التون مایو
التون مایو (۱۹۴۹-۱۸۸۰) یک رهبر برجسته و یک مرجع بزرگ در تفکر مدیریت محسوب میشود. او بنیانگذار جنبش روابط انسانی است و مکتب کلاسیک را به سوی نئوکلاسیک تغییر جهت داد. مایو در کارخانه وسترن الکتریک واقع در هاثورن دریافت که رضایت شغلی از طریق مشارکت کارکنان در فرآیند اتخاذ تصمیمات رشد میکند نه از طریق تشویقهای کوتاهمدت.
التون مایو که در استرالیا متولد شده است. او به تحصیل در رشته روانشناسی در دانشگاه آدلاید پرداخت. در سال ۱۹۱۱ به عنوان استاد منطق، اخلاقیات و روانشناسی (استاد سابق فلسفه) در دانشگاه کوئینزلند منصوب شد. او که به دلایل حرفهای علاقهمند به سفر به ایالات متحده بود، سرانجام به این کشور سفر کرد. در سال ۱۹۲۳ نیز در دانشگاه پنسیلوانیا عهدهدار شد. در آنجا او به یکی از پژوهشگران هاثورن تبدیل شد.
میاو به تحقیق در یکی از کارخانههای ریسندگی و بافندگی آنجا پرداخت که در یکی از واحدهایش، چرخش کارکنان آن ۲۵۰ درصد بود. مجموعهای از تغییرات تجربی در شرایط کاری در این واحد به کار گرفته شد. این تغییرات باعث افزایش متوالی در بهرهوری سازمانی و افزایش انگیزش نیروی انسانی شد. پس از یک سال، چرخش نیروی کار به سطح میانگین شرکت رسید. این امر تغییرات چشمگیری را در این کارخانه منجر شد.
تفکر کلیدی التون مایو
التون مایو (Elton Mayo) مطالب زیادی پیرامون دموکراسی و آزادی و همچنین مسایل اجتماعی تمدن صنعتی شده به رشته تحریر درآورده است. او مؤلف کتاب مسایل انسانی تمدن صنعتی است. در این کتاب تجربیات به دست آمده در هاثورن را بیان کرده است. بسیاری از افراد معتقدند که او تفکری مدیریتی را در این کتاب مطرح کرده است. اما خود او معتقد است که در این کتاب تلاش کرده تا مسئولیتهای افرادی را بیان کند که به دنبال طراحی و اجرای پروژههای مختلف هستند.
آزمایشات تجربی هاثورن در سال ۱۹۲۴ آغاز شد. مایو در سال ۱۹۲۸ و پس از آن به این پروژه پیوست که به دانشکده مدیریت اجرایی دانشگاه هاروارد منتقل شد. در آنجا به اعنوان استادیار رشته پژوهش صنعتی مشغول به کار شد. سپس او به درجه استادی نایل شد و تا سال ۱۹۴۷ که بازنشسته شد در همین دانشگاه ماند. در طول جنگ دوم جهانی، وی اقدام به توسعه نظارت بر امر آموزش در قالب برنامه آموزش درون صنعتی کرد که به طور گستردهای در ایالات متحده اجرا میشد. او دو سال پایانی عمرش را در انگلستان و به عنوان مشاور دولت در خصوص مسایل درون صنعتی سپری کرد.
کارخانه وسترن الکتریک هاثورن در شیکاگو واقع شده است. این کارخانه ۲۹۰۰۰ کارمند داشت و تلفن و تجهیزات تلفنی را عمدتاً برای شرکت ایتی اند تی تولید میکرد. این شرکت به استفاده از سیاستهای پیشرفته پرسنلی شهره بود و یک شورای تحقیقات ملی را در خصوص رابطه میان نور محیط کار و اثربخشی کار ایجاد کرده بود که تحقیقات متعددی را در شرکتهای سراسر آمریکا انجام داده بودند.
دیدگاههای التون مایو
طرفداران التون مایو، او را بنیانگزار مکتب روابط انسانی در مدیریت میدانند اما جامعهشناسان به این دلیل از او انتقاد میکنند که به اندازه کافی، دیدگاهها و نظریاتش را تشریح نکرده است.
خواندن مطالب مایو و پی بردن به نتایج مد نظر او در پایان قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم، هیچ نکته تعجببرانگیز و حیرتآوری به دنبال ندارد. یافتههای او به طور فزایندهای در میان دانشمندان علوم اجتماعی، رهبران اتحادیههای کارگری و مدیران رایج هستند. البته این امر را میتوان شاخص موفقیت او نیز دانست زیرا اکثر پژوهشگران در این زمینه اتفاق نظر دارند که او نخستین فردی بود که مزایای تغییر در تفکرات مدیریتی را اثبات کرد.
عقاید مایو در خصوص ظهور سازمانهای «غیررسمی» مورد توجه اساتیدی همچون آرگریس و دیگران قرار گرفتهاند زیرا این دیدگاهها باعث شکلگیری نظریههایی در مورد نحوه توسعه و یادگیری در سازمانها شدهاند. نتایج مایو حکایت از آن دارند که سبک مدیریتی، نقش بسزایی در بهرهوری صنعتی دارد و مهارتهای ارتباطی با افراد به اندازه مشوقها و پاداشهای مالی، در افراد ایجاد انگیزه میکنند. این رویکرد انسانی، ابزاری مهم برای رفع نیازهای اقتصادی و اجتماعی سازمانها است. برای اطلاعات بیشتر کتابهای «مشکلات انسانی یک تمدن صنعتی»، ۱۹۴۶ و «مشکلات اجتماعی یک تمدن صنعتی»، ۱۹۴۵ را ببینید.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | تالار مشاهیر مدیریت | ۰۹ اسفند ۹۹