استاندارد OHSAS : ایمنی و بهداشت حرفه‌ای

استاندارد OHSAS یک گواهینامه جهانی است که با هدف ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای طراحی شده و در سازمان‌های بسیاری پیاده‌سازی گردیده است. هدف اصلی پیدایش سیستم‌های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، ایجاد راهی برای رعایت مقررات اجباری است. این قوانین و مقررات، روز به روز سخت گیرانه‌تر می‌شوند. گامی که در این زمینه انجام شده تدوین یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت OHSAS 18001 است. این استاندارد در رابطه با مدیریت ایمنی و سلامت شغلی است که نیازهای ایمنی و سلامت تجارت شما را برآورده می‌کند.

استاندارد OHSAS مخفف Occupational Health and Safety Assessment Series می‌باشد. این اصطلاح به فارسی «سری ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای» ترجمه شده است. براساس عنوان این استاندارد مشخص است که با مفهوم سیستم ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) بسیار نزدیک است. رعایت این استاندارد در جلوگیر از سوانح شغلی (حوادث ناشی از کار) بسیار بااهمیت است. به همین علت در ایران نیز جا افتاده است.

این استاندارد یک چارچوب مدون و جامع را جهت رسیدگی به وضعیت ایمنی و بهداشت کاری پرسنل ارائه می‌دهد که با اجرای آن، سازمان‌ها می‌توانند علاوه بر برآورده ساختن الزامات قانونی مرتبط (مانند قانون کار)، از بروز هزینه‌های ناشی از بیماری‌های شغلی و همچنین انجام شکایت‌های مختلف نزد مراجع قانونی، جلوگیری کنند.

کاربرد استاندارد OHSAS

استاندارد OHSAS18001 را استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی هم می‌نامند. این استاندارد الزاماتی را برای سازمان‌ها ارائه می‌کند که می‌خواهند ایمنی کارکنانشان را بالاترین حد ممکن نگهدارند. این استاندارد از نظر متن و الزامات به استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ بسیار شبیه است. تنها بجای الزامات محیط زیستی، الزامات ایمنی و بهداشت شغلی آورده شده است.

استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای OHSAS18001 دارای الزاماتی است که با هدف کاهش ریسک در سازمان‌ها تدوین شده اند. این الزامات که برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای طرح‌ریزی و نوشته شده اند. در صورت اجرا در سازمان‌ها می‌توانند از طریق کنترل خطرات موجب بهبود عملکرد سازمان شوند. دامنه کاربرد این استاندارد به عواملی مانند خط‌مشی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و ماهیت و شرایطی که در آن فعالیت می‌نماید و خطرات و پیچیدگی این فعالیت‌ها بستگی دارد. OHSAS18001 قصد دارد تا به موضوعات ایمنی و بهداشت حرفه‌ای اشاره نماید و نه به ایمنی محصول و خدمات.

هدف و مزایای OHSAS 18001

این استاندارد به شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن ریسک‌های مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان و سایر طرف‌های ذینفع می‌پردازد. دامنه کاربرد OHSAS 18001 نیز گسترده است. این استاندارد کلیه شرکت‌های تولیدی و خدماتی که ارتقاء و بهبود و ایمنی وضعیت پرسنل خود را مدنظر قرار داده اند. مزایای پیاده سازی OHSAS 18001 عبارتند از:

• بهبود فرهنگ ایمنی،افزایش کنترل مخاطرات
• شناسایی و کنترل کانون‌های خطر و ایجاد نظام فعال در برخورد با معضلات ایمنی و بهداشت شغلی کارکنان
• بهبود کارایی عملیات وکاهش حوادث اتلاف ساعات تولبد
• کاهش هزینه‌ها با جلوگیری از حوادث و توقف‌های ناخواسته به دلیل بیماریها و حوادث ناشی از کار
• بهبود ایمنی،کیفیت محیط کار روحیه کارگران وافزایش اعتبار سازمان
• اطمینان از قانونمندی تمامی فعالیت‌های کاری بدلیل پیروی از همه نیازمندیهای قانونی که شرکت باید آنرا اجرا نماید.
• کاهش هزینه‌های ناشی از عدم ایمنی و بهداشت
• افزایش بهره‌وری
• بهبود انگیزش و آگاهی کارکنان بعلت درگیر نمودن مدیریت ارشد و مشارکت او در فرآیندهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای.

خلاصه و جمع‌بندی

استاندارد OHSAS را می‌توان اتخاذ کرده و در صورت نیاز آن را در سیستم‌های مدیریتی دیگر استفاده کرد. برای نمونه این استاندارد با سیستم مدیریت زیست محیطی مانند ایزو ۱۴۰۰۱ ارتباط دارد. همچنین در سیستم مدیریت کیفیت مانند ایزو ۹۰۰۱ به میزان منسجمی در کنار سیستم‌های مدیریتی دیگر عمل خواهد کرد. این سبب می‌شود در کنار صرفه‌جویی هزینه‌ها، بی نظمی‌های عملکردی زا نیز کاهش دهد. با این وجود برنامه‌های ایمنی و بهداشت بطور معمول بعنوان ویژگی‌های افزونی در نظر گرفته می‌شود.

استاندارد OHSAS 18001 ضمن بیان نیازمندی هایی برای سیستم مدیریت ایمنی و سلامت حرفه‌ای، سازمان را قادر به کنترل کلیه ریسک‌های ایمنی و سلامت حرفه‌ای نموده و کارایی سیستم را در این راستا بهبود می‌بخشد. استاندارد ۱۸۰۰۱ OHSAS نه تنها مبین ویژگی‌های یک سیستم ایمنی و سلامت حرفه‌ای است بلکه مشخصات جزیی تری را برای طراحی یک سیستم مدیریت عمومی اظهار می‌نماید.