درآمدزایی پایدار
درآمدزایی پایدار (Sustainable income) به معنای کسب درآمد اقتصادی به‌طور پیوسته با حفظ محیط‌زیست و احترام به حقوق جامعه است. این شیوه از کسب درآمد همان شیوه‌ای است که با هدف‌های پایداری و توسعه پایدار سازگار می‌باشد.
تردیدی نیست هر سازمانی در جهت کسب سودآوری و ادامه حیات نیاز به منابع درآمدی دارد. از سوی دیگر عضر حاضر در سایه جنبش‌های مدیریت سبز و دوست‌دار محیط‌زیست چالش‌ها و محدودیت‌هایی را برای سازمان‌ها به همراه دارد. کسب درآمد دیگر تنها در راستای منافع اقتصادی نیست و باید مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی را نیز دربرگیرد. از این منظر درآمدزایی پایدار به یک مساله کانونی تبدیل شده است که در مقاله حاضر به تشریح آن پرداخته خواهد شد.
ابعاد درآمدزایی پایدار
سازمان‌های هزاره سوم برای کسب درآمد پایدار باید به مقوله‌های پایداری و توسعه پایدار پایبند باشند. یعنی کسب درآمد باید براساس اصولی باشند که پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را پاسداری کنند. بنابراین ابعاد درآمدزایی پایدار عبارتند از:
- عوامل اقتصادی
- عوامل اجتماعی
- عوامل زیست‌محیطی
روشن است که کسب درآمد با هدف اقتصادی هر سازمانی همراستا است. سازمان‌ها و کسب‌وکارها می‌کوشند با کسب درآمد از فروش محصولات یا ارائه خدمات، به سودآوری دست یابند. از این رهگذر باید درآمدها از هزینه‌ها پیشی‌گیرد تا سودآوری بلندمدت تضمین شود. در اقتصاد گردشی چنین ارزش افزوده‌ای در نهایت شکوفایی اقتصادی را سطح سازمانی و ملی به همراه می‌آورد.
از منظر اجتماعی درآمدهای سازمانی باید همراه با پاسخگویی اجتماعی باشد. نخست اینکه حصول درآمدها باید با عنایت به نگهداری منابع برای نسل آینده همراه باشد. دیگر آنکه باید به خواسته‌ها و انتظارات عمومی و آحاد جامعه در مسائل گوناگون اجتماعی پاسخگو باشد. نباید سودآوری کسب‌وکار با منافع عمومی در تضاد باشد و مشکلات اجتماعی را به همراه آورد. در نهایت حضور در فعالیت‌های عمومی، خیریه و فعالیت‌های بشردوستانه نیز به سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود.
از منظر زیست‌محیطی نیز باید به اصول پایداری وفادار بود. سودآوری کسب‌وکار باید با احترام به محیط‌زیست صورت گیرد و فعالیت‌های سازمانی نباید مخاطرات زیست‌محیطی به همراه بیاورد. سازمان‌ها باید مجدانه در نگهداری و پاسداشت محیط زیست کوشا باشند. در تامین مواد اولیه باید نهایت دقت و احتیاط صورت گیرد. استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر باید در دستور کار سازمان‌ها قرار گیرد. جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده و مواد مخرب محیط‌زیست دیگر رکن دستیابی به درآمد پایدار است.
درآمدزایی پایدار شهری
مدیریت شهری از جمله زمینه‌هایی است که درآمدزایی پایدار در آن بسیار بااهمیت است. در میان بخش‌های مختلف مدیریت شهری، تامین منابع مالی و در آمدی شهرداری‌ها اهمیت ویژه ای دارد. از یک
سو کسب در آمد شهرداری‌ها تاثیر به‌سزایی در ارائه خدمات به شهروندان دارد. از سوی دیگر فقدان درآمد کافی نه تنها سبب عدم ایجاد خدمات ضروری در شهر می شود، بلکه اساسا اجرای تمامی طرحها و برنامه های شهری را با مشکل مواجه خواهد ساخت.
مهم‌ترین راهکارها برای درآمدزایی پایدار شهری عبارتند از:
- بازنگری قوانین شهرداری متناسب با شرایط موجود
- تدوین قانونین جدید شهری تفویض اختیارات کافی به شهرداری
- حرکت در جهت ایجاد درآمد پایدار با استفاده از اعتبارات عمرانی و پروژه‌های درآمدزا
- استفاده از پتانسیل‌های مردنی در تعریف پروژه‌های توسعه‌ای و درآمدزا
- اصلاح ساختار درآمدی در شهرداری‌ها
- توسعه آموزش‌های درون‌سازمانی در زمینه توانمندسازی پرسنل شهرداری‌ها
- استفاده از پتانسیل همکاری شهروندان جهت بهبود رایزنی‌های لازم در شهرداری
- استفاده از اراضی و فضاهای هشدری در اختیار شهرداری‌ها
- نظارت بر تمامی فعالیت‌های موجود بوسیله سیستم مدیریت کیفیت شهرداری
به دنبال کاهش وابستگی درآمدی شهرداری‌ها به دولت موجب تشدید مسائل و مشکلات شهرها گردیده است. رشد جمعیت و مهاجرت‌ها، حجم زیاد تقاضا برای خدمات شهری و اتکا شهرداری‌ها به درآمدهای ناپایدار شرایط کار را برای مجریان امور شهرداری‌ها دشوار کرده است. بنابر این عدم برخورداری از منابع درآمدی پایدار، برنامه‌ریزی مالی و بودجه‌ای شهرداری‌ها را مختل و با این روند منابع
درآمدی فعلی جوابگوی هزینه‌های رو به افزایش شهرداری‌ها را در سال‌های آتی نخواهد کرد. برای سنجش این مقوله از پرسشنامه درآمدزایی پایدار استفاده کنید.
سخن پایانی
سازمان‌ها، کسب‌وکارها و نهادهای دولتی و غیردولتی برای بقای خود نیازمند کسب درآمد هستند. کسب درآمد از منابع گوناگون با پوشش هزینه‌های موجود در نهایت سودآوری را برای نهادها به ارمغان می‌آورد. از سوی دیگر در سایه تحولات پایداری این نوع کسب درآمد باید با احترام به جامعه و محیط‌زیست صورت گیرد. بنابراین مفهوم جدیدی به‌نام درآمدزایی پایدار وجود دارد که در آن عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی به صورت همزمان مورد توجه قرار می‌گیرد.
