ریسک زنجیره تامین
ریسک زنجیره تامین (Supply chain risk) مخاطراتی است که ممکن است در ساختارها، فعالیت‌های انسانی، اطلاعات و عملیات تولید محصول یا ارائه خدمت رخ دهد. مدیریت ریسک یکی از مباحث بسیار کلیدی در زمینه مدیریت زنجیره تامین سازمان است.
به عنوان یک نتیجه از توسعه روزافزون روابط با تامین کنندگان، زنجیره تامین برای بسیاری از شرکت‌ها تبدیل به یک منبع ریسک فوق العاده شده است. در این مقاله، ما بکارگیری شیوه‌های کنترلی شرکت‌ها به منظور مدیریت ریسک مرتبط با همکاری تشدید یافته با شرکاء زنجیره تامین را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
به طور خاص بررسی می‌کنیم که چطور خریداران ریسک‌های مرتبط با تعاملات درون شرکتی را از طریق انتخاب شریک تامین، مدیریت می‌کنند. که این مدیریت از لحاظ درک حسن نیت، اطمینان به توانایی و به کار‌گیری شیوه‌های کنترلی مدیریت زنجیره تامین چندگانه می‌باشد.
انواع ریسک زنجیره تامین
ریسک زنجیره تأمین به چالش‌ها و تهدیدهایی اشاره دارد که می‌توانند عملکرد زنجیره تأمین را مختل کنند. این ریسک‌ها می‌توانند داخلی یا خارجی باشند و شامل موارد زیر هستند:
۱. ریسک‌های تأمین (Supply Risks)
- کمبود مواد اولیه یا افزایش قیمت آنها
- وابستگی به تأمین‌کنندگان خاص (عدم تنوع تأمین‌کنندگان)
- مشکلات لجستیکی و حمل‌ونقل بین‌المللی
۲. ریسک‌های تولید (Production Risks)
- خرابی ماشین‌آلات و تجهیزات تولید
- کمبود نیروی کار ماهر
- عدم انطباق با استانداردهای کیفی و قوانین
۳. ریسک‌های توزیع (Distribution Risks)
- تأخیر در تحویل کالا به مشتریان
- مشکلات حمل‌ونقل، مانند بسته شدن مسیرهای تجاری یا اعتصاب‌ها
- نوسانات در تقاضای بازار و تغییرات سریع در رفتار مشتریان
۴. ریسک‌های فناوری و دیجیتال (Technology Risks)
- حملات سایبری و هک شدن سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین
- از کار افتادن نرم‌افزارهای ERP و سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین
- مشکلات در هماهنگی و یکپارچگی داده‌ها بین بخش‌های مختلف
۵. ریسک‌های مالی و اقتصادی (Financial & Economic Risks)
- نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌های تأمین
- مشکلات مالی تأمین‌کنندگان و ورشکستگی آنها
- هزینه‌های غیرمنتظره ناشی از تغییر قوانین مالیاتی یا گمرکی
۶. ریسک‌های محیطی و اجتماعی (Environmental & Social Risks)
- بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و آتش‌سوزی
- مسائل زیست‌محیطی مانند قوانین سخت‌گیرانه در کاهش آلاینده‌ها
- تحریم‌ها و تغییرات در سیاست‌های بین‌المللی
راهکارهای مدیریت ریسک زنجیره تامین
مدیریت مؤثر ریسک زنجیره تأمین می‌تواند از بروز اختلالات بزرگ جلوگیری کرده و کسب‌وکار را در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر کند. این شیوه‌های کنترلی شامل، برنامه‌ریزی قرارداد احتمالی، هدف قرار دادن عملکرد، بررسی عملیاتی، به اشتراک گذاری اطلاعات، پشتیبانی تامین کنندگان و حل مساله گروهی، می‌باشد.
- ایجاد تنوع در تأمین‌کنندگان برای کاهش وابستگی
- استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای پایش زنجیره تأمین در زمان واقعی
- برنامه‌ریزی و ذخیره‌سازی استراتژیک برای کاهش تأثیر نوسانات بازار
- بیمه زنجیره تأمین برای مقابله با بحران‌های مالی و محیطی
- تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی ریسک‌ها با استفاده از هوش مصنوعی
ما داده‌های نظرسنجی را از شرکت‌های تولیدی ژاپنی جمع آوری کردیم که درباره روابط شان با بخش تامین کنندگان است که فرضیه‌های مربوط به ریسک‌های معاملاتی، انتخاب تامین کنندگان قابل اعتماد و استفاده از شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین SCM را مورد بررسی قرار می‌دهد.
