کارآفرینی زنان روستایی
کارآفرینی زنان روستایی به نقش فعال بانوان ساکن روستاها و منطاق غیرشهری در بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی و درآمدزایی اشاره دارد. در تئوری‌های توسعه پایدار روستایی نیز، بر افزایش مشارکت و ایجاد فرصت‌های کارآفرینی برابر به خصوص برای زنان روستایی، مورد تاکید بسیار زیادی قرار دارد.
نقش زنان روستایی در تحقق اهداف توسعه روستایی، نقشی انکار ناپذیر است. کارآفرینی و اشتغال زنان روستایی به واسطه کاهش تفاوت و شکاف موجود بین خانوارهای شهری و روستایی موجب افزایش درآمد خانواده می‌شود. صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید محصولات زراعی و دامی، بهبود وضعیت سواد و بهداشت خانواده از دیگر مزایای این رویکرد است.
کارآفرینی زنان روستایی با تامین هزینه‌های خانوار به عنوان سرپرست و نیز کاهش مهاجرت به شهرها می‌تواند زندگی روستایی و در نهایت کل جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، شناسایی استعدادهای کارآفرینی روستاییان، به ویژه زنان روستایی و تلاش برای توسعه و تقویت کارآفرینی در فرایند توسعه روستایی از طریق فراهم . کردن زمینه‌های اولیه آن، اهمیت ویژه‌ای دارد.
عوامل موثر بر کارآفرینی زنان روستایی
عوامل گوناگونی در ایجاد و گسترش کارآفرینی زنان روستایی تاثیر گذار است و بررسی این عوامل می‌تواند زمینه را بهتر و دقیق تر مشخص کند. چون برنامه ریزی برای رفع این عوامل می‌تواند بستر مناسب و کارآمدی برای شروع کارآفرینی ایجاد کند. بیشتر بانوان روستایی و عشایر، در خانه و یا بیرون از آن بیشتر از مردان کار می‌کنند.
این پرسش که بانوان در روستا چگونه می‌توانند به درآمد خانواده کمک کنند، اهمیت بسیار زیادی دارد. چون اگر به این موضوع توجه نشود، به مرور زمان بخش عمده‌ای از صنایع دستی کشور به فراموشی سپرده می‌شود. روستاییان بیشتر به شغل کشاورزی و دامپروری مشغول هستند. به صراحت می‌توان گفت که بخش اعظم میوه جات و سبزی جات مصرفی شهرنشینان از طریق روستا تامین می‌شود.
زنان در روستاها همانند مرداننقش بسیار مهمی را برعهده دارند. به این صورت که نیمی از نیروی انسانی فعال در حوزه اقتصادی روستاها، زنان روستایی به شمار می‌آیند. یکی از اولین و مهم ترین عوامل موثر بر کارآفرینی زنان روستایی در ایجاد انگیزه کار کردن در آن‌ها می‌باشد. البته عوامل زیادی هم در ایجاد انگیزه کار کردن در بانوان تاثیر می‌گذارند، مانند: میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، نوع محیط خانواده، شرایط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی هر منطقه، تعداد اعضای خانوار و …
در صورتی که منابع آموزشی مفیدی در اختیار زنان روستایی قرار بگیرد آن‌ها با آگاهی و تجربه کافی وارد بازار کار می‌شوند. از همه مهم‌تر فرصت‌های کارآفرینی زیادی برای آن‌ها ایجاد می‌شود.
زمینه‌های کارآفرینی برای زنان روستایی
کارآفرینی زنان روستایی به این صورت است که، زنان کارآفرین روستایی به تنهایی و یا با مشارکت، کسب و کاری را راه اندازی می‌کنند. آن‌ها با در نظر گرفتن تمامی خطرهای مالی و اجتماعی، اقدام به نوآوری محصولات جدیدی می‌کنند. بسترهای مناسب زیادی برای کارآفرینی در روستاها وجود دارند. برای سنجش این مقوله پرسشنامه کارآفرینی زنان روستایی را دانلود کنید.
به دلیل پتانسیل بالایی که روستاها برای ایجاد کسب و کارهای زیادی دارند، با به کارگیری نوآورانه منابع و امکانات در روستاها می‌توان فرصت‌های شغلی زیادی برای بانوان با هزینه کم ایجاد کرد. تعاونی روستایی در این زمینه می‌تواند به بانوان کمک کند.
برخی ایده‌های کارآفرینانه برای بانوان ساکن روستا
کارگاه‌های میوه خشک کنی: یکی از ایده‌های کارآفرینی زنان روستایی، کارگاه‌های میوه خشک کنی می‌باشد. بانوان روستایی می‌توانند با خشک کردن انواع میوه‌ها و محصولات مزارع و باغ‌های خود به درآمد معقولی برسند. از جمله محصولات میوه خشک ها، شامل انواع آلوها و قیسی‌ها می‌باشد.
