شرکت هولدینگ Holding

شرکت هولدینگ (Holding) شرکتی است که بخش بزرگی از سهام قابل دادوستد دیگر شرکت‌ها را در اختیار خود دارد. شرکت هلدینگ با خریدن بخش عمده‌ای از سهام شرکتی دیگر، می‌تواند در آن شرکت حق رای داشته باشد، که در این صورت به شرکت دوم شرکت فرعی (یا وابسته) هم گفته می‌شود. شرکت‌های فرعی هویت قانونی خودشان را به عنوان شرکت‌های مجزا حفظ می‌کنند،. اما کنترل هر شرکت فرعی تحت نظر شرکت نگهدار خواهد بود.

طبق یک تعریف کلی، شرکت هلدینگ، شرکتی است که در آن هیچ‌گونه عملیات، فعالیت یا هر کسب‌و‌کار فعال دیگری انجام نمی‌شود و این شرکت صرفا مالک دارایی‌هایی است. این دارایی‌ها می‌تواند شامل سهام سایر شرکت‌ها، شرکت‌های با مسئولیت محدود، مشارکت‌های محدود، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های پوشش‌دهنده‌ی ریسک، سهام‌ عادی، اوراق قرضه، املاک و مستغلات، مالکیت معنوی، برندها، اختراعات، علائم تجاری، حق کپی‌رایت و تقریبا هر چیز ارزشمند دیگری باشد.

بسیاری از موفق‌ترین شرکت‌ها در جهان، شرکت‌های هلدینگ هستند. این شرکت‌ها، نقش بسیار مهمی در اقتصاد جهان امروز ایفا می‌کنند. در این مقاله کوشش شده است تا روشن شود منظور از شرکت هلدینگ چیست؟ چرا این شرکت‌ها نقش مهمی در اقتصاد مدرن بازی می‌کنند؟ چه نکاتی را باید پیش از سرمایه‌گذاری در یکی از این هلدینگ‌ها بدانید؟

تعریف شرکت هولدینگ

ریشه هولدینگ از واژه لاتین Hold به معنای نگه داشتن است. شرکت هولدینگ یا مادر شرکتی است که دارای سهام ممتاز و یا عمده چندین شرکت دیگر است. به این معنا که در هیئت مدیره آن شرکت‌ها حداقل یک عضو نماینده دارد. بنابراین دارای حق رای است و می‌تواند از این طریق آن شرکت‌ها را مدیریت و کنترل کند. همچنین می‌تواند از مزایای حاصل از کسب‌وکارهای مختلف نیز منتفع شود. همچنین در تعریفی دیگر نیز آمده است: این نوع شرکت سهامی دارای شرکت‌های زیرمجموعه دیگر بوده و کنترل شرکت‌های زیرمجموعه مستقیماً زیر نظر مدیران و هیئت مدیرهٔ شرکت اصلی است.

به این شرکت‌ها گه‌گاه شرکت‌های مادر نیز گفته می‌شود. اصطلاحات رایج و مشابه دیگری نیز وجود دارند. از آن جمله می‌توان به شرکت‌های کنترل کننده، شرکت‌های دارنده و یا شرکت‌های مالک اشاره کرد. به عنوان نمونه در تعریف شرکت مالک گفته اند که شرکت مالک، شرکتی است که مالک سهام شرکت‌های دیگر است. یک هولدینگ از این طریق شرکت‌های دیگر را کنترل می‌کند. در واقع می‌توان گفت هلدینگ‌ها شرکت‌های بزرگی هستند که اغلب، تنها به صورت شرکت‌های مالک هستند. این شرکت‌ها هیچ گونه نقش تولیدی بر عهده ندارند و به گونه‌ای روز افزون تبدیل به واحدهای مالی می‌شوند. همچنین مسائل مالی در تصمیم‌گیری آنها نقش مهمی را ایفا می‌کند.

نکاتی در مورد شرکت هولدینگ

اگر قبل از نام اصلی شرکت عبارت هولدینگ باشد پیش از ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها باید از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوزات مربوطه اخذ گردد. در غیر اینصورت از لحاظ ساختاری نیازی به اخذ مجوز از سازمان بورس نیست.

شرکت‌های هولدینگی که با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت می‌رسند حتما باید در غالب شرکت‌های سهامی خاص یا سهامی عام باشند. در شرکت‌های هولدینگ (مادر) از نوع سهامی خاص سرمایه ثبتی شرکت پنجاه میلیارد ریال است. در شرکت‌های هولدینگ ( مادر) از نوع سهامی عام سرمایه شرکت یک صد میلیارد ریال خواهد بود.

