تحلیل تتراد تاییدی

تحلیل تتراد تاییدی (Confirmatory Tetrad Analysis) روشی برای تشخیص آن است که سازه مورد بررسی بازتابی یا سازنده است. در یک مدل اندازه‌گیری تشخیص بازتابی یا سازنده‌بودن سازه‌ها بسیار اهمیت دارد. در نسخه شماره ۳ و ۴ نرم‌افزار Smart PLS این امکان برای پژوهشگران فراهم شد تا با روشی آماری این ویژگی را مورد آزمون قرار دهند. نظر به اهمیت موضوع در این نوشتار کوشش بر آن است تا روش تحلیل تتراد تائیدی مفهوم‌سازی و تعریف شود.

آموزش تحلیل تتراد تاییدی

هر سازه پژوهش با سوالاتی (گویه‌هایی) مورد سنجش قرار می‌گیرد. این سازه‌ها و گویه‌ها همان متغیر پنهان و مشاهده‌پذیر هستند که در تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری اهمیت بسیاری دارند. براساس ماهیت رابطه بین سوالات و سازه‌ها می‌توان دو دسته سازه را در نظر گرفت:

  • سازه‌های بازتابی یا انعکاسی (Reflective)
  • سازه‌های سازنده یا تکوینی (Formative)

به گویه‌هایی که پیامد یک متغیر پنهان باشند شاخص‌های انعکاسی گفته می‌شود. به گویه‌هایی که موجب یک متغیر پنهان باشند شاخص‌های تکوینی گفته می‌شود. تشخیص ماهیت سازه‌ها براساس دیدگاه پژوهشگر است اما اگر نتواند به قطعیتی برسد می‌تواند از روش تحلیل تتراد تاییدی استفاده کند.

متغیر انعکاسی و تکوینی

متغیر انعکاسی و تکوینی

تحلیل CTA یک آزمون همزمان برای بررسی تترادهای صفرشونده چندگانه است. بررسی تترادهای صفرشونده آزمونی را برای برازش مدل فراهم می نماید که نتایجی متمایز از آزمون نسبت درستنمایی دارد. تحلیلی تتراد تأییدی به کمینه سازی عددی نیازی ندارد و مشکلات مربوط به همگرایی در مدل را ندارد.

آموزش تحلیل تتراد تاییدی در Smart PLS

نخست مدل موردنظر را در نرم افزار SMARTPLS طراحی کنید.

در گام دو از منوی CALCULATE گزینه چهارم یعنی Confirmatory Tetrad Analysis (CTA) را انتخاب کنید.

در پنجره جدید با مشخص کردن تنظیمات لازم برای متغیرهایی که گویه هایشان از ۴ کمتر است، روی START CALCULATION کلیک کنید.

از قسمت FINAL RESULT برای هر متغیر نتیجه تحلیل CTA قابل بررسی است. براساس نتایج مشخص می‌شود که تحلیل CTA بیانگر تأیید مدل تکوینی است یا مدل انعکاسی را پیشنهاد می‌دهد.

استفاده از روش تحلیل تتراد تاییدی خیلی مورد اقبال صاحب‌نظران آماری نیست. همچنین پژوهشگران بیشتر تمایل دارند سازه‌ها از نوع بازتابی باشند چراکه سازه‌های تکوینی مشکلات زیادی را در تفسیر نتایج ایجاد می‌کنند.

سخن پایانی

گادرگان و همکاران (۲۰۰۸) رویکرد تحلیل تتراد تاییدی (CTA) را برای تشخیص اینکه گویه‌های یک سازه بازتابی یا سازنده هستند، ارائه کردند. این رویکرد در نرم‌افزار حداقل مربعات جزئی قابل آزمون است و از منوی Calculate قابل دسترسی است. فرض صفر در این آزمون آن است که «گویه‌های سازه، بازتابی هستند». بنابراین اگر فرض صفر رد شود یعنی گویه‌های سازه مورد بررسی سازنده هستند. این آزمون تنها برای سازه‌های مرتبه بالا مصداق ندارد و برای هر سازه‌ای قابل استفاده است. البته باید توجه داشت این رویکرد کاملاً داده‌محور است و ممکن است با تشخیص پژوهشگر هماهنگی نداشته باشد.

منبع: حبیبی، آرش؛ جلال‌نیا، راحله. (۱۴۰۱). حداقل مربعات جزئی. تهران: نارون.