نتایج ما، خصوصیات یا ویژگی‌های معاملاتی را حمایت می‌کند که بر اساس ریسک‌های معاملاتی است که به طور عمده بر انتخاب شرکاء قابل اعتماد برای همکاری و همچنین استفاده از شیوه‌های کنترلی متعددشان برای مدیریت روابط، تاثیر می‌گذارد. ما همچنین به طور خاص، دریافتیم که اعتماد به قابلیت و صلاحیت، استفاده از شیوه‌های کنترلی را برای حمایت و پشتیبانی از فعالیت‌های زنجیره تامین، تسهیل می‌کند.
مقاله ریسک زنجیره تامین
روابط زنجیره تامین، دارایی‌های مهم شرکت در نظر گرفته شده اند که می‌تواند اهرمی برای بهبود موقعیت رقابتی شرکت باشد. با تشخیص فرصت هایی که زنجیره تامین شرکت ارائه می‌دهد، ادبیاتی در مورد شکل‌گیری، طراحی،و ساختاربندی عملکرد روابط همکاری‌ها در زنجیره تامین، ایجاد می‌گردد.
به طور همزمان، متوجه شدیم که این روابط، شرکت را به طور قابل ملاحظه‌ای در معرض ریسک قرار می‌دهد : ریسک هایی که نیاز است به منظور دستیابی به منافع مشترک، کاهش یابد. به طور خاص نیاز است ریسک‌ها ی مربوط به عدم همکاری شرکاء معاملات ارزی و شکست عملکردی حتی با همکاری کامل، شناسایی شوند.
بنابراین ریسک‌هایات معامله اساسا مربوط به ریسک هایی است که مربوط به این موضوع است که شرکت‌ها به نتایج مطلوب و مورد نظر شان درمعاملات زنجیره تامینی که در آن درگیر هستند،نرسیده اند. به منظور کاهش ریسک ها،ادبیات زنجیره تامین و انسجام گسترده درون شرکتی، عمدتا بر روی نقش قراردادهای رسمی در کنترل رفتار، هماهنگی در مرزهای شرکت و هماهنگی اهداف شرکاء، متمرکز می‌شود.
دانلود اصل مقاله ریسک زنجیره تامین
سخن پایانی
مدیریت ریسک در زنجیره تامین شامل ارزیابی و حل مشکل برای همه خطرات پیرامون منابع تامین و حوزه‌های آن از جمله تامین‌کنندگان، مکان‌های فیزیکی و موارد دیگر است. مقابله با این ریسک ها و ایجاد انعطاف‌پذیری در زنجیره تامین می‌تواند منجر به مزیت رقابتی سازمان‌ها شود و آنها را قادر سازد تا به رویدادها به سرعت و قاطعانه پاسخ دهند.
افزون بر این مطالعات اخیر نشان می‌دهد که با کاهش نگرانی در مورد قابلیت اعتماد و صلاحیت شرکاء، انتخاب شریک برای همکاری با آن می‌تواند به طور چشمگیر به کاهش ریسک‌های ایجاد شده کمک کند و همچنین می‌تواند به تسهیل قرارداد و کنترل طراحی کمک کند.
بدنه گسترده تحقیقات تجربی درباره همکاری درون شرکتی، که در دو دهه اخیر ظهور پیدا کرده، شواهدی قابل توجه برای تاثیر انتخاب‌های قبل از اجرا بر عملکرد مشارکتی، ارائه داده است. با وجود اهمیت این گزینه‌های ساختاری در آغاز یک رابطه، مشخص شده است که عملکرد مشارکتی به شیوه‌های واقعی که انتخاب شرکاء را تکمیل می‌کند و به طراحی قرارداد وابسته است، تسهیل کننده مدیریت ریسک روابط مشارکتی است.
منبع: باستی، سلیمه. مدیریت زنجیره تامین. تهران: پارس‌مدیر.
