مدیریت بازرگانی

مدیریت بازرگانی (Business Administration) یک رشته تحصیلی دانشگاهی است برای آموزش مهارت‌های اداره سازمان به دانشجویان می‌باشد. دوره کارشناسی مدیریت بازرگانی یکی از دوره‌های تحصیلی اموزش عالی است و مقصود از تشکیل این دوره آموزش نیروی انسانی متخصص موردنیاز سازمان، ادارات، مؤسسات و سازمان‌های دولتی و خصوصی در زمینه بازرگانی با وظیفه‌ها و هدف‌های مختلف در سطوح کارشناسی می‌باشد. این رشته، محیط کسب‌وکار را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده و در خصوص کنترل سود، استفاده بهینه از حداقل امکانات برای رسیدن به بالاترین میزان منفعت در کسب‌وکار، نحوه محاسبه سود در کارگاه‌های تولیدی به صورت تخصصی بحث می‌نماید.

معرفی رشته مدیریت بازرگانی

رشته مدیریت بازرگانی در مباحث جدید تجارت مانند تجارت الکترونیک به صورت تخصصی وارد شده و در خصوص نحوه جذب مشتریان، بازاریابی و کارآفرینی بحث می‌نماید.

از منظر سازمانی نیز مدیریت بازرگانی از مهمترین بخش‌های مدیریت شرکت‌های تجاری است. مدیریت سازمان مستلزم دانش‌ها و مهارت‌هایی است که باید آموخته شوند. زمانی یک شرکت می‌تواند بین خود، مشتریان و خریداران خود رابطه تجاری خوبی برقرار کند که یک مدیر بازرگانی موفق داشته باشد. مدیر بازرگانی یک بنگاه اقتصادی در جذب مشتریان و ارائه و معرفی درست و اصول محصول یا خدمات یک شرکت کوشش می‌کند. مدیر بازرگانی شخصی است که نقش اساسی در بهره‌وری سازمانی و سود و ضرر شرکت‌ها دارد. در این مقاله با رشته تحصیلی مدیریت بازارگانی از منظر آکادمیک آشنا خواهیم شد.

کارشناسی مدیریت بازرگانی

کارشناسی مدیریت بازرگانی در دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، آزاد و غیرانتفاعی در سراسر کشور ارائه می‌شود. دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تبریز، دانشگاه ایلام، دانشگاه الزهرای تهران، دانشگاه زنجان، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه سمنان، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه یزد، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه ارومیه از دانشگاه‌های ارائه دهنده لیسانس مدیریت بازرگانی می‌باشند.

لیسانس مدیریت بازرگانی دارای ۱۳۴ واحد درسی می‌باشد که ۲۳ واحد آن مربوط به درس‌های عمومی، ۴۱ واحد آن مربوط به دروس پایه، چهار واحد آن مربوط به دروس اختیاری، ۳۶ واحد آن مربوط به دروس تخصصی و ۳۰ واحد آن مربوط به دروس اصلی می‌باشد.

روانشناسی کار، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، اصول حسابداری ۱ و ۲، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت ۱ و۲، آمار و کاربرد آن در مدیریت ۱ و۲، حقوق اساسی، کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت، روش تحقیق در مدیریت، مبانی مدیریت اسلامی و الگوها از دروس پایه لیسانس می‌باشند.

مبانی سازمان و مدیریت، مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، تحقیق در عملیات ۱ و۲، مدیریت تولید، مدیریت مالی، حسابداری صنعتی، بازاریابی و مدیریت بازار، تجزیه و تحلیل طراحی سیستم از دروس اصلی لیسانس می‌باشند.

مدیریت استراتژیک، حقوق بازرگانی، حسابرسی، سازمان‌های پولی و مالی بین‌الملل، بازرگانی بین‌الملل، زبان تخصصی ۱، زبان تخصصی ۲، زبان تخصصی ۳، زبان تخصصی ۴، سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، مدیریت مالی، بازاریابی بین‌الملل، پول و ارز بانکداری، سیاست پولی و مالی، سیستم‌های خرید و انبارداری از دروس تخصصی لیسانس می‌باشند.

