روش CRITIC
رتبه بندی معیارها با روش CRITIC
منبع: آموزش رتبه بندی معیارها با روش CRITIC نوشته آرش حبیبی
روش CRITIC مخفف CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation اهمیت معیارها مبتنی بر همبستگی درونی معیارها است. این روش توسط دبرا و کاندوس (۲۰۱۰) معرفی شده است و یک روش بسیار مناسب و کاربردی برای تعیین وزن معیارها است. از نظر کارکرد این روش مشابه روش انتروپی شانون است با این تفاوت که در این روش فقط به پراکندگی داده‌ها تکیه نمی شود.
استفاده از روش CRITIC به صورت ترکیبی با روشهای تصمیم‌گیری چندمعیاره بسیار سازگار است. همانطور که می‌دانید در یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره مانند تاپسیس و … از تعدادی معیار برای انتخاب بهترین گزینه استفاده می‌شود. همیشه وزن معیارها به عنوان یک ورودی دردسر اصلی پژوهشگران است. روش کریتیک با استفاده از همان ماتریس تصمیم و بدون نیاز به داده‌های جدید، وزن معیارها را بدست می‌دهد.
مزایای روش CRITIC
در این روش برای تعیین وزن معیارها از دیدگاه خبرگان استفاده نمی‌شود. اگر چه خبرگان از دانش و تجربه خود برای تعیین وزن معیارها استفاده میکنند اما با بیشتر شدن تعداد معیارها، احتمال خطاهای انسانی و ایجاد شک و تردید در مورد قابلیت اطمینان نتایج نیز افزایش پیدا می‌کند. در روش کریتیک CRITIC با استفاده از انحراف معیار و همبستگی درونی معیارها وزن هر معیار تعیین می‌شود.
مزیت دیگر روش CRITIC آن است که نیازی به گردآوری داده‌های جدیدی برای تعیین وزن معیارها نیست. زمانی که ماتریس تصمیم تشکیل شد با اعداد همین ماتریس وزن هر معیار نیز تعیین می‌شود.
گام‌های روش کریتیک CRITIC
نخستین گام تشکیل ماتریس تصمیم است. منظور از ماتریس تصمیم، ماتریسی است که در هر سطر آن یک گزینه و در هر ستون آن یک معیار قرار دارد. این ماتریس شامل m گزینه و n معیار است و به صورت کلی زیر نوشته می‌شود:
- برای سنجش همبستگی داده‌ها از رابطه ۱ استفاده می‌شود.
- برای تعیین وزن اولیه معیارها از رابطه ۲ استفاده می‌شود.
- سرانجام با استفاده از رابطه ۳ و به روش خطی وزن نهایی معیارها تعیین می‌شود.
به این ترتیب با همان داده‌های ماتریس تصمیم و با توجه به پراکندگی و همبستگی داده‌ها، وزن هر معیار محاسبه می‌شود. در این روش برخلاف روش انتروپی فقط پراکندگی داده‌ها ملاک تصمیم‌گیری نیست. در تعیین وزن نهایی معیارها چون از روش خطی محاسبه می‌شود بنابراین جمع اوزان معیارها ۱ خواهد شد.
محاسبه وزن معیارها با روش کریتیک CRITIC در اکسل
- فایل اکسل محاسبه وزن معیارها با روش CRITIC
- توضیح محاسبات انجام شده به صورت فارسی
- یک نمونه مقاله فارسی که داده‌های آن در فایل اکسل تفسیر شده است.
- اصل مقاله روش CRITIC به زبان لاتین
- این پکیج کوتاه، مختصر و مفید است.
تهیه و تنظیم: آرش حبیبی
تصمیم گیری چندمعیاره | ۲۰ آذر ۹۸
سلام وقتتون بخیر ببخشید یک سوال داشتم. برای جمع آوری داده در کریتیک باید پرسشنامه پخش شود؟ اگر اینطور هست از چه پرسشنامه ای استفاده میکنند؟ آیا این روش خود پرسشنامه جداگانه دارد؟
پرسشنامه خاصی نیاز نیست و از داده‌های همان ماتریس تصمیمی استفاده می‌شود که برای حل مسائل تصمیم‌گیری چندمعیاره بکار گرفته می‌شود. آموزش ماتریس تصمیم را مطالعه کنید.
سلام خسته نباشید
ببخشید من فایل رو دانلود کردم؛ تراکنش با موفقیت انجام شد.
باسلام خدمت شما. سپاس از مطالب مفید موجود در سایت.
ببخشید ازاین روش برای وزن دهی به گویه های پرسشنامه (که در طیف ۵ ارزشی طراحی شده و متخصصان اهمیت هر گویه رو در این طیف علامت زدند) هم میشه استفاده کرد؟
درود بر شما، خیر. برای طیف لیکرت بهتر است از آزمون فریدمن استفاده کنید.
اگر یه سری شاخص برای موفقیت ورزشکاران یا مثلا ارزیابی عملکرد سازمانها یا امثال اینها شناسایی کرده باشیم، آیا نمیشه از این روش استفاده کرد؟ تو بعضی مقالات دیدم که از آنتروپی استفاده کردن به این صورت که شاخص ها رو به صورت گویه های پرسشنامه آماده کردند و بین متخصصان پخش کردن و اهمیت هر شاخص را تو طیف لیکرت مشخص کرند. بعد تو فرمول آنتروپی قرار دادند (افراد شدن گزینه و شاخص ها همون معیارها در ماتریس تصمیم میشن). حالا به نظر شما با این روشهای وزن دهی معیارها از جمله همین روش، نمیشه وزن دهی این شاخص… بیشتر بخوانید
شما به هر روشی این سوال را مطرح کنید از نظر ما پاسخ منفی هست حالا اگر فکر می‌کنید می‌شود با این توجیهات از روش کریتیک استفاده کنید اختیار انجام کار با شما و اساتید مربوط می‌باشد.