پرورش قارچ: امروزه مصرف قارچ در سبد غذایی اکثر خانه‌ها وجود دارد. بانوان روستایی می‌توانند به راحتی با فراهم کردن بستری مناسب جهت تولید قارچ، اقدام به پرورش آن نمایند.
کشت سبزی: از آن جایی که مناطق روستایی دارای انواع سبزی‌های کوهی و معطر ارگانیک است، بانوان روستایی با پاک کردن آن‌ها و بسته بندی کردن انواع سبزی‌ها می‌توانند آن‌ها را برای فروش به شهر فرستاده و از این روش کسب درآمد کنند.
تولید عسل با کیفیت: یکی دیگر از مواردی که بانوان روستایی به راحتی می‌توانند در کنار سایر فعالیت‌های روستایی دیگر خود انجام دهند، تولید عسل مرغوب می‌باشد. بازار فروش عسل‌های طبیعی و با کیفیت همیشه وجود دارد.
تولید زعفران: امروزه تولید و پرورش زعفران در داخل خانه‌های مسکونی و فضاهای بسیار کوچک هم قابل انجام می‌باشد. بانوان روستایی می‌توانند این کار را به صورت گستره در روستا انجام دهند و به سود بسیار خوبی برسند.
ایده‌های کارآفرینانه کم‌هزینه برای بانوان ساکن روستا
عرضه تخم مرغ‌های محلی: بانوان روستایی می‌توانند از طریق نگهداری مرغ‌های تخم گذار و عرضه تخم مرغ‌های محلی به درآمد بسیار بالایی برسند.
کاشت چای: در صورتی که کاشت بوته‌های چای با شرایط آب و هوایی و اقلیمی منطقه شما متناسب باشد، می‌تواند یکی از ایده‌های کارآفرینی برای زنان روستایی باشد. بانوان با کاشت چای می‌توانند موجب کارآفرینی شده و به درآمد خوبی در سال برسند.
گیاهان دارویی: روستاها بستر مناسبی برای رشد انواع گیاهان دارویی می‌باشد. بانوان روستایی می‌توانند در مزرعه‌های خود اقدام به کاشت گیاهان دارویی نمایند. آن‌ها می‌توانند از این طریق به درآمد مناسبی برسند.
پرورش بلدرچین: امروزه استفاده از گوشت و تخم بلدرچین بسیار رواج پیدا کرده است. از آن جایی که تخم بلدرچین در رشد بچه‌ها تاثیر بسیار زیادی دارد، بانوان روستایی می‌توانند با پرورش بلدرچین و فروش تخم آن، به درآمد بالایی برسند.
کارآفرینی زنان روستایی در زمینه گردشگری
کارآفرینی توسعه گردشگری با همکاری زنان روستایی در مناطقی که هنوز بکر و دست نخورده هستند می‌تواند گامی برای موفقیت باشد. چون تصور بیشتر گردشگران از روستا، طبیعتی تمیز و بدون آلودگی با هوایی سالم و مواد غذایی طبیعی و ارگانیک می‌باشد. از آن جایی که محیط روستایی از فضا و منابع طبیعی زیبایی برخوردار می‌باشد، با فراهم کردن امکانات اردویی و فضای اختصاصی کافی، می‌توان موجب جذب گردشگران زیادی شد.
نقش زنان روستایی در کارآفرینی توسعه گردشگری می‌تواند در ایجاد فضایی برای اقامت و تهیه خورد و خوراک محلی برای آن‌ها باشد. بانوان می‌توانند با دایر کردن رستوران‌های بومی و اقامتگاه‌های جذاب با بافت سنتی، موجب جذب گردشگران و توریست‌های داخلی و خارجی زیادی شوند.
زنان روستایی می‌توانند با فروش فرآورده‌های دامی و ارگانیک و صنایع دستی خود به عنوان سوغاتی به گردشگران، به کسب درآمد رسیده و کارآفرینی نمایند. به عنوان نمونه در کاشان فصل گلاب گیری و فروش عرقیات به یکی از جاذبه‌های گردشگری در سال تبدیل شده است و سالانه در این فصل در هر خانه بیش از ۱۰ نفر مشغول به کار و درآمد زایی هستند.
کارآفرینی زنان روستایی با تولید محصولات در محل زندگی
زنان روستایی از زمان‌های گذشته تا به امروز مسئولیت‌های زیادی بر عهده داشته اند و بخش‌های مختلف کشاورزی از قبیل: کاشت، داشت و برداشت محصولات بر عهده زنان روستایی است. از دیگر مسئولیت بانوان روستایی، امور مربوط به دامپروری می‌باشد. زنان روستایی تقریبا ۷۰ درصد امور دامپروری را مانند بردن گله به چرا و دوشیدن شیر و تهیه فرآورده‌های لبنی و خوراکی را برعهده دارند.
