آزمون شاپیرو-ویلک

آزمون شاپیرو-ویلک یک روش آمار ناپارامتریک است که برای بررسی نرمال بودن داده‌ها استفاده می‌شود و کاربردی مشابه آزمون کولموگروف-اسمیرنوف دارد. پس از بررسی عادی یا نرمال بودن چولگی و کشیدگی توزیع داده‌ها، می‌توان از این آزمون استفاده کرد. هنگام بررسی نرمال بودن داده‌ها ما فرض صفر مبتنی بر اینکه توزیع داده‌ها نرمال است را در سطح خطای ۵% تست می‌کنیم. بنابراین اگر آماره آزمون بزرگتر مساوی ۰.۰۵ بدست آید، در این صورت دلیلی برای رد فرض صفر مبتنی بر اینکه داده نرمال است، وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر توزیع داده‌ها نرمال خواهد بود.

آزمون شاپیرو-ویلک در SPSS

جهت انجام این دو آزمون فرمان زیر را اجرا کنید:

Analyze/Descriptive Statistics/Explore

در کادر باز شده متغیرهای موردنظر را وارد لیست Dependent list کنید و سایر جاها را خالی بگذارید.

آزمون شاپیرو-ویلک

دکمه Plots را با آرامش و بسیار آرام بفشارید .

در کادر Plots گزینه Normality plots with tests را تیک دار کنید.

با این عمل خروجی شامل جدولی تحت عنوان Tests of Normality است که به شما دو مقدار سطح معناداری را برای هر کدام از متغیر‌ها به طور مجزا می‌دهد. این مقادیر در تشخیص نرمال بودن داده‌ها تعیین کننده است. چنانچه سطح معناداری در آزمون Shapiro-Wilk یا آزمون کولموگروف-اسمیرنوف که در این جدول با sig. نمایش داده می‌شود بیشتر از ۰.۰۵ باشد می‌توان داده‌ها را با اطمینان بالایی نرمال فرض کرد. در غیر این صورت نمی‌توان گفت که داده‌ها توزیع‌شان نرمال است.

پرسش و پاسخ‌های کلیدی

آزمون شاپیرو-ویلک چه تفاوتی با آزمون KS دارد؟ در پاسخ باید گفت از نظر هدف این دو آزمون هیچ تفاوتی باهم ندارند. یعنی هر دو این روش‌ها به دنبال اطمینان از نرمال بودن داده‌ها هستند. از  برای بررسی نرمال بودن داده‌ها استفاده می‌شود.

آیا نتایج این دو روش یکسان بدست می‌آید؟ در پاسخ باید بیان کرد لزوماً نتایج این دو آزمون یکسان نخواهد بود. اما تجربه نشان داده است که در بیشتر موارد نتایج مشابهی بدست می‌دهند.

کدامیک از این دو روش برای بررسی نرمال بودن داده‌ها بهتر است؟ در هیچ منبعی به صراحت در این مورد توضیح داده نشده است. هر دو این روش‌ها از منظر آماری روش‌های مورد تاییدی هستند. اما به عنوان یک اصل یادتان باشد استفاده از آزمون‌های موازی غلط است. یعنی نباید در یک مطالعه از دو آزمون که هدف یکسانی دارند استفاده کنید.

آیا می‌توان از آزمون شاپیرو-ویلک برای داده‌های پرسشنامه استفاده کرد؟ خیر، استفاده از این آزمون برای داده‌های ترتیبی مانند طیف لیکرت صحیح نیست. منابع مربوط به این ادعا را می‌توانید در آموزش نرمال بودن داده‌ها مشاهده کنید.

منبع: حبیبی، آرش؛ سرآبادانی، مونا. (۱۴۰۱). آموزش کاربردی SPSS. تهران: نارون.