مقیاس ترستون
مقیاس ترستون (Thurstone scale) شامل مجموعهای از گویهها است که برای سنجش برخی از مفاهیم به کار میرود. در مقیاس ترستون از پاسخدهنده خواسته میشود، تا تمام مواردی را که با آنها موافق است مشخص سازد. این مقیاس توسط لوئیز ترستون به برای سنجش نگرش افراد طراحی شد. امتیاز هر فرد در این مقیاس به وسیله تعداد گویههایی که با آن موافق است تعیین میشود. برای ساختن مقیاس ترستون باید مراحل زیر رعایت شود:
الف- تهیه مجموعهای از گویههایی کوتاه و دقیق، که نشانگر طیفی از طرز فکر نسبت به پدیده یا حادثه خاصی باشد.
ب- طبقهبندی گویهها روی یک مقیاس از یک تا یازده (از قویترین تا ضعیفترین) به وسیله یک گروه داور.
ت- در نظر گرفتن توزیع ارزشهای مقیاسی (۱ تا ۱۱) هرگویه و محاسبه میانه این توزیع .
ث- گویههایی که ارزش نیم دامنه چارکی نصف دامنه بین ربع اول و سوم خیلی زیاد است، باید حذف شود. دامنه بزرگ نشانگر اختلاف زیاد بین داوران است.
ج- گویههای باقی مانده را به نمونهای از آزمودنیها عرضه کرده و از آنان خواسته شود تا گویههایی را که با آن موافق هستند علامت بگذارند. گویههایی که از لحاظ آماری دارای هماهنگی درونی پایین است، حذف شود.
چ- باید از میان گویههای باقی مانده آنهایی که نیم فاصله چارکی آنها فواصل یکسانی را نشان میدهد، یکی را انتخاب کرد.
ویژگیهای مقیاس ترستون
مقیاس ترستون برای سنجش نگرش استفاده میشود و البته دارای مزایا و معایب مربوط به خود است. در مقایسه با طیف لیکرت ساختن مقیاس ترستون بسیار وقتگیر و دشوار است.
مزایای مقیاس ترستون عبارتند از:
- نهایت دقت در تدوین منطقی سنجهها
- ارزیابی توسط داوران بسیار
- تعیین جای خاص سنجه بر روی مدرج
- فراهم بودن امکان شناخت غیرمستقیم در موضوعات حساس
- فاصلههای یکسان و پیوسته مدرج
معایب مقیاس ترستون عبارتند از:
- دشواری کاربرد
- نقش و تعدد داوران
- فهم و کاربرد دقیق دستورالعملها
- نیاز به مهارت
آشنایی با لوئیس لئون ترستون
لوئیس لئون ترستون (Louis Leon Thurstone) اندیشمند پیشگام آمریکایی در زمینه های روان سنجی و روانشناسی بود. او رویکردی به اندازهگیری را که به عنوان قانون قضاوت مقایسهای شناخته میشود، در نظر گرفت. همچنین به دلیل مشارکت در مباحث تحلیل عاملی شهرت دارد.
لوئیس لئون ترستون
به عنوان یک پژوهشگر مدیریت، شاید برای شما جالب باشد بدانید توماس ساعتی از ایده ترستون برای روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی استفاده کرد. ترستون به سال ۱۹۲۷ مقالهای با عنوان «قانون مقایسه قضاوتی» منتشر کرد. او در این مقاله بهروشنی مقایسه زوجی را تشریح کرد که بعدها توسط ساعتی مورد استفاده قرار گرفت. در روشهای فرایند تحلیل سلسلهمراتبی و فرایند تحلیل شبکه از همین روش برای اولویتبندی عناصر استفاده میشود.
نتیجهگیری
مقیاس ترستون یکی از روشهای سنجش نگرش است. در روش ترستون ابتدا تعدادی اظهار نظر معمولاً ۳۰ مورد یا بیشتر که عقاید متفاوت را در مورد یک گروه، نهاد، فکر و یا عمل بیان میکنند جمعآوری میشود. در این اظهار نظرها، درجههای مختلفی از نگرش مثبت یا منفی نسبت به موضوع مورد مطالعه ابراز شده است. سپس اظهار نظرهای گردآوری شده در اختیار گروه بزرگی از داوران قرار می-گیرد تا آنها هر یک از اظهار نظرها را بر حسب یک مقیاس ۱۱ درجهای بین دو وضعیت که نشانگر حداکثر نگرش مثبت و حداکثر نگرش منفی است مرتب کنند. در اینجا چنین فرض میشود که داوران طبقههای یازده گانه را با فواصل یکسان تلقی میکنند.
به اظهار نظری که بیانگر نگرش کاملاً نامساعد یا منفی نسبت به موضوع مورد مطالعه باشد، نمره ۱ داده میشود. به همین ترتیب، به سایر اظهار نظرها نمرههایی بین ۱ و ۱۱ تعلق میگیرد. بدین ترتیب اظهار نظرهای مقیاس از طرف داوران نمره¬های متفاوت داده میشود. در بعضی از موارد بین نمرههای داوران همسانی وجود دارد، اما در پارهای موارد ممکن است بین نمرههای داوران همسانی کافی وجود نداشته باشد. در این جا باید شاخص ابهام هر یک از اظهار نظرها را تعیین کرد. عدد مقابل هر گویه نشانگر ارزش مقیاسی گویه (وزن گویه) است. با انتخاب گویهها، ارزشهای مقیاسی متناظر آنها جمع و میانگین آنها محاسبه میشود. این میانگین نشانگر میزان شدت یا ضعف طرز فکر فرد نسبت به موضوع مورد بررسی است.
منبع: سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه. (۱۳۹۴). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
روش تحقیق | ۱۹ فروردین ۹۲
