ایزو ۲۹۰۰۱ : مدیریت کیفیت صنایع پتروشیمی
ایزو ۲۹۰۰۱ یک استاندارد بین‌المللی است که به عنوان سیستم مدیریت کیفیت در صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی استفاده می‌شود. با توجه به نیاز خاص صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی در توانمندسازی و تکرار پذیری فرآیندها استفاده از این استاندارد اهمیت بالایی دارد. در این صنایع مشخصه‌های عملکرد محصول و تعال فرآیندها باشرایط محیطی سازمان الزامی است. در این راستا ایزو ۲۹۰۰۱ با تاکیدی مضاعف بر اهم موضوعات مطرح در این حوزه نموده است.
مجموعه‌ای از فرآیندها، روش‌ها و مستندات که با بکارگیری آنها در قالب یک نظام هدفمند می‌توان با دریافت اطلاعات بازارجهانی،جامعه جهانی،سازمان و سایر اطلاعات مورد نیاز و تحلیل آنها،به کیفیت مورد نظر برای محصولات و خدمات و رضایت ذی‌نفعان مربوطه دست یافت وآنرا مورد پایش و اندازه‌گیری و بهبود مستمر قرار داد. ایزو ۲۹۰۰۱ که در نتیجه شراکت بین ایزو و صنعت نفت و گاز (API صنایع نفت و گاز آمریکا) بوجود آمده در زنجیره تامین نفت و گاز تمرکز دارد.
استاندارد ایزو TS 29001 بر اساس ایزو ۹۰۰۱ بوده و با تمرکز بر جلوگیری از خسارات و کاهش تنوع و ضایعات فراهم کنندگان خدمات ویژگی‌های تکمیلی را دارا می‌باشد. این ویژگی‌ها بطور جداگانه‌ای بوجود آمده اند تا از دقیق بودن و اصلاح پذیری آنها اطمینان حاصل شود. همچنین در تامین کیفیت کالا‌ها و خدمات تولید گنندگان یکپارچکی دقیق و اطمینان فزاینده‌ای دارند. این مسئله زمانی اهمیت می‌یابد که عدم تامین کالا و خدمات;عواقب بدی برای شرکت‌هاوصنایع وابسته خواهد داشت.
هدف از پیاده سازی ایزو ۲۹۰۰۱TS
ایجاد سیستم مدیریت کیفیتی که با تأکید بر پیشگیری از عیوب و کاهش نوسانات و ضایعات در زنجیره تامین و ارائه دهندگان خدمت،زمینه را برای بهبود مستمر فراهم می‌آورد.
دامنه کاربرد ایزو ۲۹۰۰۱
این مشخصه فنی سیستم مدیریت کیفیت را برای سازمان‌های تأمین محصولات و خدمات مرتبط با صنایع نفت،پتروشیمی و گاز طبیعی تعریف می‌کند. مزایای پیاده سازی ایزو ۲۹۰۰۱ عبارتند از:
- افزایش کارایی و بهبود کیفیت
- بهبود استراتژی شرکت
- رضایت کارکنان
- فرآیندبهبود مستمر
- توجه به پیشگیری از بروز خطا
- استحکام درقابلیت اطمینان وامکان پذیری فرآیند
- ارزش افزوده بیشتردر فعالیت ها
- اطمینان از رضایت ذی‌نفعان
- گرفتن گواهی برای افزایش معاملات و مشتریان
- نشان دادن تعهدخودبه صنعت و سهامداران
- کارآمدکردن عملکردوارتقاءکیفیت وکاهش ضایعات
- بهبوداستراتژی شرکت
- ارزش افزوده بیشتر در فعالیت ها
با توجه به اینکه دامنه وسیعی در این بخش وجود دارد، از استاندارد گرفته تا مواد، تجهیزات و خدمات تخصصی، مهم است که در هنگام تعیین و ارزیابی الزامات سیستم مدیریت کیفیت، از رویکردهای مبتنی بر ریسک استفاده شود. این استاندارد راهنمایی هایی را در اختیار سازمان هایی قرار می‌دهد که ایزو ۲۹۰۰۱ را به عنوان مبنایی برای سیستم‌های مدیریتی خود اتخاذ کرده و الزامات مورد نیاز محصولات و ارائه دهندگان خدمات را به کار می‌برند.
سخن پایانی
گواهینامه ایزو ۲۹۰۰۱، به عنوان یک استاندارد بین‌المللی، نتیجه همکاری بین ISO و صنعت بین‌المللی نفت و گاز است، که در درجه اول در زنجیره تأمین نفت و گاز متمرکز می‌باشد. این برنامه، الزامات سیستم مدیریت کیفیت را برای چیدمان، تأسیس، تولید و اجرای محصولات و خدمات صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی مشخص می‌کند. این استاندارد برای کلیه شرکت‌های صنعت نفت و گاز مناسب است، زیرا به منظور ایجاد کیفیت و بهبود در این بخش خاص تهیه شده است. جدیدترین و آخرین ویرایش گواهینامه استاندارد ایزو ۲۹۰۰۱ در می۲۰۲۰، منتشر شد.
بسته به دامنه قراردادها، شیوه پیاده سازی استاندارد برای سازمان‌ها در صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی برای راه‌اندازی سیستم‌های مدیریت کیفیت، مطابق با استانداردهایی، مانند ISO 9001، ISO 29001، API Spec Q1 و API Spec Q2 می‌باشد. محصولات و ارائه دهندگان خدمات، اغلب در صورت نیاز، موظف به اخذ و صدور گواهینامه سیستم‌های مدیریت کیفیت، توسط نهادهای معتبر شناخته شده مانند ایزوسیستم می‌باشند.
ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵ تغییری در نحوه اجرای سیستم‌های مدیریت کیفیت در کلیه صنایع ایجاد کرده است. سازمان‌ها موظفند تأکید بسیار بیشتری بر شناسایی و مدیریت خطرات مرتبط با فعالیت ها، فرآیندها، محصولات و خدمات خروجی خود داشته باشند. سیستم‌های مدیریت کیفیت باید شامل فرایند مناسب برای شناسایی و مدیریت کاهش ریسک و تحقق فرصت‌ها باشند. ایزو ۲۹۰۰۱:۲۰۲۰ مکمل ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵، با الزامات و راهنمایی هایی برای مدیریت خطرات، مرتبط با بخش نفت و گاز است و چارچوبی برای هماهنگی الزامات با استانداردهای مکمل بکار رفته در این بخش فراهم می‌کند.