تحقیقات بازاریابی، سمینار در مسائل مالی، روابط صنعتی، سمینار در مسائل بازاریابی، حقوق بازرگانی بین‌المللی، بهره‌وری و تجزیه و تحلیل سازمان از دروس اختیاری لیسانس می‌باشند.

کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی

کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در گرایش‌های بازرگانی بین‌الملل، بازاریابی، مدیریت استراتژیک، تجارت الکترونیک و بازرگانی داخلی ارائه می‌شود.

ارشد بازرگانی بین‌الملل در ۳۲ واحد ارائه شده که ۱۰ واحد آن دروس اصلی، ۸واحد آن دروس پایه، ۶ واحد پایان‌نامه و ۸ واحد دروس تخصصی می‌باشد.

نظریه‌های سازمان و مدیریت پیشرفته، تحلیل آماری، مدیریت استراتژیک پیشرفته، مدیریت منابع انسانی پیشرفته، اخلاق و احکام کسب‌وکار از دروس پایه می‌باشند.

کاربرد تئوری تصمیم گیری، روش شناسی پژوهش‌های کیفی و آمیخته در مدیریت، بازاریابی و مدیریت بازار پیشرفته، مدیریت رفتار مصرف‌کننده، مدیریت تبلیغات و برند از دروس اصلی فوق لیسانس مدیریت بازرگانی گرایش بازرگانی بین‌الملل می‌باشد.

استراتژی بازرگانی بین‌المللی، بازاریابی بین‌المللی و صادرات، مدیریت زنجیره تامین بین‌المللی و واردات، اصول مذاکرات و قراردادهای بازرگانی بین‌المللی از دروس تخصصی فوق لیسانس بازرگانی بین‌المللی می‌باشد.

بازاریابی که از دیگر گرایش‌های مدیریت بازرگانی می‌باشد به مباحثی چون مدیریت استراتژیک بازاریابی، مدیریت ارتباط با مشتری، بازاریابی صنعتی، اصول مذاکرات مکاتبات و قراردادهای تجاری می‌پردازد.

مدیریت استراتژیک از دیگر گرایش‌های فوق لیسانس مدیریت بازرگانی می‌باشد در خصوص مدیریت تفکر و تحول استراتژیک، اجرا و کنترل استراتژی، طرح‌ریزی کسب‌وکار، مدیریت استراتژیک در شرکت‌های مادر و هلدینگ به صورت تخصصی بحث می‌نماید.

دکتری مدیریت بازرگانی

دکتری مدیریت بازرگانی در گرایش‌های مدیریت بازاریابی، مدیریت سیاست گذاری بازرگانی، مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی ارائه می‌شود. فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد این رشته در تمامی گرایش ها، مدیریت دولتی و گرایش‌های آن، مدیریت صنعتی و گرایش‌های آن و مهندسی صنایع از جمله افرادی می‌باشند که می‌توانند در مقطع دکتری تحصیل نمایند.

فلسفه علم و روش تحقیق در مدیریت بازرگانی، تحلیل نظریه‌های اقتصادی، تجزیه و تحلیل الگوهای کمی در تصمیم گیری، مبانی فلسفی تئوری‌های سازمان و مدیریت، مبانی فلسفی تئوری‌های رفتار توسعه و تحول سازمانی جزوه ۱۸ واحد دروس اصلی دکتری مدیریت بازرگانی می‌باشند که این واحد‌های درسی در تمامی گرایش‌های این رشته مشترک می‌باشد.

تحقیقات بازاریابی پیشرفته، بازاریابی بین‌المللی پیشرفته، بازاریابی صنعتی، مدیریت فروش و بازار، کاریابی و رفتار مصرف‌کننده و سمینار در مسائل بازاریابی از جمله دروس تخصصی دکتری در گرایش مدیریت بازاریابی می‌باشد.

استراتژی‌های بازرگانی، مدیریت و سیاست‌گذاری در سطح ملی، طراحی و اجرای سیاست گذاری در سازمان‌های بازرگانی و کنترل‌های استراتژیک بازرگانی از جمله دروس تخصصی دکتری در گرایش مدیریت سیاست گذاری بازرگانی می‌باشد.

