آنتروپی شانون
آنتروپی شانون روشی برای سنجش وزن عناصر براساس میزان پراکندگی و فراوانی‌های مشاهده شده در یک جدول از مقادیر است. از این روش بیشتر برای سنجش میزان اهمیت معیارها در یک ماتریس تصمیم در تصمیم‌گیری چندمعیاره استفاده می‌شود. همچنین کاربرد آنتروپی شانون در تحلیل محتوا نیز مورد توجه پژوهشگران است.
در واقع Entropy انتروپی مفهومی در تئوری اطلاعات است که به میزان اطلاعات دریافتی از هر پیام اشاره دارد. مفهوم Entropy توسط کلاود الوود شانون مطرح شد. شانون ریاضی‌دان و مهندس الکترونیک آمریکایی است که از او با به عنوان پدر تئوری اطلاعات نام برده می‌شود. شانون در مفهوم انتروپی به میزان عدم اطمینان موجود در پیام دریافتی اشاره دارد و آن را با یک تئوری احتمال بیان کرده است. انتروپی در تئوری اطلاعات، شاخصی است برای اندازه‌گیری عدم اطمینان که به وسیله یک توزیع احتمال بیان می‌شود.
کاربرد انتروپی در تصمیم‌گیری چندمعیاره
در اکثر مسایل تصمیم‌گیری چندمعیاره دانستن وزن عناصر بسیار مهم است. تکنیک آنتروپی شانون یکی از روش‌هایی است که برای تعیین وزن عناصر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تکنیک وزن عناصر براساس میزان پراکندگی مقادیر عنصر مورد تعیین می‌شود.
در یک ماتریس تصمیم که m گزینه براساس n معیار ارزیابی شده است با استفاده از مفهوم انتروپی می‌توان به تعیین وزن معیارها پرداخت. اگر ماتریس تصمیم را با X و هر درایه آن را با xij نشان دهیم ابتدا ماتریس تصمیم باید نرمال شود. ماتریس نرمال با N و هر درایه آن را با nij نشان داده می‌شود. در تکنیک آنتروپی شانون نرمال سازی بروش خطی صورت می‌گیرد.
در تکنیک آنتروپی شانون با توجه به وزن‌های به دست آمده از شاخص‌ها در این مرحله، آن شاخص‌هایی که دارای پراکندگی بیشتر هستند، نسبت به دیگر شاخص‌ها، از اهمیت بیشتری برخوردارند و تأثیر آنها در انتخاب گزینه بهینه بیشتر است.
گام‌های آنتروپی شانون
ابتدا باید فراوانی هریک از مقوله‌های شناسایی شده براساس تحلیل محتوا مشخص شود.
ماتریس فراوانی‌های مورد نظر باید به هنجار شود. برای این منظور از روش نرمال سازی خطی استفاده می‌شود:
نرمال سازی خطی
بار اطلاعاتی هر مقوله باید محاسبه شود. برای این منظور از رابطه زیر استفاده می‌شود:
بار اطلاعاتی هر مقوله
ضریب اهمیت هر مقوله باید محاسبه شود. هر مقوله که دارای بار اطلاعاتی بیشتری باشد، از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است.
برای این منظور از رابطه Wj = Ej/(∑Ej) استفاده می‌شود.
آموزش آنتروپی شانون در اکسل
آموزش کامل روش آنتروپی شانون براساس مقاله عادل آذر با عنوان بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‌ها در تحلیل محتوی
کدنویسی کامل مساله حل شده عادل آذر در فایل اکسل
این محتوی آموزشی شامل دو فایل است. یک فایل PDF مقاله آذر و یک فایل اکسل کدنویسی شده مقاله آنتروپی شانون
کدهای فایل اکسل قابل مشاهده و دستکاری است.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارس مدیر
تصمیم گیری چندمعیاره | ۲۳ آبان ۹۷
