گردشگری مذهبی

مقاله گردشگری مذهبی

منبع: گردشگری مذهبی نوشته ناهید درفشی نشریه ناجا

گردشگری مذهبی Religious tourism افرادی را شامل می‌شود که به منظور دیدار از اماکن مقدس یا انجام دادن امور مذهبی مسافرت می‌کنند. میلیون ها مسلمان به عربستان سفر می‌کنند، مسیحیان به واتیکان یا کلیساهای مقدس، بودائیان به بنارس و برهمائیان به لهاسا سفر می‌کنند و… شاید بتوان گفت در ایران این نوع گردشگری بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده است. سالانه ۱۵ میلیون نفر از ایرانیان تنها به شهر مشهد سفر می‌کنند. در ایران مساجد، امامزاده‌ها، کلیساها و کنیسه‌های تاریخی زبادی وجود دارد که سالانه بازدید زیادی از آنها انجام می‌شود.

در واقع گردشگری مذهبی  به آن نوع از گردشگری اطلاق می‌شود که مردم به صورت انفرادی یا جمعی و به منظور زیارت، تبلیغ مذهبی یا حتی گذران اوقات فراغت به اماکن و مناطق مذهبی سفر می‌کنند. بزرگترین شکل گردشگری مذهبی جمعی، مراسم حج در عربستان سعودی است که به صورت سالانه برگزار می‌شود. در آمریکای شمالی، گردشگری مذهبی مشمول حدود ۱۰ میلیارد دلار از صنعت گردشگری هستند. از مشهورترین شهرهایی که مقصد گردشگران مذهبی است می‌توان به مکه، مدینه، کربلا و  بنارس اشاره کرد. سازمان جهانی گردشگری تعداد گردشگران مذهبی در سرتاسر جهان را حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سال تخمین زده است.

اهمیت گردشگری مذهبی

جاذبه­‌های گردشگری مذهبی (امامزاده‌­ها، زیارتگاه­‌ها) نقش مؤثری در بازسازی حیات شهرها در طول تاریخ و امروز داشته است که همچون یک شبکه گسترده اجتماعی از اعتماد و مشارکت گرفته تا بحث هنجارها و امنیت، اغلب مسائل و مشکلات شهری را پوشش می­‌دهد. تحلیل برنامه­ ریزی استراتژیک نیز بر استفاده از نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف در ارتباط گردشگری مذهبی و رونق شهرنشینی را تائید می­کند. در این راستا، پیشنهاداتی چون معرفی گسترده جاذبه­ های مذهبی مناطق از طریق رسانه­ ها، توجه به پیوند بافت تاریخی و امامزاده در ساماندهی آن، گسترش مراکز مذهبی مکمل مانند موزه­‌های مذهبی، مکان­‌های همایش­‌ها و آیین­‌های مذهبی در جذب گردشگران مذهبی و پویایی توریسم مذهبی ارائه شده است.

اهمیت گردشگری مذهبی

خاورمیانه خاستگاه انواع مذاهب بوده و از دیرباز مردمان این منطقه علاقه شدیدی به مذهب از خود نشان داده اند. پیامبران متعددی در این منطقه به نبوت رسیده و بلاد خود را توسعه داده اند. اکنون نیز شیعیان همچنان امامزاده های متعددی را شناسایی میکنند و برای زیارت آنها از دامان کوه ها و از میان جنگل ها راه به جلو باز میکنند. مشهد شهری گرم و خشک است که به مدد حرم امام هشتم تبدیل به بهشتی برای مسافران شده و مردمان آن دیار از این گردشگران ارتزاق می کنند. در عربستان پول ناشی از کعبه به درآمدهای نفتی پهلو می زند. اینها اهمیت گردشگری مذهبی در سرزمین ایران را تقویت می‌کنند.

جمع بندی بحث گردشگری مذهبی

این نوع از گردشگری یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است که سابقه ان به قرون و اعصار گذشته مرتبط می گردد و بطور کلی شامل سفرها و بازدیدهایی می شود که اصلی ترین هدف از انها تجربه ای مذهبی است. قبل از بیان مفهوم گردشگری مذهبی و زیارت باید به این نکته توجه کرد که گردشگری مذهبی و زیارتی دو مقوله جدا از هم هستند که هریک تعریف خاص خود را دارند که گاه به اشتباه در جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند.

در واقع گردشگری زیارتی زیر مجموعه ای از گردشگری مذهبی می باشد. زمانی که یک شهروند شهر رشت به مسجد اکبریه لاهیجان می رود تا از آثار تاریخی آن بازدید نماید در نوع گونه شناسی،گردشگری مذهبی گفته می شود و در زیرشاخه گردشگری مذهبی قرار می گیرد اما هرگاه همان فرد به بقعه شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان برود و از آن بقعه بازدید کند در نوع تیپ شناسی گردشگری زیارتی قرار می گیرد و نوع گردشگری زیارتی را شکل می دهد.

ادبیات پژوهش و مبانی نظری انواع گردشگری

فصل دوم انواع گردشگری شامل ادبیات پژوهش و مبانی نظری انواع گردشگری تهیه شده است. فصل دوم انواع گردشگری شامل فهرست کامل منابع بوده و به صورت فایل ورد قابل ویرایش می‌باشد.