بیانیه ماموریت (رسالت سازمان)
بیانیه ماموریت (Mission) فلسفه وجودی و هدفی است که سازمان بخاطر آن وجود دارد و مسیری را برای دستیابی به چشم‌انداز سازمان فراهم میکند. فلسفه وجودی اطلاعاتی پیرامون نوع محصول یا خدمت، ارزش‌های محوری و مخاطبین سازمان را منعکس میکند.
در زبان فارسی کلمه میشن به صورت ماموریت یا بیانیه رسالت نیز ترجمه شده است. در سلسله‌مراتب مدیریت استراتژیک بعد از چشم‌انداز سازمان نوبت به فلسفه وجودی می‌رسد. هر سازمان در پاسخ به یک سری نیاز ایجاد می‌شود و هدف آن رفع آن نیاز می‌اشد بنابراین قبل از هر اقدام باید مشخص شود که چه نیازهایی منجر به تشکیل سازمان گردیده است. به زعم پیتر دراکر «طرح این پرسش«فعالیت ما چیست؟» مترادف با پرسش «ماموریت ما چیست؟» است. به عبارتی بیانیه ماموریت سازمان جمله یا عبارتی است که بوسیله آن مقصود یک سازمان از مقصود سازمان مشابه متمایز می‌شود و آن بیان کننده علت وجودی یک سازمان است [کتاب مدیریت پیتر دراکر].
یک بیانیه ماموریت خوب به جای توجه به محصولات و خدمات خاص، به ارزشی که برای مشتری ایجاد میکند توجه دارد و به نیازی که برطرف میکند. هیچگاه نمی توان به مقصود بنیادی (هدف غایی) دست یافت. این هدف بنیادی، راهنما و الهام بخش تعیین استراتژی سازمان و تدوین خط‌مشی سازمان است. یک روش تعیین هدف بنیادی، پرسیدن چراهای متوالی از هدف/محصول است. در این مقاله کوشش شده است تا ضمن مفهوم‌سازی بیانیه رسالت به ارتباط آن با چشم‌انداز پرداخته شده و جایگاه آن در مدیریت استراتژیک سازمان بیان شود.
مقایسه بیانیه ماموریت و چشم‌انداز سازمان
فلسفه وجودی با چشم‌انداز سازمان چه تفاوتی دارد؟
طرح این سوال از ریشه اشتباه است. در واقع فسلفه وجودی براساس چشم‌انداز سازمان طراحی می‌شود و اگر این دو باهم متفاوت باشند سازمان هرگز به موفقیت دست پیدا نخواهد کرد. بطور کلی در مدیریت استراتژیک ابتدا چشم‌انداز Vision قرار دارد. چشم‌انداز دورنمای آرمانی سازمان را مشخص میکند و در پاسخ به این پرسش است که جایگاه آینده سازمان کجاست؟ شروع برنامه‌ریزی استراتژیک با چشم‌انداز است. چشم‌انداز هنر دیدن نادیدنی‌ها است و به آینده نظر دارد. آینده مال کسی است که آن را ساخته است. برای تحقق اهداف و کسب موفقیت باید تصویر روشنی از آینده داشته باشیم. یعنی علاوه بر اینکه افق چشم‌انداز باید طولانی باشد در عین حال چشم‌انداز باید تصویری روشن از آینده را نیز بیان کند.
مقایسه فسلفه وجودی و چشم‌انداز سازمان
ماموریت، دلیل وجودی یک سازمان را مشخص میکند. چیزی که اگر آن را از سازمان منها کنیم سازمان باید بپرسد من برای چه بوجود آمده‌ام. ماموریت براساس یک نیاز تعریف می‌شود و از جنس هدف است. فلسفه وجودی یک هدف بزرگ است که سازمان می‌خواهئ در یک زمان بلندمدت به آن برسد. سازمان‌های سنتی تاکید اصلی‌شان بر ماموریت بوده است اما سازمان‌های مدرن به چشم‌انداز تاکید دارند و به عبارت دیگر چشم‌انداز محور هستند [کتاب مدیریت استراتژیک فرد دیوید].
ویژگی‌های بیانیه ماموریت سازمان
ماموریت سازمان باید دارای ویژگی‌های زیر باشد :
- سازمان را بدان گونه که هست و آنچه در نظر دارد بشود، معرفی نماید.
- به اندازه‌ای محدود باشد که برخی از فعالیت‌های مخاطره آمیز را حذف نماید.
