فرشتگان کسب‌وکار
فرشته کسب‌وکار Angel investor فردی ثروتمند است که منابع مالی را برای استارتاپ‌ها یا افراد کارآفرین فراهم میکند. این افراد از طریق تملک برند یک کسب‌وکار، سرمایه لازم برای راه‌اندازی یک شرکت با ایده خلاق و نوآورانه را فراهم می‌کنند. فرشتگان کسب‌وکار یکی از ارکان اصلی اکوسیستم کارآفرینی هستند و بستر رونق اقتصادی کشور را فراهم می‌کنند.
این عنوان نخستین بار به سرمایه گذاران در شوهای برادوی اطلاق می‌شد. این افراد تاجرین و کارآفرینان ثروتمندی هستند که بخشی از ثروت خود را بر روی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاران فرشته بر خلاف اعتقاد کلاسیک، ممکن است میلیونرهای سرشناس نباشند. آنها افرادی حرفه‌ای در حوزه‌های پزشکی، وکالت، مدیر عاملی، تولید و حتی مصرف در این گروه قرار گیرند.
سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه یک کسب‌وکار مبتنی بر کارآفرینی با ریسک بالایی برخوردار است. اما فرشته کسب‌وکار با تجربه تجاری بالای خود این ریسک‌ها را بررسی و انتخاب میکند و با تیم نوپا از نزدیک کار میکند تا این مشکلات را برطرف نماید. از این رو به این سرمایه‌ها که فراتر از پول نقد است پول هوشمند هم می‌گویند. نظر به اهمیت این افراد در هر کشور و اقتصادی در این مقاله به بررسی بیشتر موضوع از منظر مدیریت کارآفرینی پرداخته می‌شود.
مبانی نظری فرشتگان کسب‌وکار
فرشتگان کسب‌وکار به افراد ثروتمندی اطلاق می‌شود که دارایی خود را به صورت فردی یا گروهی، به طور مستقیم در مراحل ابتدایی راه‌اندازی شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند. آنها معمولاً با کارآفرینان نسبت فامیلی ندارند و تنها دنبال مشارکت در سهام هستند و در فعالیت‌های شرکت حضوری فعال دارند. سرمایه‌گذاری این افراد شکاف مالی میان موسسان و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر را پر میکند.
سابقه تحقیق درباره فرشتگان کسب‌وکار به اوایل دهه ۱۹۸۰ باز می‌گردد. مطالعه نگرش‌ها، رفتارها و ویژگی‌ها باعث شد دیدگاه اولیه‌ای درباره این افراد شکل بگیرد. افزون بر مطالعات نسل اول که در مورد ماهیت فرشتگان بود، پژوهشگران به‌طور چشمگیری توجه خود را به درک چگونگی عملکرد بازار سرمایه‌گذاری‌های مخاطره آمیز غیررسمی معطوف کردند. برخی از مطالعات نسل دوم نیز بر فرآیند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری تمرکز دارند.
عوامل تاثیرگذار بر شکل‌گیری یک معامله تامین مالی عبارتند از: ویژگی‌هاهی فردی کارآفرین، رشد بازار، تیم اجرایی، ویژگی‌های محصول، اندازه بازار. از سوی دیگر ریسک ادراک‌شده، حق انحصار، سختی رقابت و نقدشوندگی سرمایه نیز اهمیت بسیاری دارند. از میان همه این عوامل شخصیت کارآفرین است که او را به یک فرشته کسب‌وکار تبدیل میکند.
فرشته کسب‌وکار کیست؟
تعاریف متعددی برای سرمایه‌گذاران فرشته آمده است که از نظر ماهیتی، تفاوت چندانی با هم ندارند. سرفصل مشترک تمامی این تعاریف، این است که سرمایه‌گذاران فرشته افرادی با امکانات مالی مناسب و آماده برای سرمایه‌گذاری در ایده‌های کارآفرینانه هستند. سرمایه‌گذاران فرشته را این‌گونه تعریف می‌کنند: «شخصی که به تنهایی یا در یک اتحادیه رسمی یا غیررسمی، پول خود را مستقیماً در یک کسب‌وکار غیرمعروف به‌کار می‌گیرد، به گونه‌ای که هیچ ارتباط خانوادگی یا دوستانه قبلی با شرکت جدید ندارد. وی پس از سرمایه‌گذاری، نقشی فعال در کسب‌وکار پیدا نموده و به‌عنوان مشاور یا عضوی از هیئت‌مدیره به راهنمایی بنیان‌گذاران می‌پردازد.»
سرمایه‌گذاران فرشته معمولاً شغل موفقی داشته‌اند. اما به دلیل سن بالا یا دلایل دیگر، نمی‌توانند به کسب‌وکار خود ادامه دهند. در تفکر آنها همیشه یک شعار وجود دارد. هنوز هم می‌توان بیشتر به دست آورد». این نگرش می‌تواند با از دست دادن پول همراه باشد، اما معمولاً مانع پذیرش این چالش توسط آنها نمی‌شود.
خلاصه و جمع‌بندی
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، به‌ویژه در ابتدای مسیر کارآفرینی، محدودیت‌های مالی است. جذب سرمایه از طریق فرشتگان کسب‌وکار که در این مقاله به آن پرداخته شد، می‌تواند روشی کارآمد و بسیار مؤثر برای رفع این چالش بزرگ باشد. سرمایه‌گذاران فرشته، نقشی اساسی در تأمین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط دارند. مسئله‌ای که به‌ویژه در شرکت‌های نوآور و در نتیجه دارای پتانسیل رشد بالاتر، بیشتر به چشم می‌آید.
نقش سرمایه‌گذاران فرشته در رشد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک، بسیار کلیدی است. چرا که آنها تنها سرمایه‌گذارانی هستند که قبل از ورود محصول به بازار و تجاری‌سازی نهایی، ایفای نقش می‌کنند. در پاسخ به این پرسش که چرا سرمایه‌گذاران فرشته متمایل به این مسئله و سرمایه‌گذاری در مراحل استارت‌آپ و اولیه هستند، شاید بتوان روحیه ریسک‌پذیری و لذت بردن از چالش‌های واقعی را مطرح ساخت. کارآفرینان جسور و موفق، ترجیح می‌دهند تا با بحران‌ها و چالش‌های تجاری‌سازی مواجه شوند. آنچه آنها را ارضا میکند، پول نیست، بلکه مواجهه با چالش‌ها و غلبه بر آنها است.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت کارآفرینی | ۰۹ بهمن ۹۹
