تعالی منابع انسانی
تعالی منابع انسانی رویکردی فراگیر در سازمان است که برای بهبود مستمر توانمندی‌های کارکنان در راستای اهداف سازمانی برنامه‌ریزی شده است. جدید ترین رویکرد ارزیابی حوزه‌های مرتبط با مدیریت منابع انسانی یک سازمان، رویکرد تعالی منابع انسانی است. این رویکرد از شاخص‌های برتر در حوزه‌های مرتبط با منابع انسانی یک سازمان استفاده می‌کند.
مدل تعالی منابع انسانی چارچوب جامعی از ارزش‌های محوری، معیارها و شاحض‌های برتر در تمامی ابعاد منابع انسانی یک سازمان ارائه می‌نماید. به گونه‌ای که از طریق آنها می‌توان با ارزیابی مستمر فعالیت‌ها، فرآیندها و نتایج منابع انسانی، نقاط قوت و حوزه‌های بهبود سازمان را شناسایی و سپس برنامه‌ریزی نمود. بنابراین، تعالی منابع انسانی چارچوب بسیار مؤثری است که می‌تواند شرکت‌ها و سازمان‌ها را در حوزه منابع انسانی به سوی تعالی منابع انسانی رهنمون کند.
بسیاری از کشورهای دنیا، علاوه بر تشویق سازمان‌ها و شرکت‌ها به پیروی از مدلهای تعالی سازمانی از جمله بنیاد کیفیت اروپا، جایزه بالدریج و جایزه مینگ، از طریق مؤسسات و انجمن‌های حرفه‌ای مدیریت و توسعه منابع انسانی به شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در حوزه منابع انسانی به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کرده باشند. جوایز و استاندارد هایی در سطح ملی و بین‌المللی اعطاء می‌کند که به حرفه‌ای‌های منابع انسانی سازمان‌ها کمک می‌کند در راستای سرآمدی سازمانی حرکت کنند.
تعریف تعالی منابع انسانی
تعالی منابع انسانی Human Resource Excellence چارچوبی فراگیر از ارزش‌های محوری، معیارها و شاخص‌های مدیریت منابع انسانی است. این چارچوب به مدیران منابع انسانی سازمان‌های دولتی و خصوصی کمک می‌کند تا با ارزیابی مستمر فعالیت‌ها، رویه‌ها، فرآیندها و نتایج منابع انسانی‌شان، نقاط قوت و حوزه‌های بهبود (مسائل و مشکلات) خود را شناسایی کرده و برای بهبود آنها، برنامه‌ریزی کنند. مزایای اصلی حرکت در راستای مدل تعالی منابع انسانی به ترتیب عبارتند از:
حرکت از تغییر فردی به سمت توسعه سازمانی: افزایش کارآمدی، کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری، توسعه و گسترش بازار‌ها، بهبود کیفیت خدمات و عملیات و حرفه‌ای‌گرایی از طریق توانمندسازی، خلاقیت، نوآوری، تعهد، مشارکت و انگیزش پرسنل.