- بدان اندازه گسترده و وسیع باشد که نوید رشد خلاق و نوآوری را بدهد.
- سازمان را از سایر سازمان‌ها متمایز نماید.
- به عنوان چارچوبی عمل کند که بتوان بدان وسیله فعالیت‌های کنونی و آینده را ارزیابی کرد.
- سرانجام به حد کافی واضح و آشکار باشد تا همه ی اعضای سازمان بتوانند آن را درک نمایند.
کارکردهای رسالت سازمان عبارتند از:
- ایجاد حس یک رسالت خطیرو ایجاد انگیزه فعالیت
- همسونمودن اهداف سازمان در جهت نیازهای جامعه
- ارائه تصویری روشن از سازمان به جامعه و کسب مشروعیت ایجاد و ادامه حیات سازمان
- تعیین موضوعات و چالش‌های استراتژیک
نمونه فسلفه وجودی شرکت
آموکو یک شرکت نفت جهانی است که در صنعت نفت و مواد آلی فعالیت میکند. ما در صدد کشف نفت بر آمده و محصولات و خدماتی با کیفیت عالی به مشتریان خود عرضه می‌کنیم. شرکت ما این مسئولیت را احساس میکند که از نظر مالی بازدهی مناسب نصیب سهامداران نماید، رشد بلندمدت را تضمین کند و نسبت به محیط زیست و جامعه به تعهدات خود عمل نماید.
شرکت فایزر در زمینه مراقبتهای بهداشتی در دنیا تحقیق میکند. ماموریت اصلی ما برآن است که در سراسر جهان با استفاده از دانش و روشهای علمی، زندگی بهتر، طولانیتر، سالمتر، پربارتر و لذت بخشتر برای مردم فراهم نمائیم. شرکت دارای چهار بخش اصلی است: مراقبتهای بهداشتی، لوازم پزشکی و داروئی، صنایع غذائی و درمانگاههای حیوانات. ما در ۳۹ کشور جهان واحد تولیدی داشته و محصولات ما در سراسر جهان عرضه می‌شود.
فسلفه وجودی پارس مدیر ارائه دانش جهانی با نگاهی بومی و محلی به مدیران و تصمیم‌گیران سازمانی است. در این راستا شرکت پارس مدیر با برقراری ارتباط میان دانشگاه‌ها و سازمان ها، پلی بین دانش تئوریک و دانش تجربی ایجاد کرده و شکاف عرصه علم و عمل را پر میکند.
خلاصه و جمع‌بندی
ماموریت که آن را با اسامی دیگر نظیر رسالت و mission هم شنیده ایم، فلسفه وجودی و علت اصلی به وجود آمدن شرکت هستند. فلسفه‌ها و اهداف اساسی وضع یا حالت راهبردی شرکت‌ها راشکل می‌دهند و باید در هنگام ایجاد کسب‌وکارهای جدید و یا تجدید نظر در جهت‌گیری شرکت تعیین گردند. ماموریت و هدف بنیادی هدفی است که یک شرکت بازرگانی را از شرکت بازرگانی مشابه جدا کرده،حیطه عملیات آن را در بازار محصول تعریف میکند و بیانگر مقصد شرکت است.
هدف بنیادی در برگیرنده ی فلسفه بازرگانی تصمیم گیران راهبردی، تصویر مورد نظر شرکت برای آینده، حوزه‌های محصول یا خدمات، نیازهای مصرف‌کنندگان و تصویری از خود شرکت است. برای رسیدن به هر هدفی، یک ساختار کاری مورد نیاز است، یکی از کارکردهای بیانیه ی ماموریت، تسهیل تبدیل اهداف به ساختارهای کاری است. وقتی تمام افراد سازمان در سطوح مختلف از فلسفه ی وجود شرکت آگاه هستند، آنها می‌توانند در شکل دهی این ساختارها کمک کنند و علت تصمیمات مدیران را بهتر درک کنند.
یادآوری این نکته ضروری است، که بیانیه ی ماموریت اگر تنها یک یادداشتی قاب شده بر دیوار مدیران و جمله‌ای در تبلیغات آنها باشد، تاثیری نخواهد داشت، اما با تدوین صحیح و دقیق ماموریت سازمان و بازگشت مرتب به آن، می‌تواند چراغی راهی برای مدیران در مسیر پرتلاطم تصمیم‌گیری باشد که شانس رسیدن به اهداف تعیین شده را بیشتر می‌نماید.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
تئوری سازمان و مدیریت | ۱۳ تیر ۹۹
عالی
🙏🙏🙏