شتابدهنده استارتاپ
شتابدهنده استارتاپ (Startup accelerators) شرکتی است که با پوشش استارتاپ‌ها به آنها خدماتی مانند آموزش، ارائه ایده و تجاری‌سازی محصول را می‌دهد. با رشد روزافزون شکل‌گیری استارتاپ در کشورهای مختلف، واژه شتابدهنده نیز وارد فضای کسب‌وکار شده است.
شتابدهنده، از ابتدای کار یک استارتاپ یا مراحل پیشرفته‌تر، حداقل محصول قابل ارائه می‌باشد یا حتی نسخه دموی محصول، آن را تحت پوشش خود درمی‌آورند. آنها برای این کار از میان شرکت‌کنندگان، پس از مدتی کوتاه مورد ایده‌ای برگزیده و به عنوان استارتاپ انتخاب می‌کند.
شتاب‌دهنده‌ها با ارائه خدمات مربیگری، فضای کار اشتراکی، اصلاح طرح کسب‌وکار و گاه تأمین سرمایه اولیه برای یک شرکت نوپا، درصدی از مالکیت آن را در اختیار می‌گیرد. در مقابل به گردانندگان پروژه آموزش‌های لازم و خدماتی در مسیر ارزش آفرینی سریعتر و برای کسب موفقیت بهتر را خواهند داد. نظر به اهمیت کلیدی این فعالان در اقتصاد دانش‌بنیان و کارآفرین، در مقاله حاضر به تشریح شتاب‌دهنده‌ها پرداخته می‌شود.
تعریف شتابدهنده استارتاپ
استارت آپ شرکت نوپایی است که راهکارهای جدیدی را برای حل مشکلات و مسائل موجود در دنیای فناوری ارائه می‌کند. کسب‌وکارهای نوپا یا همان استارتاپ همیشه در ابتدای کار با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. این چالش‌ها در زمینه‌های مختلف برای یک استارتاپ رخ می‌دهد. در بیشتر موارد این چالش‌ها سبب می‌شود که استارتاپ‌ها با شکست روبرو شده یا از مسیر اصلی خود منحرف شوند.
شتابدهنده استارتاپ شرکتی است که از ابتدای کار یک استارتاپ آن را تحت پوشش خود در می‌آورند و برای این کار از میان شرکت کنندگان، پس از مدتی کوتاه مورد ایده‌ای برگزیده و به عنوان استارتاپ انتخاب می‌کند. این شتاب‌دهنده‌ها با سرمایه‌گذاری اولیه بر روی یک شرکت نوپا، درصدی از مالکیت آن را در اختیار می‌گیرد. در مقابل به گردانندگان پروژه آموزش‌های لازم برای کسب موفقیت بهتر را ارائه می‌کند.
شتابدهنده یک سازمان منسجم و مشخص است که در آن افراد و تیم‌های دارای طرح نوآورانه و فناورانه را انتخاب کرده و در یک دوره چند ماهه به آنها خدماتی از قبیل فضای کاری تجهیز شده، آموزش، مشاوره، مربیگری، سرمایه اولیه و ارتباط با شبکه سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود. هر تیمی که موفق به اتمام دوره شتابدهی شود، تبدیل به شرکتی نوپا می‌شود که شتابدهنده به ازای خدمات ارائه شده، درصدی از سهام آن شرکت نوپا را از آن خود می‌کند. بر این اساس شتاب‌دهنده‌ها حلقه واسط بین کسب‌وکارهای نوپا و سرمایه‌گذاران جسور هستند.
مقایسه شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد
در حالی که مراکز رشد (انکوباتور) از پیش رایج بوده‌اند، شتاب‌دهنده‌ها پدیده‌ای نوظهور هستند. مربیگری و کمک‌های مشاوره‌ای در شتاب‌دهنده‌ها به صورت مدون و مداوم صورت می‌گیرد. در حالی که خدمات یک مرکز رشد می‌تواند به ارائه یک فضای مشترک اداری با اجاره کم محدود باشد.
زمان بندی ورود و خروج شرکت‌ها به شتابدهنده بر مبنای دوره‌های ثابت از پیش تعیین شده است. برخلاف مرکز رشدکه به طور مستمر می‌تواند پذیرای کارآفرینان جدید باشد. منبع درآمد مراکز رشد عموما اجاره و دستمزدی است که بابت مکان و خدمات مشاوره‌ای می‌گیرند. یک شتابدهنده با سرمایه گذاری در شرکت‌های هر دوره و پرداخت حقوق به کارمندان آنها بخشی از سهام آتی شرکت‌ها را در مالکیت خود می‌گیرد.