نظریه رفتاری سازمان، رفتار سازمانی بین‌المللی، استراتژی‌های منابع انسانی، بررسی روابط فرد و سازمان، تحلیل مسائل برنامه‌ریزی نیروی انسانی از جمله دروس تخصصی دکتری مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی می‌باشد.

آینده شغلی

فارغ التحصیلان این رشته با تسلط به مباحث مربوط به بازار، مبحث‌های تدوین استراتژی‌های سازمانی، شناخت مشتریان و شیوه ارتباط با آن ها، آشنایی فرایندهای فروش، بازاریابی و خدمت‌ها به مشتریان زمینه لازم جهت استخدام در واحدهای بازرگانی سازمان‌ها را داشته و نسبت به دیگر گرایش‌های مدیریت باتوجه به فقدان رشته‌ای جایگزین از بازار کار مناسبی برخوردار هستند. طی این که دانشجویان این رشته باتوجه به شناخت کافی از کسب‌وکار و روش ایجاد تجارت موفق شانس متعددی برای موفقیت در حوزه‌ کارافرینی و تشکیل کسب‌وکار جدید دارند.

فارغ التحصیلان این رشته به خوبی میتوانند در سطح مدیران اجرایی در سازمان‌های بازرگانی، صنعتی و دولتی به کار اشتغال ورزند و یا در سمت مشاور مدیریت انجام وظیفه نمایند. انتظار میرود این فارغ التحصیلان بعد از اکتساب تجربیات کافی بتوانند مسئولیت‌های بیشتری را در سطوح بالای سازمان عهده دار شوند. همچنین، فارغ التحصیلان این دوره میتوانند در کارهای پژوهشی و تحقیقاتی که امروز در موسسات بزرگ از اهمیت زیادی بهره‌مند است، مشغول به کار شوند. بعضی از شغل‌ها مربوط به این رشته عبارتند از: شغل‌های مرتبط با بازاریابی در سطح گوناگون از بازاریاب تا مدیر بازاریابی، فعالیت در بخش برند یا تحقیق‌های بازار شرکت ها، واحد فروش سازمان‌ها، فعالیت در حوزه بازرگانی بین‌الملل (صادرات و واردات کالا)، فعالیت در حوزه بیمه، تجارت الکترونیک، امور مالی و بانک داری.

خلاصه و جمع‌بندی

همانطور که از نام این رشته پیدا است، مدیریت بازرگانی رشته‌ای است که می‌خواهد به مخاطبین خود آموزش هایی را ارائه کند تا بتوانند از طریق آن‌ها خروجی کسب‌وکارها را مدیریت کرده و بری آن‌ها رشد و سود‌آوری به ارمغان آورند. افرادی که در این رشته تحصیل کرده‌اند ممکن است خود مدیریت سازمان را به عهده داشته باشند و یا به صورت مدیر یک بخش فعالیت کنند؛ این رشته متناسب افرادی است که از چالش‌ها استقبال می‌کنند، به دنبال حل مسئله هستند و از اینکه بتوانند نیازهای محیط کسب‌وکار و بازار را شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها اقدام کنند لذت می‌برند.

هدف از این رشته عبارت است از : آشنایی دقیق با وظایف اساسی سازمان‌های بازرگانی، افزایش مهارت و توانایی دانشجویان در شناخت مسائل مبتنی به مدیریت، جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به هر یک از این مسائل، ارزیابی راه حلهای مختلف در مورد هر مسأله و تصمیم‌گیری و اجرای تصممیمات متخذه. صنعت و بازار کار فارغ التحصیلان این رشته با آگاهی و شناختی که از ساخت سازمان، تئوری‌های مدیریت و سازماندهی و تکنیکهای مختلف تصمیم‌گیری دارند قدرت حل مشکلات را پیدا می‌کنند و همچنین علاوه بر دانش نظری با کاربردهای این رشته نیز آشنا می‌شوند. فارغ التحصیلان مدیریت بازرگانی می‌توانند در مؤسسات بازرگانی، امور دفتری مانند: تدارکات، اداره امور کارگزینی، امور مالی، بازاریابی مشغول به کار شوند.