روش تسلط

روش تسلط (Dominance) یکی از روش‌های زیر مجموعه نظریه بازی است که در تصمیم‌گیری چندشاخصه غیرجبرانی نیز برای مقایسه گزینه‌ها استفاده می‌شود. در این روش گزینه Ai با گزینه Ai±k مقایسه می‌شود. گزینه Ai بر گزینه Ai±k تسلط دارد اگر حداقل در یک شاخص برتر و در دیگر شاخص‌ها همانند گزینه گزینه باشد. بیان علمی آن چنین است:

Ai → Ai±k

گزینه Ai مسلط و گزینه Ai±k غیرمسلط نامیده می‌شود. به این ترتیب می‌توان با حذف گزینه‌های تحت تسلط، تعداد گزینه‌ها را کاهش داد. به عبارت دیگر این روش مجموعه‌ای از گزینه‌ها قبل از انتخاب گزینه نهایی غربال می‌کند. بنابراین روش تسلط برای غربالگری اولیه بکار برده می‌شود. به عنوان یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه در اینجا نیز یک ماتریس تصمیم لازم است.

گام‌های روش تسلط

ابتدا ماتریس تصمیم را تشکیل دهید و سپس گام‌های زیر را بردارید:

گام نخست: گزینه یک و دو را با هم مقایسه کنید. اگر یک گزینه تحت تسلط گزینه دیگر باشد آن گزینه را کنار بگذارید.

گام دو: گزینه مسلط (کنارگذاشته نشده) را گزینه شماره ۳ مقایسه کنید. گزینه تحت تسلط را کنار بگذارید.

گام سه: سپس چهارمین گزینه را وارد کرده و الی آخر

گام چهار: بعد از (M-1) مرحله، مجموعه مسلط‌ها مشخص خواهد شد.

روش تسلط در واقع یک روش در نظریه بازی است که بیان می‌کند: اگر یک استراتژی در همه شرایط از استراتژی دیگر بهتر عمل کند، استراتژی دوم نادیده گرفته می‌شود. استفاده از این روش در تصمیم‌گیری چندمعیاره بسیار کودکانه است و بیشتر به یک شوخی شبیه است.
آرش حبیبی

خلاصه و جمع‌بندی

در این روش گزینه برتر آن است که در تمام معیارها برتر از سایر گزینه ها باشد. در این روش به غیر از ماتریس تصمیم گیری لازم نیست هیچ تغییری صورت گیرد. این روش به طور عملی چندان کارآمد نیست، مگر در شرایط خاص برای فیلترینگ گزینه ها. برای نمونه در ماتریس تصمیم‌گیری بالا می توان گزینه A را از تحلیل خارج کرد زیرا به طور کامل تحت سلطه گزینه A قراردارد. منطق روش تسلط بسیار ساده است و نیازی به بی‌مقیاس‌سازی (نرمال‌سازی داده‌ها) نیست. کافی است گزینه‌ای که از هر نظر از سایر گزینه‌ها بهتر یا مساوی است انتخاب شود. در مجموع می‌توان گفت روش تسلط تقریباً به هیچ محاسبه‌ای نیاز ندارد و یک انتخاب بدیهی است.

کتاب تصمیم‌گیری چندشاخصه غیرجبرانی