهایی معیارها با دقت بالاتر در شرایط وابستگی متقابل
گامهای اجرای روش ترکیبی عبارتند از:
شناسایی معیارهای تصمیمگیری
تحلیل روابط بین معیارها با DEMATEL و تولید ماتریس تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم
ساخت مدل شبکهای ANP بر اساس خروجی DEMATEL
انجام مقایسههای زوجی در ANP برای محاسبه وزنها
این روش ترکیبی برای مسائلی که در آنها معیارها دارای وابستگیهای درونی پیچیده هستند (مانند مسائل استراتژیک، سازمانی یا سیاستگذاری)، کاربرد فراوانی دارد.
چرا ترکیب ANP و DEMATEL؟
روش ANP برای محاسبه اولویتها بر اساس مقایسههای زوجی در یک ساختار شبکهای استفاده میشود، اما تعیین دقیق ساختار شبکهای (روابط بین معیارها) به قضاوت ذهنی وابسته است.
روش دیمتل ابزار مناسبی برای تحلیل روابط علّی و معلولی بین عوامل و تعیین شدت تأثیر آنها بر یکدیگر است.
در صورت وجود ارتباط داخلی بین عناصر تشکیل دهنده ساختار شبکه، این روش پاسخ هایی به مراتب بهتر و دقیق تر از سایر روشهای تصمیمگیری چندمعیاره عرضه میکند. این روابط درونی با استفاده از تکنیک دیمتل مورد سنجش قرار گرفته است. مزیت این روش نسبت به تکنیک تحلیل شبکه ای، روشنی و شفافیت آن در انعکاس ارتباطات متقابل میان مجموعه وسیعی از عناصر میباشد. به طوری که متخصصان قادرند با تسلط بیشتری به بیان نظرات خود در رابطه با اثرات (جهت و شدت اثرات) میان عوامل بپردازند. لازم به ذکر است که ماتریس نهائی تکنیک دیمتل (ماتریس ارتباطات داخلی)، در واقع تشکیل دهنده بخشی از سوپرماتریس است به عبارتی، تکنیک دیمتل به طور مستقل عمل نمیکند بلکه به عنوان زیر سیستمی از سیستم بزرگتری چون ANP است.
اگر بخواهیم روابط درونی را با مقایسه زوجی حساب کنیم هر بار باید یک معیار را ثابت در نظر گرفته و سایر معیارها را براساس معیار ثابت، مقایسه زوجی کنیم. این کار بسیار زمانبر بوده و به زعم بسیاری منتقدین تکنیک ANP ضرورت و توجیه منطقی ندارد. از تکنیک دیمتل میتوان میتوان به عنوان جایگزینی برای این روش استفاده کرد. کافی است خروجی نهایی تکنیک دیمتل یعنی ماتریس ارتباط کامل (معمولا با حرف T نمایش داده میشود) را به عنوان ماتریس روابط درونی ( W۲۲ یا W۳۳ ) استفاده کرد.
گامهای ویدیوی روش ترکیبی ANP-DEAMTEL
دستیابی به اولویتهای نهائی هریک از شاخصها با رویکرد ترکیبی ANP-DEMATEL مستلزم طی چهار گام اصلی است:
- گام نخست: مقایسه زوجی معیارهای اصلی براساس هدف (W۲۱) با استفاده از مقایسه زوجی
- گام دو: شناسائی روابط بین معیارهای اصلی (W۲۲) با استفاده از تکنیک دیمتل
- گام سه: مقایسه زوجی عناصر هریک از معیارهای اصلی (W۳۲) با استفاده از مقایسه زوجی
- گام چهار: شناسائی روابط بین شاخصهای نهائی (W۳۳) با استفاده از تکنیک دیمتل
خروجی حاصل از هریک از گامهای بالا در یک ماتریس گسترده به نام سوپرماتریس ناموزون Unweighted super-matrix یا اولیه قرار داده میشود.
سخن پایانی
روش تحلیل شبکه به تصمیم گیرنده اجازه ساخت یک شبکه به جای سلسلهمراتب را میدهد. این امر امکان بررسی ارتباط داخلی بین عناصر رانیز ممکن میسازد. گرههای موجود دراین شبکه، معادل بامعیارها یاگزینهها میباشند. شاخه هایی که این گرهها را به هم متصل میکنند نیز معادل با درجه وابستگی آنها به همدیگر میباشند. تعیین روابط موجود در ساختار شبکهای یا تعیین درجه وابستگیهای متقابل بین معیارها باهم وگزینهها، مهمترین کار روش تحلیل شبکه است. ارتباط و وابستگی میتوانند به شکل ارتباط سطوح مختلف شبکه به صورت خارجی یاداخلی باشد. اهمیت نسبی هرعضو از مجموعه (در سطح مربوط به خود) مشابه روش تحلیل سلسلهمراتبی به کمک مجموعهای از مقایسههای زوجی انجام میپذیرد.
منبع: حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. کتاب تصمیمگیری چندشاخصه. تهران: نارون دانش.