همچنین ابتدا باید متقاضیان ثبت چنین شرکت‌هایی  تقاضای خود را به سازمان بورس ارائه دهند. منظور از متقاضیان مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره می‌باشند. در صورت موافقت اصولی سازمان با تاسیس شرکت سازمان بورس نامه‌ای مبنی بر اجازه تاسیس شرکت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها را صادر خواهد کرد.

در نهایت باید بدانید موضوع فعالیت شرکت‌های هولدینگ متنوع است. این نوع شرکت‌ها می‌توانند در حوزه‌های مختلف بازرگانی خدماتی و صنعتی فعالیت نمایند.

تفاوت هولدینگ با کارتل و تراست

کارتل عبارت است از توافق چند سازمان که فعالیت مشترکی را انجام می‌دهند. این شرکت‌ها دربرخی از زمینه‌ها با یکدیگربه توافق می‌رسند، ولی دربقیه زمینه‌ها آزادی کامل دارند.

از اتحاد چند شرکت با اهداف یکسان به گونه‌ای که سهم عمده بازار را تامین می‌کنند تراست می‌گویند. با این فرض که در اینگونه شرکت‌ها سهام شرکت‌های عضو را به صورت امانت نگاه می‌دارند. البته مالکیت سهام هر شرکت مربوط به خود همان شرکت است. شرکت‌های عضو یک “تراست” استقلال فنی و مالی و بازرگانی خود را از دست می‌دهند و زمام امور آنها در “تراست” قرار می‌گیرد. این شرکت‌ها به تولید کالای یکسان یا ارائه خدمات یکسان می‌پردازند.

شرکت‌های هلدینگ یا شرکت‌های مادر برخلاف شرکت‌های تراست، مالک سهام شرکت‌های تولیدی و یا خدماتی زیر گروه خود هستند. معمولا این سهام را تا حدی خریداری می‌نمایند که بتوانند برای آن شرکت‌ها تصمیم‌گیری کنند. سهام داران ممتاز یک موسسه حق تصمیم‌گیری برای آن موسسه را ندارند. از این رو شرکت مادر با خرید نیمی از سهام عادی شرکت می‌تواند تصمیم‌گیری آن را بر عهره گیرد.

خلاصه و جمع‌بندی

شرکت نگهدارنده شرکتی است که، صاحب سهام مهم شرکت‌های دیگر می‌باشد. این اصطلاح عموماً برای شرکت‌هایی به کار می‌رود که کالا یا خدمت تولید نمی‌کنند. در عوض، هدف آن‌ها این است که با مالکیت سهام دیگر شرکت‌ها، گروهی از شرکت‌ها را تشکیل دهند. شرکت‌های هلدینگ منجر به کاهش ریسک صاحبان سهام می‌شوند. همچنین می‌توانند به مالکیت و کنترل تعدادی از شرکت‌ها منجر شوند.

در ایالات متحده، مالکیت ۸۰ درصد یا بیشتر از سهام قابل رأی دهی و ارزش‌گذاری شده، قبل از تثبیت منافع مالیات از قبیل سود سهام معاف از مالیات ادعا شده، باید مشخص شوند. این‌گونه است که، اگر شرکت A مالکیت ۸۰ درصد یا بیشتر از سهام شرکت B را دارا باشد، معاف از پرداخت مالیات سود سهام پرداخت شده به سهامداران شرکتB می‌شود. در پرداخت سود سهام از A به B، در اصل شرکت A پول نقد را از یک شرکت به شرکتی دیگر منتقل می‌کند. همانگونه که سود سهام برای سهامداران مشروع و عادی می‌باشد، هر کدام از سهامداران، مالیات معمول بر سود سهام را پرداخت خواهند کرد.

شرکت مادر شرکتی است که سهام آن شرکت در مقابل شرکت دیگر (شرکت زیر مجموعه) به اندازه کافی دارای حق رأی باشد تا کنترل مدیریت و عملیات‌ها به وسیله تأثیرگذاری یا انتخاب هیئت مدیره لحاظ گردد. یک شرکت مادر شرکتی می‌تواند باشد که به‌طور کلی صاحب شرکت دیگری است. این شرکت به عنوان «شرکت تابعه با مالکیت کامل» نامیده می‌شود. هنگامی که یک شرکت موجود، یک شرکت جدیدی را ایجاد می‌کند و اکثریت سهام آن را برای خودش نگه می‌دارد و از دیگر شرکت‌ها دعوت می‌کند تا اقلیت سهام را خریداری کنند، آن شرکت، یک شرکت مادر نامیده می‌شود.