از مهم ترین تفاوت‌های شتابدهنده نوع نگاه آنها به آینده کسب و کار یک شرکت نوپا است. در انتهای دوره کوتاه مدت دوره شتابدهنده، هر یک از اعضا به نقطه‌ای می‌رسند که می‌توان گفت در بلندمدت موفق خواهند بود یا شکست می‌خورند. شتاب‌دهنده‌ها تشخیص شکست یا موفقیت نهایی یک شرکت نوپا را سرعت می‌بخشند. در حالیکه مراکز رشد درصدد کمک به شرکت‌هایی هستند که در فضای رقابتی و پر تنش بازار امکان رشد و شکل گیری ندارند. شتاب‌دهنده‌ها این شرکت‌ها را با این واقعیت‌ها روبه رو کرده و کارآفرینان را به این وا می‌دارند که کسب و کار خود را امکان سنجی کنند
کارکردهای شتابدهنده استارتاپ
برخی‌از مهم‌ترین کارکردهای شتابدهنده استارتاپ عبارتند از:
- تامین سرمایه در ازای سهام
- تامین زیرساخت‌های لازم
- آموزش‌های تخصصی
- ایجاد دسترسی به مربیان کسب‌وکار و کارآفرینان با تجربه برای انتقال دانش و تجربه
- ارتباطات راهبردی با شرکت‌ها، سازمان‌ها و شبکه‌های مشتریان
- پرورش: ایجاد فضای تجربه کردن‌های مدیریت شده در مدت زمان محدود
- ترویج پشتکار و نترسیدن از شکست
- جلب توجه رسانه‌ها، تبلیغات و بازارایی غیر مستقیم برای استارتاپ‌های تحت پوشش
- منتورینگ حرفه‌ای و موثر
- حوزه‌های تمرکز شتابدهنده
خدمات کلی شتابدهنده به صورت زیر می‌باشد:
- تیم سازی و خدماتی منابع انسانی
- تامین سرمایه در سطح کلان
- ساختار سازی شرکتی
- دفتر کار، تجهیزات و امکانات
- خرید و ادغام شرکت‌ها
- توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی
- زیرساخت‌های لازم در فناوری
مزایای شتاب‌دهنده‌های استارتاپ
مزایای حضور در شتاب‌دهنده‌ها برای استارتاپ‌ها عبارتند از:
- به تایید رساندن فرضیات
- افزایش سرعت در یادگیری و پرش از منحنی یادگیری
- شتاب گرفتن در رشد، سرعت گرفتن در توسعه
- افزایش اعتماد و تقویت اعتبار
- تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان
- قرار گرفتن در رادار رسانه‌ها و مخاطبان
- جذب استعدادهای برتر
- ایجاد روابط بهتر و بیشتر و توسعه شبکه‌های ارتباطی
- پیوست به جامعه استارتاپی
- پیشگیری از مشکلات و کاهش ریسک
- محک زدن مدوام
جمع‌بندی
بصورت خلاصه می‌توان گفت شتابدهنده، مرکزی است که امکان رشد سریع و صحیح شرکت‌های استارتآپی را مهیا می‌سازد. تعداد قابل توجهی از صاحبان ایده‌ها و نوآوری‌ها از توانایی و قدرت مالی کافی و یا دانش و شبکه بازاریابی کافی برای توسعه کسب‌وکار خود برخوردار نیستند. شتابدهنده مجموعه‌ای کامل از خدمات مورد نیاز برای رشد یک کسب‌وکار نوپا را نظیر منابع مالی، انواع مشاوره، فناوری‌ها و تجهیزات مختلف و همچنین فضایی را جهت استقرار شرکت نوپا در یک بازه زمانی تقریبا کوتاه در اختیار استارت‌آپ‌های نوپا قرار می‌دهد.
در حقیقت اصلی‌ترین رسالت شتابدهنده، تقویت یک استارت آپ (شرکت نوپا) و تبدیل کردن آن به شرکتی توانمند است. استارتاپ بعد از خروج از حمایت شتابدهنده بتواند به تنهایی در بازار رقابت نموده و رشد کند. در ایران هم از چند سال پیش با رشد نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در ساختار کسب‌وکار کشور این فعالان اهمیت بیشتری پافتند. همچنین توجه بسیاری از نهادها و تصمیم گیران به کسب‌وکارهای نوپا جلب گردید.
اکنون بسیاری از سازمان‌های خصوصی و دولتی فعالیتی را در زمینه کسب‌وکارهای نوپا و دانش بنیان آغاز کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌ها و نهادهای سرمایه‌گذاری در حوزه کسب‌وکارهای نوپا و استارت آپ‌ها به نوعی یک شتاب دهنده به حساب می‌آیند. این مجموعه‌ها و سایر شرکت‌ها و موسسات فعال در این بخش در حال حاضر با جذب و پرورش ایده‌های ناب و نوآور و فناور در راستای تبدیل شدن این طرح‌ها به شرکت‌های موفق فعالیت قابل توجهی دارند.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
تئوری سازمان و مدیریت | ۳۱ فروردین ۰۱
