رقابت‌پذیری زنجیره تامین
رقابت‌پذیری زنجیره تامین به قابلیت‌ها و شایستگی‌های سازمان در طول فرایندهای تامین و تولید اشاره دارد که فراتر از رقبای صنعت است. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بقا و پیشرفت شرکت‌ها در محیط پویای امروزی، رقابت‌پذیری آنها است. ویژگی اساسی این محیط تغییر و عدم اطمینان است. در چنین محیطی، مدیریت زنجیره تامین ضامن موفقیت و افزایش توان رقابتی سازمان است.
با آغاز قرن بیست‌ویکم، سازمان‌ها تغییرات اساسی و شدیدی را پیرامون خود تجربه کرده‌اند. این تغییرات سازمان‌ها را به سمت چالش‌های نوینی هدایت می‌کند که عدم توجه به آنها بقا و موفقیت سازمان‌های تولیدی را به‌طور فزاینده‌ای تهدید می‌کند. این موقعیت حیاتی منجر به آن شده است که بسیاری از سازمان‌ها در اولویت‌های کسبوکار و دیدگاه‌های استراتژیک خود تجدید نظر کنند. تمرکز خود را بر سازگاری با تغییرات محیط کسبوکار و پاسخ سریع به نیازهای بازار و مشتری از طریق روش‌های نوین همکاری قرار دهند.
سازمان‌ها برای پاسخ به این چالش‌های کسبوکار، رویکرد نوینی به نام رقابت‌پذیری را برگزیده‌اند. رقابت‌پذیری زنجیره تامین از موضوعات مهمی است که در سال‌های اخیر در ادبیات مدیریت و بازاریابی استراتژیک مورد تاکید قرار گرفته است. در این رابطه، چشم‌اندازهای متفاوتی نسبت به عوامل تعیین کننده و موثر ارائه شده است. برخی بر عوامل داخلی وتوانمندسازها به‌عنوان عوامل موثر بر رقابت‌پذیر شدن تکیه دارند. برخی دیگر بر عوامل محیطی و بازار تاکید کرده‌اند. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله رقابت‌پذیری زنجیره تامین تشریح شده است.
روش‌های رقابت‌پذیری زنجیره تامین
۱) ابتدا باید ارتباط با محرک‌های محیطی و نحوه تاثیرگذاری آنها بر سازمان مشخص شود. این نحوه تاثیرگذاری عوامل محیطی ارتباط تنگاتنگی با سطح رشد یافتگی سازمان‌ها دارد. این محرک‌ها برای آنکه مشخص کنند در حال‌حاضر تحت‌تاثیر چه نوع فشار محیطی قرار دارند، بهتر است جایگاه استراتژیک خود را در بازار شناسایی کنند. برای مشخص شدن جایگاه فعلی صرفا خواسته سازمان یا برنامه‌های آتی آن ملاک نیست. جایگاه با توجه به وضعیت سازمان به لحاظ اندازه شرکت و سطح بلوغ سازمان بسیار اهمیت دارد.
۲) پس از شناسایی جایگاه رقابتی که حاکی از جهت اثرگذاری محرک‌ها براساس نوع جایگاه است. در مرحله بعد باید کلیه عوامل درون‌سازمانی رقابت‌پذیری موردتوجه قرار گیرد. ولی با توجه به نوع اثرگذاری محرک‌های محیطی، اولویت توجه متفاوت خواهد بود. مهم‌ترین اولویت، عوامل درون‌سازمانی رقابت‌پذیری استراتژی و منابع سازمانی است.
۳) هر صنعت دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از سایر صنایع متمایز می‌سازد. بنابراین در زمان طراحی زنجیره تامین باید خصوصیات صنعت نیز مدنظر قرار گیرد. به همین دلیل هیچ تحقیق یا نتیجه‌ای را تنها نسخه شفابخش تلقی نمی‌کنند و باید متناسب با شرایط آن صنعت به دنبال تقویت زنجیره تامین باشند.
۴) در حال‌حاضر بیشتر فشارهای محیطی دو موضوع محصول و شبکه کسبوکار شرکت‌های خودروساز را هدف قرار داده است. به همین دلیل به شرکت‌های خودروساز پیشنهاد می‌‌شود تلاش‌کنند زنجیره ارزش فعالیت‌ها را به‌طور کامل در اختیار خود بگیرند. با تاسیس شرکت‌های زیرمجموعه‌ای که هرکدام قسمتی از خدمات این زنجیره را انجام می‌دهند.
