روش سودا SODA

آموزش روش سودا SODA

منبع: آموزش روش سودا SODA نوشته آرش حبیبی نشر الکترونیک پارس‌مدیر

روش سودا Strategic Option Development and Analysis (SODA) به معنای تحلیل و توسعه گزینه‌های استراتژیک می باشد. یکی از روش‌های تحقیق در عملیات نرم است. این روش در مواجهه با مسائل پیچیده و چندبعدی مدیریت استراتژیک مناسب است. رویکرد تحقیق در عملیات نرم، بر اساس این اصل که مهم ترین گام در حل مسئله، تعریف درست آن است، پیش از آنکه به دنبال جواب باشد، به دنبال ساختاردهی مسئله، شناسایی و در نظر گرفتن تمام عوامل ثابت و متغیر تأثیرگذار بر مسئله است. این رویکرد از ساده سازی مسئله، ناشی از نادیده انگاری عوامل متغیر اثرگذار بر مسئله و روابط بین آنها به شدت پرهیز می کند و می کوشد که تا حد امکان مختصات مسئله را به واقعی ترین شکل ممکن شناسایی کند.

وجه اشتراک این روش ها این است که در آنها، مدلهانه یک بازنمایی عینی از واقعیت پیش رو، بلکه به منزله بازنمایی هایی از دیدگاه ها با باورهای افراد از واقعیت قلمداد می شوند.حلیل و توسعه گزینه های استراتژیک، یک روش ساختاری مشکل است که یک رویکرد خاص در نقشه برداری شناختی را که از نظریه روان شناختی سازه های شخصی شکل می گیرد، شامل می شود. آنچه از همه روش های دیگر شناخت شناسی متفاوت است، استفاده از ساختارهای دو قطبی است که روشن کردن معنی را امکان پذیر می سازد؛ و این بدین معنی است که ساختار نقشه های سودا علاوه بر محتوای کیفی آنها، طیف وسیعی از تجزیه و تحلیل های کمی را نیز فراهم می کند.

کاربرد روش سودا SODA

سودا (تحلیل و توسعه گزینه‌های استراتژیک) روشی مناسب و کیفی برای حل مسائل پیچیده است که از نگاشت شناختی برای شناخت مسئله و آنچه ممکن است در مورد آن رخ دهد، استفاده می کند. ریشه نگاشت شناختی در روانشناسی شناختی است که سعی در درک نحوه تفکر انسان ها و تعبیر آنها از تجربیات خود دارد. این روش بر اساس تئوری ساختاردهی شخصی، جامعه شناسی تعاملات اجتماعی و تحقیق در عملیات شکل گرفته است. ساختاردهی شخصی تلاشی است برای درک راه کارهایی که هر یک از ما جهان را تجربه می کنیم و همچنین برای درک رفتار افراد مناسب است.

با توجه به این نظریه و توجه به روش هایی که به درک و تعبیر دید دیگران از واقعیت کمک می کند، رویکرد سودا را ارائه دادند که خروجی آن به وسیله نگاشت شناختی ارائه می شود. تحلیل و توسعه گزینه های استراتژیک (سودا) یک گروه یا فرد را قادر می سازد تا نمایشی گرافیکی از یک وضعیت مشکل ساز را بسازد و بنابراین گزینه ها و تأثیرات آنها را در رابطه با یک سیستم پیچیده از اهداف بررسی می کند. علاوه بر این، هدف از این روش کمک به گروه ها برای رسیدن به یک توافقنامه در مورد چگونگی اقدام برای حل و فصل وضعیت موجود است.

مراحل تحلیل روش سودا SODA

روش سودا شامل شش مرحله است که عبارتند از: مصاحبه فردی، تشکیل نقشه مربوط به خبره، ادغام نقشه‌ها و تشکیل نقشه تجمیع شده، تشکیل کارگاه، مدل‌سازی، تجزیه ‌و تحلیل. مراحل تحلیل و توسعه گزینه‌های استراتژیک در شکل زیر نمایش داده شده است:

مراحل تحلیل تحلیل و توسعه گزینه‌های استراتژیک (سودا SODA)

مرحله نخست با هریک از خبرگان به صورت مجزا مصاحبه انجام می‌شود. برای انتخاب نمونه، مقاله نمونه گیری در پژوهش کیفی را مطالعه کنید. پس از مرحله نخست و اتمام مصاحبه، با توجه به اطلاعات گردآوری شده، نقشه نگاشت برای هر خبره تشکیل و تمام نقطه نظرات خبره تبدیل به نقشه می‌شود. در نهایت پژوهشگر باید این نقشه‌ها را با هم ادغام نماید و نقشه واحدی تشکیل دهد که حاصل نظرات همه خبرگان است. برای این منظور از نرم‌افزار دسیژن اکسپلورر Decision Explorer استفاده می‌شود. پس از اینکه نقشه واحدی شکل گرفت، این نقشه در یک کارگاه به همه خبرگان ارائه شده و با جرح و تعدیلات لازم، مدل نهایی ارائه می گردد.