تامین مالی استارتاپها
تامین مالی استارتاپها به شیوههای گوناگونی اشاره دارد که در چرخه عمر یک شرکت نوپا (استارتاپ) برای جذب سرمایه و منابع مالی استفاده میشود. جذب سرمایههای لازم برای فعالیت شرکتهای نوپا در هر مرحله از چرخه حیات بسیار بااهمیت است.
استارتآپهای موفق، تلاش زیادی برای جذب سرمایه خارجی انجام دادهاند. این دورههای تامین مالی به سرمایهگذاران خارجی فرصتی برای سرمایهگذاری میدهد. این فرصت در ازای سهام شرکت در حال رشد به این سرمایهگذاران اعطا میشود. پیش از شروع هر دور سرمایهگذاری، تحلیلگران، ارزیابی استارتاپ را انجام میدهند. ارزشگذاریها از عوامل مختلفی از جمله مدیریت، سابقه اثباتشده، اندازه بازار و ریسک ناشی میشود. یکی از تمایزات کلیدی بین دورههای تامین مالی مربوط به ارزشگذاری کسبوکار و همچنین سطح بلوغ و چشم انداز رشد آن است.
هر یک از این عوامل بر انواع سرمایهگذاران احتمالی و دلایلی که شرکت ممکن است به دنبال سرمایه جدید باشد، تأثیر میگذارد. در مجموع باید گفت اگرچه استارتاپها با هزینه اولیه مدیران آن راهاندازی میشوند اما در ادامه نیازمند جذب منابع بیشتر برای تامین مالی هستند. در این مقاله توضیح داده میشود دورههای تأمین مالی چه هستند، چگونه کار میکنند و چه چیزی آنها را از یکدیگر متمایز میکند.
مراحل تامین مالی استارتاپها
نخستین از تأمین سرمایه موردنیاز یک استارتاپ در مرحله راهاندازی یا سرمایهگذاری مرحله کشت ایده است. در این گام استارتاپ با تامین سرمایه لازم، قادر خواهد بودتا به رشد خود ادامه دهد. در واقع، در این مرحله منابع موردنیاز توسط خود ایدهپردازان یا از سوی اطرافیان تامین میشود.
گام دو زمانی آغاز میشود که کارآفرین یا صاحب ایده از مراحل ابتدایی نتیجه گرفت. در این گام فرشتگان کسبوکار وارد میدان میشوند. فرشتگان کسبوکار، افرادی ثروتمند هستند که منابع مالی را برای استارتاپها یا افراد کارآفرین فراهم میکنند. احتمال موفقیت و زنده ماندن شرکتهایی که توسط سرمایهگذار فرشته به فعالیت میرسند در بازار بیشتر از شرکتهای مستقل است.
زمانی که سرمایهگذاری فرشتهها روی استارتاپها به ثمر رسید، نوبت به سرمایهگذاران ریسکپذیر میرسد که مسیر را برای ورود کسبوکارهای نوپا به بازار هموار کنند. تفاوت سرمایهگذار ریسکپذیر با سرمایهگذار فرشته این است که سرمایهگذاران فرشته، به طور معمول دارای شبکه غیررسمی از سهامداران حقیقی هستند. این شبکه به صورت شخصی و تنها با رویکرد حمایتی از استارتاپها وارد عمل شده و از آنان حمایت میکنند.
در نهایت استارتاپ وارد مرحله عرضه به بورس، ادغام با شرکتهای بزرگ یا فروش تجاری میشود. در واقع در این مرحله استارتاپ به مرحله نهایی رشد خود میرسد و با گزینههای جذابی چون عرضه به بورس یا فروش به کمپانیهای بزرگ روبهرو میشود. بیشتر موفقیتها و معروفیت استارتاپ در این مرحله محقق میشود.
تامین مالی پیشبذری (Pre-Seed)
اولین مرحله سرمایهگذاری استارتاپ به عنوان تامین مالی پیشبذری (Pre-Seed) شناخته میشود. تامین مالی پیشبذری به دورههای اشاره دارد که در آن بنیانگذاران یک شرکت برای اولین بار عملیات خود را آغاز میکنند. به صورت معمول سرمایهگذاران مرحله تامین مالی پیشبذری، خود بنیانگذاران، دوستان نزدیک، حامیان و خانواده آنها هستند.
مدت این مرحله به عوامل مختلفی در استارتاپ بستگی دارد، اما به طور کلی زمان ۳ تا ۹ ماه را برای این کار مناسب میدانند. از جمله عوامل موثر در تعیین این زمان میتوان به ماهیت شرکت و هزینههای اولیه توسعه ایده کسبوکار اشاره کرد. مجموعه این متغیرها میتوانند باعث شوند این مرحله از تامین مالی خیلی سریع اتفاق بیفتد و یا زمان زیادی طول بکشد. در دوره Pre-Seed:
یک محصول یا خدمت به عنوان پیشمحصول یا دموی اولیه ارائه میشود. در این محصول اولیه، عملکرد کلی مورد انتظار استارتاپ باید به افراد نشان داده شود. در این مرحله فرصتی که شما در بازار به دنبال آن هستید نمایش داده میشود. متوجه شدهاید که برای راهاندازی محصول خود به کمک بیشتری نیاز دارید. به همین دلیل در حال انجام اولین مصاحبههای استخدامی خود هستید.