۵) عوامل درون سازمانی شامل استراتژی، سیستم‌های سازمان، فناوری اطلاعات، منابع انسانی و ساختار، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری توانایی‌های سازمان و افزایش توان رقابت‌پذیری آن دارند. ایجاد همراستایی در بین این عوامل در راستای استراتژی‌های تدوین شده برای سازمان باد بررسی شود.
پرسشنامه رقابت‌پذیری زنجیره تامین
فایل ورد پرسشنامه مزیت رقابتی زنجیره تامین از طریق فناوری اطلاعات
هدف : بررسی نقش فناوری اطلاعات به عنوان مزیت رقابتی در زنجیره تامین در صنعت حمل و نقل بین المللی ایران
منبع معتبر : دارد
روایی و پایایی : دارد
تعریف مفهومی و عملیاتی : دارد
تعداد سوالات: ۳۱ گویه با طیف لیکرت ۵ درجه
ابعاد: فناوری اطلاعات، هم‌ترازی، چابکی، انطباق‌پذیری و مزیت رقابتی
مزیت رقابتی : مزیت رقابتی Competitive advantage شامل مجموعه عوامل یا توانمندی‌هایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر می‌سازد. مزیت رقابتی وقتی رخ می‌دهد که یک شرکت در شاخصه‌ای یا ترکیبی از شاخصه‌ها به پیشرفتها و توسعه‌ها و قابلیتهایی می‌رسد که نسبت به رقبا برتری پیدا می‌کند. پرسشنامه مزیت رقابتی زنجیره تامین هر سه عامل را با هم مورد بررسی قرار داده است.
زنجیره تامین : یک زنجیره تأمین یا Supply chain سیستمی متشکل از سازمان‌ها، مردم، فعالیت‌ها، اطلاعات و منابعی است که در انتقال یک کالا یا خدمات از عرضه‌کننده به مشتری درگیر هستند. فعالیت‌های مدیریت زنجیره تامین منابع طبیعی، مواد خام و قطعات را به محصول نهایی برای عرضه به مشتری تبدیل می‌کنند
خلاصه و نتیجه‌گیری
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش نشان می‌دهد محرک‌های محیطی تاثیر مستقیمی بر فرآیندهای زنجیره تامین درونی و محرک‌های درون سازمانی شرکت‌های تحت‌مطالعه دارند. همچنین محرک‌های محیطی از طریق عوامل درون سازمانی، فرآیندهای زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار می‌دهند. عملکرد فرآیندهای زنجیره تامین رقابت‌پذیری سازمان را هم بر مبنای رویکرد بازار و هم بر مبنای رویکرد منابع تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
سازمان‌ها از طریقرقابت‌پذیری زنجیره تامین قادرند بهترین پاسخ را به محرک‌های محیطی ارائه دهند. از نظر اولویت‌بندی عناصر زیرمجموعه ابعاد اصلی مدل این تحقیق، مهم‌ترین محرک محیطی موثر بر صنعت خودرو رویدادهای قانونی و اجتماعی است که با توجه به ساختار دولتی شرکت‌های خودروساز، چنین نتیجه‌ای دور از انتظار نیست. در بعد عوامل درون سازمانی، مهم‌ترین شاخص استراتژی سازمان است. سازمان‌ها باید درک درستی از تحولات محیطی در تدوین برنامه‌های استراتژیک سازمان داشته باشند. بنابراین از طریق همسوسازی عوامل درون سازمانی می‌توان بهترین پاسخ را به عوامل محیطی داد.
همچنین در بعد فرآیندهای زنجیره تامین متغیر تولید دارای بالاترین اهمیت است. از سازمان‌هایی که بتوانند در شاخص تولید عملکرد بهتری داشته باشند، می‌توان انتظار داشت رقابت‌پذیری بالاتری داشته باشند. نتایج رقابت‌پذیری بر مبنای بازار، نشان می‌دهد که اولین نشانه از عملکرد بهینه سازمان در نتیجه فعالیت‌های بهینه در فرآیندهای زنجیره تامین تثبت جایگاه رقابتی سازمان در بین سایر خودروسازان خواهد بود. در بعد رقابت‌پذیری بر مبنای رویکرد منابع، اولین نتیجه حاصله ایجاد ارزش و کاهش بهای تمام شده تولید خواهد بود.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارس مدیر
مدیریت بازاریابی , مدیریت تولید | ۰۵ مهر ۹۸
