تحلیل استواری

تحلیل استواری (Robustness Analysis) روشی برای ساختاردهی به مسائل در شرایطی است که عدم اطمینان بسیار زیاد است. این روش مبتنی بر پارادایم تفسیری بوده و در حوزه تحقیق در عملیات نرم دسته‌بندی می‌شود. بنابراین برای حل مسائل سازمان و مدیریت که جنبه‌های انسانی در آن پررنگ است مفید می‌باشد.

در زمانی که تصمیم‏‌گیری باید در فضای عدم قطعیت انجام شود، تحلیل استواری روشی قابل اتکا برای ارزیابی پیامدهای یک تصمیم اولیه در امتداد زمان است. در این روش تصمیم‌های متوالی در خلال زمان پیاده‌سازی و ارزیابی می‌شوند. برای انجام این تحلیل لازم است تا سناریو‏های آینده تدوین شود. از این منظر رویکرد سناریونویسی و آینده‌پژوهی نیز می‌تواند به پژوهشگر کمک نماید. پس از تدوین سناریو‌ها، تعهدات اولیه ‏ای که در این سناریوها از استواری بالاتری برخوردارند، تعیین و استخراج می‌شوند.

تحلیل استواری روش جمع متناقص‌هاست. ما چطور می‌توانیم در تصمیم‌گیری امروز منطقی باشیم اگر مهم‌ترین حقیقتی که درباره شرایط آینده می‌دانیم این باشد که آنها ناشناخته هستند؟ این امر، تناقص را از طریق ارزایابی شرایط درونی درباره انتخاب‌های جذاب آینده و باز نگه‌داشتن راه انتخاب آنها حل می‌کند. در این مقاله کوشش شده است تا مفهوم تحلیل استواری برای دانشجویان و پژوهشگران تشریح شود.

تحلیل استواری چیست؟

زمانی‌که عدم قطعیت ریشه‌ای و بنیادی درباره آینده وجود دارد یا تصمیم‌ها باید به صورت متوالی مرحله‌بندی شوند، تحلیل استواری راهی برای حماست از تصمیم‌گیری فراهم می‌کند. از جمله صاحب‌نظران رویکرد تحلیل استواری، روزنهد و فرند هستند. این رویکرد ممکن است به صورت مرسوم در پشت‌صحنه پشتیبانی از تصمیم‌‌های تحلیلی استفاده شود. ولی ویژگی سهولت در استفاده و عدم نیاز به فرمول‌های ریاضی آن را برای یک محیط کارگاهی مشارکتی مناسب می‌سازد.

عدم اطمینان یک ویژگی متداول روبه‌رشد، به‌خصوص در جوامع پیشرفته است. یک مفهوم مرتبط با عدم اطمینان، ریسک است. این فهوم، به تصمیم همراه با توالی تعدادی گزینه امکان‌پذیر گفته می‌شود که احتمال رخداد آنها قبل از مشخص شده است.

سازمان‌ها در برابر تغییرات محیطی با چالش‌های جدی روبرو هستند، تغییراتی که از منابع مختلفی چون نوآوری‌های تکنولوژیک، تغییر قوانین یا تحولات بازار سرچشمه می‌گیرد. این تغییرات خود را در عدم اطمینان محیطی نشان می‌أهند. درک عدم اطمینان برای یک موقعیت تصمیم‌گیری مهم است.

پاورپوینت تحلیل استواری

پاورپوینت آنالیز استواری براساس کتاب تحقیق در عملیات نرم نوشته عادل آذر

تعداد اسلایدها: ۳۷ اسلاید قابل ویرایش فارسی

انعطاف و استواری

در زمان مواجه با سطوح بالای عدم اطمینان بیش از یک راهبرد وجود دارد. شدت بالای تهدید ممکن است باعث به وجود آمدن واکنش‌های ضد تولیدی شود. اما حتی اگر بتوان با این غیرعقلانی بودن مقابله نمود، باز هم با راهبردهای جایگزین مناسبی روبرو خواهیم شد.

« استواری» و تحلیل مبتنی بر آن، شامل ابعاد مشخصی از انعطاف می‌شود. این مفهوم شامل شرایطی است که در آن یک فرد، گروه یا موسسه نیاز دارد که تحت شرایط عدم‌قطعیت، تعهداتی را به وجود آورد و همچنین شامل این امر می‌شود که این تصمیمات باید در چه فاصله زمانی تعهد شده و پیگیری شوند.

از نقطه نظر استواری می‌توان دو رویکرد نسبت به اهمیت توجه به پیامد رخدادها در دو زمان نزدیک و دور داشت. در یک رویکرد می‌توان بر پیامدهای متقدم (نزدیک) تصمیمات اولیه تمرکز داشت و یا در رویکردی دیگر، می‌توان بر پیامدهای متاخر (دور) سناریوهای موجود تاکید نمود. از این جهت تحلیل استواری را ابزاری دو کانونی می‌دانند.

خلاصه و جمع‌بندی

روش‌شناسی استواری، شناسایی مسیر تصمیم و یا هدف آینده را نادیده می‌گیرد. تنها اثرات مستحکمی که در این روش وجود دارد، آنهایی هستند که در بسته تصمیم‌گیری اولیه قرار دارند. به عبارتی باید تصمیماتی اتخاذ شود که اثراتی که تصمیمات فعلی در اینده می‌گذارند دارای ویژگی‌هایی باشند که تغییرات پیش‌بینی شنده اینده را پاسخ بدهند.

در جهان واقعی با اطلاعات ناکافی و احتمالات نادقیق روبرو هستیم. تصمیم‌گیری استوار سعی کرده است مفروضات مدل خود را به دنیای واقعی نزدیک‌تر نماید و روش‌ تصمیم‌گیری خود را منطبق با این مفروضات نماید. یکی از این مفروضات، چندگانگی آینده و در دسترس نبودن احتمال رخداد سناریوهای پیش‌رو است.

لذا در این رویکرد شاهد تغییر معیار ارزیابی تصمیم‌گیری از بهینگی به استواری هستیم. در این مقاله، رویکردهای تحلیل استواری شامل نوع اول و نوع دوم معرفی گردید. پس از تشریح روش‌های نوع دوم تحلیل استواری(روش استواری ساخت‌یافته و تحلیل استواری مشارکتی) کاربرد هر یک از روش‌های مذکور در برنامه‌ریزی استراتژیک ارائه گردید.

منبع

Rosenhead, J. (2001). Robustness analysis: Keeping your options open. In J. Rosenhead & J. Mingers (Eds.), Rational analysis for a problematic world revisited (pp. 181–۲۰۷). Chichester: Wiley.