گردشگری روستایی
گردشگری روستایی (Rural tourism) یکی از انواع گردشگری است که با هدف بهرهگیری از طبیعت و آدام و سنن روستائیان انجام میشود. این نوع گردشگری بعنوان منابع فرهنگی، طبیعی و تاریخی نواحی روستایی به عنوان کالای فرهنگی گردشگری قابل عرضه اند. گردشگری روستایی موجب رشد اقتصادی، ایجاد تنوع و ثبات در اشتغال، پویایی تجارت و صنایع شده است. همچنین موجب گسترش فرصت هایی برای رشد درآمد به صورت فعالیتهای چندگانه، ایجاد بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی و گسترش مبنای یک اقتصاد منطقهای میشود.
در سالهای اخیر با توجه به گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی، بسیاری از مردم تمایل دارند به محیطهای آرام با زندگی سنتی سفر کنند. در واقع این نوع گردشگری شباهتی هم به گردشگری بومی دارد علی الخصوص در اروپا و آمریکای شمالی مردم به این نوع گردشگری تمایل دارند. مردم به نواحی کشاورزی، دامداری میروند و مدتی را در آنجا اقامت میکنند و از نزدیک شاهد نحوۀ زندگی روستایی هستند. این شیوه با گردشگری پایدار، گردشگری ماجراجویانه و گردشگری شهری قابل مقایسه است.
گردشگری روستایی را میتوان مترادف با عبارت تجربه زندگی محلی هم تراز دانست. این تجربه، شامل موارد بسیار متنوعی از جاذبههای طبیعی، فرهنگی و فعالیت هایی میشود که در یک منطقه ی روستایی و کشاورزی خاص وجود دارند. فعالیتهایی مانند گردشگری کشاورزی، کوهنوردی، سوارکاری و اقامت در خانههای محلی. به طور کلی محور این نوع گردشگری، درک زیباییها و جاذبههای طبیعت و فرهنگ مردم آن منطقه است و بسته به جغرافیای منطقه فعالیتهای متفاوتی میتواند در آن صورت پذیرد.
ویژگیهای گردشگری روستایی
صنعت توریسم رو به رشد ترین و بزرگترین صنعت جهان است. در تمامی کشورها بعنوان ابزاری حیاتی برای رشد و توسعه فعالیتهای اقتصادی مناطق مختلف و وسیلهای برای افزایش سطح درآمد ناخالص ملی محسوب میشود. پر واضح است که رشد، اجرا و توسعه صحیح این صنعت ( بویژه در بخش گردشگری روستایی ) میتواند به رشد و توسعه کسبوکارهای محلی و بازگشت مردم از کلان شهرها به دیار خویش و تلاش برای حفظ میراث بومی خود کمک کند.
از مشخصههای اصلی گردشگری روستایی می توان به مواردی مانند وجود فضاهای گسترده و باز اشاره کرد؛ همچنین گردشگران باید این فرصت را داشته باشند که به طور مستقیم فعالیتهای دامداری و کشاورزی را تجربه کرده و در زیست بوم منطقه به طبیعت گردی بپردازند. در نتیجه گردشگری روستایی در معنای واقعی باید:
در مناطق روستایی اجرا شود.
عملا روستایی باشد – یعنی شامل شرکت در مراسم و سنتهای اجتماعی مردم منطقه و آشنایی با میراث آن منطقه باشد.
بودن در طبیعت را برای گردشگر امکانپذیر ساخته و شامل طبیعت گردی باشد.
در مقیاس روستایی و کوچک انجام پذیرد ( برخلاف گردشگری انبوه)
در مناطق با سرعت رشد پایین و طبیعی اجرا شده و در تماس با خانوادههای محلی انجام پذیرد.
انواع گردشگری روستایی
انواع گردشگری روستایی عبارتند از :
- گردشگری تاریخی-فرهنگی
- طبیعت گردی-بوم گردی
- گردشگری کشاورزی
پس از گردشگری فرهنگی-تاریخی، بوم گردی دومین شکل اصلی گردشگری روستایی است. در بوم گردی هدف بودن در طبیعت و لذت بردن از مناظری است که در یک زیست بوم خاص وجود دارد. بوم گردی، عشق به طبیعت و گردشگری ِ مسئولانهای است که به حفظ میراث طبیعی و فرهنگی منطقه کمک کرده و کمترین آسیب ممکن را به طبیعت میرساند. این نوع خاص میتواند شامل مواردی مانند کوهنوردی و یا اجرای تورهایی انفعالی مانند پرنده نگری باشد.
شکل سوم گردشگری روستایی، گردشگری کشاورزی است که با هدف لذت بردن و آموزش کشاورزی یا باغبانی اجرا میشود. در این شکل، گردشگر میتواند نحوه کار و تولید را تماشا کرده و در مورد آن اطلاعات دریافت کند؛ و یا به طور فعال در کشت و برداشت محصولات منطقه شرکت کند. که البته در این حالت گردشگر، هم درک بهتری از زندگی در آن منطقه به دست خواهد آورد و هم بی شک لذت بیشتری از سفر خواهد برد.
ادبیات پژوهش و مبانی نظری انواع گردشگری
فصل دوم انواع گردشگری شامل ادبیات پژوهش و مبانی نظری انواع گردشگری تهیه شده است. فصل دوم انواع گردشگری شامل فهرست کامل منابع بوده و به صورت فایل ورد قابل ویرایش میباشد.
خلاصه و جمعبندی
تعریف دقیقی برای این نوع از گردشگری وجود ندارد. با این حال مفهوم اصلی آن مرتبط به زمانی است که مسافران بخش زیادی از فعالیتهای خود را در یک محیط روستایی، در اطراف مزرعه و یا هر کار دیگری که مربوط به این نوع زندگی است، صرف میکنند. برخی از روستاهایی که شامل فعالیتهای کشاورزی، جنگلداری، پرورش آبزیان و شیلات و یا فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی دیگر هستند، میتوانند میزبان خوبی برای گردشگری روستایی باشند.
هر نوع گردشگری که زندگی، هنر، فرهنگ و میراث روستایی را در این مناطق به نمایش بگذارد و از این طریق به نفع جامعه محلی از نظر اقتصادی و اجتماعی باشد، در این گروه قرار میگیرد. به همین دلیل است که گردشگری روستایی شکل دیگری از سفر بوم گردی است. به این دلیل که میتواند به تعامل بین گردشگران و افراد محلی به منظور کسب تجربه غنیتر کمک کند. ممکن است اصطلاحات گوناگونی برای توصیف فعالیتهای گردشگری در مناطق روستایی به کار میرود: گردشگری مزرعه، گردشگری نرم، سفر بوم گردی و چند مورد دیگر که ممکن است در هر کشور به نام مختلفی خوانده شود، با این حال اصول آن یکسان است.
در برخی از مواقع هدف از این نوع سفر، ارتباط با محیط کشاورزی، شناخت محصولات کشاورزی و مواردی از این دست است. اقامت در نزدیک مزرعه در استراحتگاههای بوم گردی، آموزش، بازدید، فعالیتهای تفریحی و خرید محصولات ارگانیک کشاورزی و یا صنایع دستی از مردم محلی از دیگر کارهایی است که گردشگران در این نوع سفر انجام میدهند.
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | مدیریت گردشگری | ۲۱ مهر ۹۷