ایداس (EDAS)
ایداس (EDAS) یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه جدید است که برای انتخاب بهترین گزینه براساس نمرات یک دسته شاخص استفاده می‌شود. این روش توسط مهدی کشاورز، ادمونداس زاوادسکاس و لعیا الفت به سال ۲۰۱۵ ارائه گردید.
این روش در میان سایر روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره چیز تازه‌ای برای ارائه ندارد و حاصل اشتهای سیری‌ناپذیر زاواداسکاس برای روش‌های مشابه است. واژه EDAS سرواژه Evaluation Based on Distance from Average Solution است. برگردان آن به پارسی «ارزیابی مبتنی بر فاصله از راه‌حل میانگین» است. الفت و کشاورز دو پژوهشگر ایرانی کوشش کرده‌اند تا با کمک زاوادسکاس یک روش جدید ارائه کنند. با وجود استفاده از رابطه‌ها و فرمول‌های محاسباتی گوناگون نتیجه تفاوتی با سایر روش‌ها ندارد و نکته جدیدی که نشان از دلیل استفاده از این روش وجود داشته باشد، بیان نشده است.
کشاورز، زاودسکاس و الفت
گام‌های روش ایداس (EDAS)
مانند تمامی روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره ابتدا باید ماتریس تصمیم گیری را تشکیل دهید. ماتریس تصمیم به ماتریس ارزیابی تعداد گزینه براساس تعدادی معیار گویند.
ماتریس تصمیم
سپس میانگین عناصر هر ستون (میانگین مقادیر هر معیار) را محاسبه کنید.
این مقدار برای معیار jام با AVj نمایش داده می‌شود.
در گام بعد باید ایده‌آل‌های مثبت PDAij و ایده‌آل‌های منفی NDAij برای هر معیار محاسبه شود.
PDAij = ( Xij – AVj ) / AVj
NDAij = ( AVj – Xij ) / AVj
دو نکته مهم
- اگر نتیجه حاصل برای هر مقدار منفی باشد عدد صفر در نظر گرفته می‌شود.
- اگر معیار بار منفی داشت مثلا هزینه و … فرمول محاسبه ایده‌آل‌های مثبت و منفی جابجا می‌شود.
تعیین جمع موزون گزینه‌ها
هر دو جدول فاصله از ایده‌آل‌های مثبت و منفی را موزون کنید. مانند روش‌های دیگر مبتنی بر ماتریس تصمیم باید وزن معیارها از پیش مشخص باشد. پیشنهاد می‌شود برای تعیین وزن معیارها استفاده از روش CRITIC استفاده کنید. برای جمع موزون هر گزینه از رابطه زیر استفاده کنید:
SPi = ∑ Wj – PDAij
SNi = ∑ Wj – NDAij
با استفاده از فرمول‌های زیر به نرمال سازی اوزان گزینه‌ها بپردازید:
NSPi = SPi / Max (SPi)
NSNi = 1 – [SNi / Max (SNi)]
در نهایت وزن هر گزینه با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
ASi = 0.5 [NSPi + NSNi)
منبع: حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. (۱۴۰۱). تصمیم‌گیری چندشاخصه، تهران: انتشارات نارون.
دانلود فایل آموزشی روش EDAS
- حل یک مساله با روش EDAS در اکسل
- حل همان مساله در اکسل با روش تاپسیس
- تشریح همان مساله در یک فایل آموزشی به فارسی و مقایسه آن با تاپسیس
- اصل مقاله EDAS به همراه مقاله بازنگری شده روش EDAS ایداس
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارس مدیر
تصمیم گیری چندمعیاره | ۰۸ آذر ۹۸
