تحقیق و توسعه

تحقیق و توسعه (R&D) فعالیت‌های نوآروانه سازمان در زمینه توسعه محصولات جدید، خدمات جدید یا بهبود وضعیت موجود می‌باشد. اهمیت این موضوع آنقدر زیاد است که در بیشتر سازمان‌ها واحدی به نام تحقیق و توسعه وجود دارد. هدف نهایی این واحد دستیابی به بهبود مستمر در مواجهه با تغییرات محیطی است.

تحقیق و توسعه در زبان انگلیسی Research and Development یا R&D نامیده می‌شود. این فعالیت‌ها نقش بسیار مهمی در موفقیت کاری دارد و به استقامت کسب‌وکار کمک می‌کند. این واحد به کشف دانش جدید درباره محصولات، فرآیندها و خدمات و بکارگیری دانش برای ایجاد محصولات، فرآیندها و خدمات جدید و توسعه یافته است که نیازهای بازار را پوشش می‌دهد. همچنین تاثیر مستقیمی بر نوآوری، بهره‌وری، کیفیت، سطح استاندارد زندگی، سهم بازار دارد.

واحد تحقیق و توسعه، قلب یک شرکت یا سازمان است. نقش آن تغذیه تکنولوژیکی شرکت در همگامی با روند پیشرفت علم و دانش و خواسته‌های مدیریت است. این واحدها باید جستجوگر فناوری و نوآوری باشند. فعالیت‌های این وحد در افزایش توان رقابتی سازمان‌ها تاثیر بسیاری دارد. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله به تشریح تحقیق و توسعه در سازمان پرداخته شده است.

تاریخچه و تعریف تحقیق و توسعه

در دهه ۱۹۶۰ بود که برای نخستین بار، واحد تحقیق و توسعه به شکل جدی و رسمی در چارت سازمانی برخی شرکت‌ها مشاهده شد. البته طی دهه‌های بعد، تعریف واحد تحقیق و توسعه و وظایف واحد تحقیق و توسعه دچار اصلاحات و تغییراتی شد. مفهوم R&D عبارت است از رشته فعالیت‌های مشخصی در یک کسب‌وکار.

تحقیق و توسعه به کار خلاقانه‌ای گفته می‌شود که به‌طور سیستماتیک انجام می‌شود تا به دانش موجود بیفزاید و این دانش را برای ابداع کاربردهای تازه به‌کار ببرد.
سازمان همکاری اقتصادی و توسعه

دسته‌بندی فعالیت‌های پژوهش و گسترش از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، اما در مجموع شامل دو مدل اصلی می‌شود. در یک مدل، وظیفه اصلی یک گروه پژوهش و توسعه، توسعه و دستیابی به محصول جدید است. در مدل دیگر، وظیفه اصلی گروه پژوهش و گسترش عبارت است از، ساخت و کشف دانش نوین پیرامون عناوین علمی و فناورانه به منظور توسعهٔ محصولات، پروسه‌ها و خدمات ارزشمند و جدید. بیشتر فعالیت‌های یک شرکت بازدهی سریع سود یا بهبود سریع در عملکردها، با هدف تسریع در بازگشت سرمایه‌گذاری معمولاً مورد انتظار است. اما این موارد دربارهٔ هیچ‌کدام از مدل‌های ذکر شده از پژوهش و توسعه، صدق نمی‌کنند.

اهداف تحقیق و توسعه (R&D)

اهداف واحد تحقیق و توسعه  تلاش برای دستیابی به سطح مطلوب برای یک سازمان است. براساس اولویت­‌ها و نیازهای سازمان مهم‌ترین اهداف این واحد عبارتند از:

  • تولید محصول یا محصولات جدید و ارتقای کیفیت
  • تولید دانش نوین جهت توسعه محصولات و بهینه‌­سازی فرآیندها
  • بازدهی سریع سود، بهبود سریع عملکردها
  • کشف و درک فرصت‌ها و نیازهای بازار
  • پاسخ به نیازها و خواسته‌­های مصرف­‌کنندگان
  • ایجاد رفاه و آسایش برای مردم
  • مشارکت قوی در جریان‌های دانش و یادگیری
  • ارتقای بازدهی فعالیت­ نیروی انسانی و افزایش درآمد افراد
  • افزایش نیروی رقابتی در عرصه­‌های داخلی و خارجی
  • حضور فعال در بازارهای جهانی
  • ارتقای میزان خوداتکایی
  • تحقیقات در راستای کاهش ضایعات تولیدی
  • یافتن راهکارهای هوشمندانه برای کاهش هزینه تولید
  • آنالیز دقیق وضعیت محصولات موجود
  • آنالیز دقیق میزان کارآمدی برنامه ­های جاری و پرسنل موجود

خلاصه و جمع‌بندی

طراحی و توسعه محصول جدید معمولاً یک عامل بسیار مهم در بقای یک شرکت به‌شمار می‌آید. در صنایعی که دارای تحولات سریع هستند، شرکت‌ها می‌بایست طراحی‌ها و میزان محصولاتشان را به صورت پیوسته گسترش دهند. تغییرات پیوسته در فناوری، حضور رقبا و اولویت‌های در حال تغییر مشتریان، این گسترش را اجتناب ناپذیر کرده‌اند. یک شرکت بدون برنامه پژوهش و توسعه، اگر می‌خواهد که از قافله عقب نماند، می‌بایست بر اتحاد استراتژیک، تملک و شبکه‌های کاری تکیه کنند.

سیستمی که بر پایه بازاریابی حرکت می‌کند، تمرکز آن بر روی نیاز بازار است. اما سیستمی که فعالیت‌های آن بر پایه پژوهش و توسعه صورت می‌گیرد، بر روی نیازی که تاکنون برآورده نشده، متمرکز می‌شود.

عموماً، فعالیت‌های پژوهش و توسعه توسط واحدها یا مراکز تخصصی وابسته به یک شرکت هدایت می‌شوند، یا می‌تواند به صورت قراردادی به شرکت‌های تحقیقاتی یا دانشگاه‌ها برون سپاری شوند. در زمینه تجارت، «پژوهش و توسعه» معمولاً به فعالیت‌های آینده گرا و بلندمدت در حوزه‌های علوم و تکنولوژی اطلاق می‌شود. در آن از روش‌های متداول در تحقیقات علمی استفاده می‌شود با این تفاوت که هدف‌گیری به سمت نتایج از پیش تعیین شده تجاری است.