ماشین حساب SPSS
استفاده از ماشین حساب SPSS برای انجام محاسبات مختلف در این نرم‌افزار کاربردهای فراوانی دارد. مهم ترین کاربرد آن محاسبه ابعاد و سازه‌های اصلی پرسشنامه است. یک پرسشنامه از سوالات و ابعاد مختلفی تشکیل شده است. معمولاً هر دسته از سوالات یک بعد (عامل یا سازه) را مورد سنجش قرار می‌دهند. برای محاسبه عامل مربوط باید میانگین سوالات مورد نظر را حساب کرد. یا برای انجام محاسبات متغیر تعدیلگر لازم است تا مضرول متغیرهای مستقل و تعدیلگر را محاسه نمود.
دستور Compute از پرکاربرد ترین دستور‌ها در نرم‌افزار SPSS می‌باشد. این دستور، از دستور‌های اصلاحی در SPSS می‌باشد که از طریق آن می‌توان مقادیر یک متغیر را بر اساس مقادیر متغیر یا متغیرهای دیگر به دست آورد. به طور خلاصه، در موارد زیر می‌توان از دستور pاستفاده کرد:
- محاسبه مقادیر متغیرهای عددی
- ساخت متغیرهای جدید از طریق متغیر یا متغیرهای موجود
محاسبه ابعاد با استفاده از ماشین حساب SPSS
یکی از پرکاربردترین محاسبات در کاربرد نرم‌افزار SPSS محاسبه زیرمقیاسهای یک متغیر در قالب پرسشنامه در تحلیل‌های آماری است. در این آموزش سعی می‌گردد نحوه محاسبه زیرمقیاسهای پرسشنامه در SPSS به صورت مصور و مرحله به مرحله توضیح داده شود. فرض کنید در پرسشنامه برای رضایت ۳ سوال، برای اعتماد ۵ سوال، برای ریسک ۳ سوال و برای وفاداری ۴ سوال در نظر گرفته شده است.
بعد از وارد کردن هریک از سوالات در نرم‌افزار SPSS پرسشنامه و سوالات را به دقت بررسی می‌نماییم تا مشخص گردد چه سوالاتی متعلق به کدام زیرمقیاس می‌باشد.
در قدم اول دستور زیر را در SPSS اجرا می‌کنید:
از سربرگ Transform و گزینه Compute variable استفاده کنید.
بعد از باز شدن کادر Compute Variable در سمت چپ دو کادر کوچک (۱) و بزرگ (۲) وجود دارد. در سمت راست نیز کادر (۳) دیده می‌شود. کادرهای ۱و۲و۳ در شکل زیر مشخص شده‌اند.
پنجره محاسبه متغیرها در SPSS
در کادر اول نام یکی از زیرمقیاسها را بنویسید. در قدم بعدی سوالاتی که متعلق به آن زیرمقیاس هستند را انتخاب نموده و به کادر ۳ وارد می‌کنید. برای مثال سوالات S1 تا S3 برای متغیر رضایت است. در کادر اول نام این متغیر را Satisfaction وارد می‌کنید سپس به کادر ۲ می‌آیید سوال ۱ را انتخاب نموده و به کادر ۳ انتقال می‌دهید و بلافاصله علامت به اضافه (+) را انتخاب می‌کنید و مجدداً سوال ۴ را انتخاب می‌کنید. این فرآیند می‌بایست در نهایت بعد از اتمام دقیقاً به شکل زیر باشد:
بعد از این مرحله دکمه OK را کلیک کرده و به قسمت DATA VIEW مراجعه می‌کنیم. در این صفحه هم اکنون ستون جدیدی با عنوان Satisfaction ساخته شده است.
مثال شماره دو: عملیات ضرب در SPSS
جنسیت افراد نمونه، نمره اعتماد و وفاداری افراد و در نهایت متغیر مضروب جنسیت در اعتماد نیز باید محاسبه گردد و در محیط SPSS تولید شود. برای به دست آوردن مضروب جنسیت در اعتماد، از سربرگ Transform و گزینه ی Compute variable استفاده کنید.
متغیر جنسیت را از سمت چپ به کادر Numeric Expression منتقل کنید و با کلیک بر گزینه ضربدر، جلوی جنسیت علامت ضربدر بگذارید.
محاسبه متغیر مضروب در SPSS
متغیر اعتماد را به این کادر اضافه کنید و برای متغیر مضروب در قسمت Target Variable یک اسم وارد کرده و روی دکمه OK کلیک کنید.
بعد از این مراحل، متغیر مضروب مورد نظر در محیط SPSS ساخته می‌شود.
در مثال فوق متغیری به نام Mod را ایجاد کردم که حاصل ضرب متغیر جنسیت Gender در اعتماد Trust است.
جمع‌بندی بحث ماشین حساب SPSS
ماشین حساب SPSS کاربردهای فراوانی دارد و برای محاسبات مختلف قابل استفاده است. گاهی اوقات لازم است یک متغیر جدید محاسبه شده و داده‌های خام چند متغیر به یک متغیر دیگر تبدیل شود. به عنوان مثال، هنگام استفاده از پرسشنامه‌های روانشناسی، مدیریت و علوم تربیتی، به جای تجزیه و تحلیل هر سوال پرسشنامه به طور جداگانه، اغلب به محاسبه نمره کل پرسشنامه و یا نمره چند خرده مقیاس نیاز است. در این نوشتار، شیوه برآورد نمره خرده مقیاس و محاسبه نمره کل پرسشنامه در SPSS با تصویر آموزش داده شد.
منبع: حبیبی، آرش؛ سرآبادانی، مونا. (۱۴۰۱). آموزش کاربردی SPSS. تهران: نارون.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
آمار کاربردی مدیریت | ۲۰ فروردین ۹۲