تامین مالی بذری (SEED)
تامین مالی بذری (SEED) یا اولیه را میتوان اولین مرحله رسمی تامین مالی سهام یک استارتاپ دانست. این سرمایه اولیه معمولاً نشاندهنده اولین پول رسمی است که یک سرمایهگذاری تجاری یا شرکت جمعآوری میکند.
تامین مالی اولیه به استارتاپ کمک میکند تا برای اولین قدمهای خود سرمایهای را داشته باشد. از جمله این قدمها میتوان به مواردی مانند تحقیقات بازار و توسعه محصول اشاره کرد. سرمایهگذاری مرحله SEED ، به استارتاپ در تعیین اینکه یک شرکت در محصولات نهایی چه خواهد بود و جمعیت هدف آن چه کسی است، کمک میکند. از سرمایه اولیه مرحله SEED برای استخدام یک تیم جهت تکمیل این وظایف استفاده میشود.
سرمایهگذاران بالقوه زیادی در وضعیت سرمایه اولیه وجود دارند: بنیانگذاران، دوستان، خانواده، مراکز رشد، شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر (VC) و …
یکی از رایجترین انواع سرمایهگذاران شرکتکننده در سرمایهگذاری اولیه، سرمایهگذاران فرشته هستند. سرمایهگذاران فرشته تمایل دارند از سرمایهگذاریهای پرریسکتر (مانند استارتآپهایی که تاکنون سابقه چندانی ندارند) استفاده کنند. این سرمایهگذاران در ازای سرمایهگذاری خود انتظار سهامی را در شرکت دارند.
شتابدهندهها و تامین مالی استارتاپها
شتابدهنده استارتاپها نقش مهمی در تامین مالی استارتاپها ایفا میکنند. شتابدهندهها شرکتهایی هستند که روی ایدههای جدید فناورانه سرمایهگذاری میکنند. این مجموعهها به صاحبان ایدهها کمک میکنند تا بتوانند تعریفی صحیح و نمونه اولیه مناسبی از کالا یا خدماتی که قصد نوآوری در آن صنعت را دارند ارائه دهند. همچنین در تعیین هویت مشتریهای هدف و تامین منابع نظیر سرمایه و نیروی کار به صاحبان ایدهها هم کمک میکنند.
به عبارت دیگر شتابدهنده مجموعهای است که با برگزاری دورههای فشرده حمایتی قصد تسریع موفقیت و پیشرفت شرکتهای نوپا را دارد. بسیاری از شرکتهای تازه تاسیس، در مراحل اولیه رشد، به مشاوره مدیریتی، بازاریابی، مالی و فناوری نیاز دارند و هدف از برگزاری این دورهها کمک همه جانبه به کسبوکارهای نوپاست. این پشتیبانیها معمولا با در اختیار گذاشتن فضای کسبوکار اداری همراه است. علاوه براین، شتابدهنده با سرمایه گذاری اولیه در هریک از شرکتهای تحت حمایت خود بخشی از سهام آتی آنها را از آن خود میکند. مجموعه سهامهای آتی که شتابدهنده در قبال خدمات خود دریافت میکند منبع اصلی درآمدی آن خواهد بود.
ایده اصلی یک شتابدهنده در تسریع فرآیندی است که در مراکز رشد رخ میدهد. شرکتها در زمانهای متفاوت به یک مرکز رشد وارد میشوند و پس از مدتی، مدیران مراکز رشد به تصمیمگیری در مورد آنها میرسند. هدف یک شتابدهنده این است که اولا مجموعهای از شرکتهای نوپا را مشابه یک دوره دانشگاهی، به صورت همزمان وارد یک دوره شتابدهنده کنند و دوم اینکه با نقش کاتالیزوری، فرآیند موفقیت یا شکست آنها را در یک دوره سریع چند ماهه ارزیابی کنند.
نتیجهگیری
استارتاپها معمولاً فعالیت خود را با یک طرح، ایده یا نوآوری آغاز میکنند. در مسیر اجرایی کردن این ایده اگرچه امید، برنامهریزی، الهام گرفتن از دیگران و البته صرفهجویی در هزینهها از جمله ملزومات اصلی به حساب میآیند. اما تامین مالی استارتاپها هم از جایگاه ویژهای برخوردار است.
مسیر هر استارتاپ مانند جدول زمانی تامین مالی آن متفاوت است. بسیاری از کسبوکارها ماهها یا حتی سالها را در جستجوی بودجه میگذرانند. این در حالی است که برخی از استارتاپها ممکن است چند مرحلۀ تامین مالی را دور بزنند. این استارتاپها تلاش میکنند تا مراحل مختلف تامین مالی از طریق فرآیندهای سریعتری انجام شود. این موضوع بهویژه برای استارتاپهایی که دارای ایدههای انقلابی و یا وابستگی به افرادی خاص هستند بیشتر دیده میشود.
مدیریت کارآفرینی | ۱۱ آبان ۰۱