بهبود عملکرد پرسنل با تدوین شاخص‌ها و معیارهای شفاف و سنجش عملکرد مستمر
کاهش اتلاف‌ها و تعارض‌های مخرب به کمک همسوسازی اهداف و فعالیت‌های فردی منابع انسانی با اهداف سازمان در عصر تغییرات سریع محیطی و بین‌المللی
ایجاد یک سازمان یادگیرنده به کمک یادگیری فردی، گروهی، سازمانی و فراسازمانی متناسب با تغییرات محیطی
ارزش‌های محوری مدل تعالی انسانی
مدل تعالی منابع انسانی یک چارچوب جامع مبتنی‌بر مجموعه‌ای از ارزش‌های محوری، معیارها و شاخص‌ها در تمامی ابعاد منابع انسانی سازمان است که به مدیران منابع انسانی یاری می‌دهد تا از طریق ارزیابی مستمر راهبردها، فرآیندها و نتایج منابع انسانی و سازمان، نقاط قوت و فرصت‌های بهبود خود را شناسایی کرده تا برای بهبود آنها و رسیدن به سازمان یاد گیرنده و توسعه‌یافته برنامه‌ریزی کنند. این ارزش‌ها عبارتند از:
- رهبری استراتژیک
- نگرشی سرمایه‌ای به منابع انسانی
- یادگیری، توسعه و بهبود مستمر
- تاکید بر مسوولیت اجتماعی و اخلاق حرفه‌ای و ارزش‌مداری
- تمرکز بر نتایج حاصل از مدیریت مبتنی بر فرآیند
از جمله کاربردهای رویکرد تعالی منابع انسانی عبارتند از:
- شناخت و تمرکز آگاهانه بر نقاط قوت و قابل بهبود حوزه‌های منابع انسانی
- برنامه‌ریزی بهبود منابع انسانی (کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت)
- بهبود و یا طراحی مجدد ساختار، فرآیندها، فعالیت‌ها و سیستم‌های منابع انسانی
- بکارگیری معیارهای مختلف برای افزایش سهم منابع انسانی
- تحقق اهداف و استراتژی‌های کسب‌وکار
- بکارگیری شاخص‌های عملکردی مختلف برای نشان دادن سهم منابع انسانی در عملکرد سازمانی
بنابراین باید به این رویکرد در سازمان توجه بیشتری مبذول شود زیرا دستاوردهای زیادی دارد.
تعالی منابع انسانی در سازمان‌های دولتی
با وجود کاربرد گسترده مدلهای تعالی در سازمان‌های امر وزی هنوز مفهوم، ابعاد و مولفه‌های مختلف آن به روشنی مشخص نشده است. این مساله در بخش دولتی بیش از سایر بخش‌ها و در زمینه مدیریت منابع انسانی بیش از سایر فعالیت‌های محوری سازمان‌های دولتی مشهود است.
الگوی تعالی منابع انسانی در سازمان‌های دولتی شامل موارد زیر است:
- شرایط علّی: ناکارآمدی ها، انتظارات و الزامات
- پدیده اصلی: تعالی منابع انسانی در بخش دولتی
- شرایط زمینه‌ای: تئوری خدمات دولتی نوین، فرهنگ تعالی و قوانین
- شرایط مداخله‌گر:خرده مدل‌ها، ویژگی‌های مدیریت دولتی و تفاوت‌های بخش دولتی و خصوصی
- راهبردها: دولت، مقامات سیاسی، سازمان منابع انسانی، کارکردهای منابع انسانی، اخلاق اداری، مردم، شرکا و خانواده
- نتایج: منابع انسانی و سازمانی
- پیامدها: سازمانی، جامعه و آرمانی
- برداشت‌ها: مردم و همکاران
میل به بقا در سازمان‌ها ذاتی است. در بخش خصوصی سوددهی و در بخش دولتی رضایت مردم ضامن بقا است. به همین دلیل تحصیل کیفیت در هر دو بخش دولتی و خصوصی امری ضروری می‌باشد. بخش خصوصی در به کارگیری الگوهای مدیریتی نسبت به بخش دولتی پیشی گرفته است.
خلاصه و جمع‌بندی
سازمان‌های سرآمد، نتایج عملکردی و نتایج منابع انسانی خود را با توجه به بهبود کیفیت محصول و منافع ذی‌نفعان، اندازه‌گیری کرده و به نتایج برجسته دست می‌یابند. به‌طور دقیق‌تر در الگوی تعالی سازمانی، مدیریت منابع انسانی به‌عنوان رویکردی استراتژیک و منسجم برای مدیریت با ارزش‌ترین سرمایه‌های سازمانی تعریف شده است. انسان‌هایی که به‌صورت فردی و جمعی در جهت کمک به تحقق اهداف سازمان فعالیت می‌کنند.
از این رو سازمان‌های موفق اثربخشی فعالیت‌های کارکنان را اندازه‌گیری کرده و در جهت افزایش کارآیی و اثربخشی آنان برنامه‌ریزی می‌کند و بالاخره بالاتر از همه: برنامه نظارت بر کیفیت در سازمان‌ها باید در مرحله اول، وسیله‌ای برای ساختن نیروی انسانی و در گام بعد، ابزاری برای صرفه‌جویی در بهبود کیفی تولید و خدمات به حساب آید.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت منابع انسانی | ۲۷ مرداد ۰۰