از دیگر موارد کارآفرینی زنان روستایی در دباغی پوست و تهیه مشک است. آن‌ها برای تهیه انواع لباس ها، ابتدا از اقدام به پشم چینی دام می‌کنند و بعد از پشم ها، نخ ریسی کرده و با نخ‌ها لباس تهیه می‌کنند. از دیگر کارآفرینی زنان روستایی با تولید محصولات محل، می‌توان به بافتن فرش و گلیم و جاجیم اشاره کرد. همین طور پرورش کرم ابریشم برای تهیه پارچه‌های ابریشمی یکی دیگر انواع کارآفرینی بانوان روستایی است.
زنان روستایی با الهام گرفتن از طبیعتی که در آن قرار دارند، می‌توانند تمامی احساسات خودشان را در زمان بافت، بر روی طرح گلیم آورده و موجب خلق یک طرح زیبایی شوند. زنان روستایی فرش‌ها و گلیم‌های بسیار زیبایی را می‌بافند. این اقلاک به دلیل طرح‌های خاصی که دارند، بیشتر مورد توجه خریداران ایرانی و خارجی قرار می‌گیرند. همین طور بانوان روستایی در صورت داشتن مهارت و زمینه تخصصی خاصی، می‌توانند با برگزاری کلاس‌های آموزشی به درآمد خوبی برسند.
طرح‌های توجیهی کارآفرینی زنان روستایی
برخی طرح‌های توجیهی کارآفرینی زنان روستایی به صورت زیر هستند:
طرح توجیهی کارآفرینی زنان روستایی در تولید انبوه گوشت بوقلمون: پرورش بوقلمون نسبت به کشاورزی و دامداری نیاز به آب کمتری دارد. بانوان روستایی می‌توانند با خرید چند جوجه بوقلمون، اقدام به کارآفرینی کنند. چون شرایط و فضای نگهداری از جوجه‌ها هم در محیط روستایی وجود دارد. بانوان با انجام این کار می‌توانند در مدت زمان کمی به درآمد قابل توجهی برسند.
طرح توجیهی کارآفرینی بانوان روستایی با خدمات گردشگری: بانوان روستایی می‌توانند خانه‌های روستایی خود به یک مکان مناسب جهت گردشگری تبدیل کنند. گردشگران‌های داخلی و خارجی زیادی را جذب کرده و به موفقیت‌های بسیار بزرگی دست پیدا کنند.
طرح توجیهیبا تولید صنایع دستی: از دیرباز تا به امروز، صنایع دستی روستایی مورد توجه بخش گردشگری و صادراتی کشور بوده است. مخصوصا امروزه استفاده از صنایع دستی در دکوراسیون منازل مورد استقبال افراد زیادی قرار گرفته است.
طرح توجیهی با تولید و فروش لباس‌های محلی: لباس‌های محلی هر منطقه روستایی هم مانند صنایع دستی برای گردشگران بسیار جذاب می‌باشد. زنان روستایی می‌توانند با تولید و یا دوخت انواع لباس‌های محلی و یا بافت جوراب‌ها و کلاه‌های بافتنی، به درآمد خوبی برسند.
طرح توجیهی با پرورش آلوئه ورا: در صورتی که آب و هوای روستایی برای پرورش آلوئه ورا مناسب باشد. بانوان می‌توانند به پرورش گیاه آلوئه ورا پرداخته و با ایجاد کارآفرینی چند نفر را هم مشغول کنند. با فروش محصولات تهیه شده از این گیاه می‌توان تجارتی پر سود برای خود رقم زد.
سخن پایانی
کارآفرینی زنان روستایی می‌تواند نقش به سزایی را در بهبود شرایط اقتصادی روستاییان شود. فرصت‌ها و زمینه‌های زیادی برای کارآفرینی بانوان وجود دارد. زنان روستایی می‌توانند با شناسایی فرصت‌های موجود در محیط خود و تبدیل آن‌ها به یک شغل، موجب کارآفرینی افراد زیادی هم شوند.
کارآفرینی زنان روستایی موجب حمایت از پایداری اقتصاد محلی در روستا می‌شود و کیفیت زندگی روستاییان را بهبود می‌بخشد. امروزه در راستای آگاه سازی جامعه و دفاع از حقوق زنان فعالیت‌های متنوعی در این زمینه صورت می‌پذیرد. کارآفرینان با تجزیه و تحلیل ظرفیت ها، استعداد‌ها و فرصت‌های هر منطقه می‌توانند اقدام به ارائه چالش‌ها و راهکارهای زیاد و متعددی برای کارآفرینی زنان روستایی نمایند.
