روش رضایت‌بخش

روش رضایت‌بخش (Satisfying method) یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه غیرجبرانی است که برای غربالگری گزینه‌ها براساس استانداردهای صنعت عمل می‌کند. در این روش میزان استاندارد شاخص‌ها برای تعیین گزینه‌های قابل پذیرش مشخص می‌گردد. میزان استانداردی که تصمیم‌گیرنده ارائه می‌کند نقش کلیدی در حذف گزینه‌های غیرمدعی ایفا می‌کند. اگر این میزان بالا باشد هیچ گزینه‌ای انتخاب نخواهد شد و چنانچه خیلی پایین باشد تعداد کمی از گزینه‌ها کنار گذاشته خواهد شد. بنابراین در فرایندی تکراری می‌توان با افزایش حداقل میزان استاندارد، به گزینه بهینه دست پیدا کرد. این روش به دو شیوه اصلی تقسیم می‌شود:

• روش رضایت‌بخش پیوندی Conjunctive satisfying method
• روش رضایت‌بخش جداگانه Disjunctive satisfying method

روش رضایت‌بخش پیوندی

این روش بیشتر برای تقسیم گزینه‌ها به قابل قبول و غیر قابل قبول کاربرد دارد و برای انتخاب گزینه برتر خیلی مناسب نیست. در این روش سطح استانداردی (Cutoff) برای هر شاخص از سوی تصمیم‌گیرنده تعیین می‌شود. برای نمونه اگر نرم صنعت در دست باشد می‌توان از آن به عنوان سطح استاندارد استفاده کرد. هر گزینه برای اینکه مورد پذیرش قرار گیرد باید امتیازی بالاتر یا مساوی سطح استاندارد مشخص شده داشته باشد. گزینه A_i در صورتی قابل قبول خواهد بود اگر و تنها اگر:

Xij≥ Bj^* (j=1,2,…,n)

باشد به طوریکه ها نشان دهنده سطح استاندارد هر شاخص C_j است.

برای اینکه سطوح استاندارد  در سطح متعادلی قرار گیرد، گونه ذیل پیشنهاد می‌شود.

اگر  n شاخص با اوزان مساوی داشته باشیم:

q : نسبت گزینه‌های غیر قابل قبول

P_a : احتمال اینکه یک گزینه به تصادف انتخاب شده، دارای امتیازی بالاتر از سطح استاندارد برای یک شاخص باشد.

روش رضایت بخش جداگانه

در این روش یک گزینه بر اساس استثنایی بودن آن در یک شاخص انتخاب می شود یعنی اگر امتیاز یک گزینه در سطح استاندارد یا بالاتر از آن برای یکی از شاخص ها باشد آنگاه انتخاب آن گزینه حتمی است.

به عبارتی گزینه A_i  در صورتی قابل قبول خواهد بود اگر و فقط اگر :

در این روش احتمال اینکه گزینه ای مردود شود برابر با احتمال مردودیت در کلیه شاخص هاست. یعنی:

و داریم:

بنابراین با به کارگیری این روش انتخاب یک گزینه با استعداد استثنایی (حداقل از یک شاخص) تضمین می‌شود و سطح استاندارد این روش نسبت به روش «رضایت بخش شمول» در سطح بالاتری است.

 خلاصه و جمع‌بندی

یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه جبرانی روش رضایت‌بخش است. این روش برای انتخاب گزینه بهینه کاربرد چندانی ندارد و مانند روش تسلط بیشتر برای غربالگری اولیه مناسب است. به عبارت دیگر با این روش گزینه‌ها به دو دسته قابل پذیرش و غیرقابل پذیرش تقسیم می‌شوند. اساس این دسته‌بندی نیز به حداقل آستانه پذیرش برای هر شاخص برمی‌گردد که توسط تصمیم‌گیرنده یا نرم صنعت تعیین می‌شود.

کتاب تصمیم‌گیری چندشاخصه غیرجبرانی