آزمون بارهای عرضی

آزمون بارهای عرضی (Cross Loading) روشی برای برآورد روایی واگرا در مدلسازی معادلات ساختاری و حداقل مربعات جزئی است. این شاخص بوسیله چین (۱۹۹۸) برای محاسبه روایی واگرای هر سازه در مدل حداقل مربعات جزئی پیشنهاد داد.

در خروجی نرم‌افزار Smart PLS یک ماتریس برای بارهای عرضی ارائه می‌شود. ردیف‌های این ماتریس گویه‌ها هستند و سازه‌ها نیز در ستون‌ها قرار دارند. در ماتریس بارهای عرضی، بار گویه‌های یک سازه باید بیش از همه بارهای عرضی گویه‌های دیگر سازه‌ها باشد.

براساس این آزمون، در صورت وجود روایی واگرا، بارهای عاملی هر یک از سازه‌های مشاهده‌پذیر موردنظر در یک مدل انعکاسی بیشتر از بارهای عاملی سازه‌های مشاهده پذیر دیگر مدل معادلات ساختاری اندازه گیری شده است. بار عاملی هر سازه مشاهده‌پذیر، بر روی متغیر پنهان متناظرش، باید حداقل ۰/۱ بیشتر از بارهای عاملی همان متغیر مشاهده‌پذیر بر متغیرهای پنهان دیگر باشد.

آزمون بارهای عرضی در SMARTPLS

آزمون بار عرضی یکی از خروجی‌های نرم‌افزار SMART PLS 3 و نسخه شماره ۴ این نرم‌افزار است. درستی روایی واگرا از طریق این معیار، به این صورت است که مقادیر موجود در روی قطر اصلی ماتریس، باید از کلیه مقادیر موجود در ستون مربوطه بزرگتر باشد.

پس از اجرای مدل، دو صفحه در نرم افزار ظاهر می شود. در صفحه نخست، مدل گرافیکی قابل مشاهده است. در صفحه دوم شاخص های ارزیابی مدل نشان داده شده است. پایین صفحه، ستون Quality Criteria وجود دارد. بر روی گزینه چهارم، Discriminant Validity کلیک کنید.

یک پنجره باز می‌شود که روایی های واگرای بار عرضی و آزمون فورنل و لارکر و شاخص HTMT را نشان داده است. آزمون بار عرضی گزینه دوم در این صفحه است. میزان همبستگی درونی گویه‌های هر سازه بیشتر از همبستگی آنها با گویه‌های سایر سازه‌ها است. همان طور که پیش بینی می شود که بارهای عاملی هرکدام از متغیرهای پژوهش بیشتر از بارهای عاملی مشاهده پذیرهای دیگر مدلهای اندازه گیری موجود در مدل باشد. از سوی دیگر بار عاملی هر سازه مشاهده‌پذیر بر روی متغیرپنهان متناظرش حداقل ۰/۱ بیشتر از بارهای عاملی همان متغیر مشاهده پذیر بر متغیرهای پنهان دیگر باشد.

خلاصه و جمع‌بندی

در تحلیل کمترین مربعات جزیی که معمولا با نرم افزار SMARTPLS تحلیل می شود برای روایی واگرا یا تشخیصی که بیانگر وجود همبستگی های جزیی بین شاخص های یک سازه و شاخص های سازه های دیگر است از معیار فورنل و لارکر، آزمون بار عرضی و  شاخص HTMT استفاده می شود.

آزمون بار عرضی روایی واگرا را در سطح متغیرهای مشاهده پذیر می سنجد. هنسلر و همکاران (۲۰۱۴)، نشان دادند که در مقالات و تحقیقات انجام شده با نرم افزار SMARTPLS، تنها ۸ درصد مقاله‌ها از آزمون بار عرضی برای شناسایی روایی واگرا یا روایی تشخیصی استفاده کردند.

آزمون بار عرضی در عمل برای متغیرهای ناهمگن با اندازه نمونه بالا روایی همگرا را تشخیص می دهد. پژوهشگران بیان کردند که آزمون بار عرضی آزادی بیشتری در نشان دادن روایی واگر دارد. اما کارایی لازم را در نشان دادن روایی واگرا یا تشخیصی ندارد. این آزمون زمانی که روش فورنل و لارکر نیز توانایی نشان دادن روایی واگرا را ندارد، جوابگو است.

منبع

حبیبی، آرش؛ جلال‌نیا، راحله. (۱۴۰۱). حداقل مربعات جزئی. تهران: نارون.