انواع نسل‌ها در محیط کار

نسل‌ (Generation) به انسان‌هایی که در یک دورهٔ زمانی زندگی کرده‌اند یا متولد شده‌اند و دارای اشتراکاتی هستند گفته می‌شود. انواع نسل‌ها در محیط کار سازمان‌های امروزی شامل نسل X، Y و Z است که ادراه آنها ویژگی‌های مدیریتی خاص خود را می‌طلبد.

بطور معمول افرادی که به صورت میانگین در زمانی در حدود ۳۰ سال به دنیا آمدند یک نسل را تشکیل می‌دهند. این افراد دوران نوجوانی، جوانی، میان‌سالی و سالخوردگی آنها از نظر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی جامعه شرایط یکسانی دارد. حضور همزمان نسل‌های گوناگون در سازمان، کار تیمی را دچار چالش می‌کند و محل بروز تعارض و تضاد سازمانی است. در این نوشتار کوشش بر آن است تا انواع نسل‌ها در محیط کار مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.

انواع نسل‌ها در محیط کار

انواع نسل‌ها در محیط کار امروزی شامل نسل X، نسل هزاره‌ها و نسل Z است. اما در مجموع می‌توان نسل‌های گوناگون انسان را در یک قرن پیشین تاکنون به شش دسته اصلی تقسیم کرد. البته نسل آلفا هنوز وارد محیط کار نشده‌است اما به‌زودی آنها نیز در سازمان‌ها حاضر خواهند شد.

• نسل خاموش (۱۹۲۵ تا ۱۹۴۵)

• نسل انفجار جمعیت (۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴)

• نسل ایکس (۱۹۶۵ تا ۱۹۷۹)

• نسل هزاره (۱۹۸۰ تا ۱۹۹۴)

• نسل زد (۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲)

• نسل آلفا (۲۰۱۳ تا ۲۰۲۵)

ویژگی‌های انواع نسل‌ها

شناخت ویژگی‌های هریک از این نسل‌ها در مدیریت کارکنان سازمان اهمیت بسیار زیادی دارد. بویژه آنکه با ورود کارکنان نسل Z تعادل میان نسل هزاره و نسل ایکس نیز دستخوش تغییر گردید و فضای کاری بسیار پیچیده شد. این هنر مدیران است که ترکیب درستی از کارکنان سازمان را در جهت دستیابی کارا و اثربخش به اهداف سازمانی فراهم نماید.

نسل خاموش (The Silent Generation)

بازه زمانی: ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۵ (۱۳۰۴ تا ۱۳۲۴)

نسل خاموش که به عنوان سنت‌گرایان هم شناخته می‌شوند. در فرهنگ این نسل اغلب کودکان باید عمل می‌کردند و اجازه صحبت بیش از اندازه نداشتند. به همین دلیل به این نسل ساکت یا خاموش می‌گویند. از این افراد در محل کار زیاد نمی‌شنویم ولی با توجه به سن آن‌ها و فرهنگ زندگی این ویژگی‌های را می‌توان به آن‌ها نسبت داد:

سخت‌کوشی. این نسل در دوران رکود اقتصادی جهان و جنگ جهانی دوم بزرگ شده‌اند. به همین دلیل به کار به عنوان یک امتیاز فکر می‌کنند و اخلاق کاری قوی دارند.
اراده قوی. این یک پیامد ساده برای آن‌ها است، آن‌ها در زمانه خودشان مجبور به زنده ماندن بودند.
وفادار. آن‌ها در تمام طول دوران کاری خود با یک کارفرما باقی ماندند و انتظار این وفاداری را از کارفرمایان خود نیز داشتند.
آنها به قدرت احترام می‌گذارند و برای آن‌ها همدردی ارزشمند است.
اغلب این افراد تا کنون بازنشسته شده‌اند و افرادی که فعال هستند اغلب نقش مشاور یا شریک را دارند.

نسل انفجار جمعیت (Baby Boomer)

بازه زمانی: ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ (۱۳۲۴ تا ۱۳۴۲)

این نسل بعد از جنگ جهانی دوم، و در زمان رشد رفاه و رونق اقتصادی زندگی کرده‌اند و به همین دلیل رشد جمعیت زیادی در این زمان رخ داد. این نسلی است که از نسل قبلی پیروی می‌کند و مطالب زیادی در مورد این نسل وجود دارد. ویژگی‌های این نسل‌ها به شرح ذیل است:

• هدف‌گرا. این نسل از نظر مالی و تحصیلی فرصت‌های بیشتری داشتند. به همین علت آن‌ها برای موفقیت هدف‌گراتر عمل کردند.
• رقابتی. این افراد سخت‌کوش هستند و خود را با موفقیت‌های حرفه‌ای تعریف می‌کنند. به این ترتیب آن‌ها در محیط کار رقابتی هستند و به ساختار سلسله مراتبی اعتقاد دارند.
• روابط انسانی. برای روابط انسانی ارزش زیادی قائل هستند. آن‌ها در دوران رشد با نامه و تلفن ارتباط برقرار می‌کردند به همین علت اهمیت روابط را می‌دانند. آن‌ها بعدها از تلفن همراه و … به عنوان ابزاری برای بهره‌وری در امور استفاده کردند نه به عنوان یک ابزار ارتباطی.

نسل X

بازه زمانی: ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۱ (۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷)

این نسل مانند نسل پیش، ویژگی‌ فرهنگی شاخصی نداشت، به‌خاطر همین به آن نسل X می‌گوییم. از این نسل به بعد، نام‌گذاری‌ها به همین ترتیب است. در این سال‌ها در دنیا تحولات زیادی اتفاق افتاد و در ایران هم شاهد انقلاب بودیم. تغییر برای این نسل تقریبا چیزی عادی و مرسوم است.  ویژگی‌های این نسل را این گونه می‌توان عنوان کرد:

• انعطاف‌پذیر. این نسل شاهد رنج اقتصادی پیشینان خود بوده‌اند و این یکی از دلایلی است که آن‌ها نسبت به نسل قبل کمتر به کارفرمایان خود متعهدند و به راحتی با تغییرات سازگار می‌شوند.
• تعادل کار و زندگی. این نسل اولین نسلی بود که به تعادل کار و زندگی اهمیت داد.
• فردگرا. این افراد در بحران اقتصادی با خانواده‌های دو درآمدی همراه بودند. در این نسل زنان به طور افزایش در حال اضافه شدن به بازار کار بودند. به همین دلیل این نسل اغلب خودکفا، مستقل و مدبر بار آمده‌اند.

این نسل به دلیل کاهش رشد جمعیت از نسل قبلی کوچک‌تر است. این نسل علاقه به تنوع قومی بیشتر و تحصیلات بهتر نسبت به نسل قبل دارند.

نسل Y یا هزاره (Millennials)

بازه زمانی: ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ (۱۳۵۸ تا ۱۳۷۲)

اینترنت گسترش پیدا کرد و بسیاری از جریان‌ها را تغییر داد، این نسل با اینترنت و جهانی شدن رشد کرد. . این نسل را به عنوان هزاره‌ها (Millennials) نیز می‌شناسند. این‌ها بزرگترین نیروی کار هستند که ۳۵ درصد را شامل می‌شوند. برخی از ویژگی‌های این افراد:

• اهمیت به همکاری و کارگروهی. این افراد برخلاف نسل‌های قبل به کار گروهی و تیمی بسیار اهمیت می‌دهند.
• تغییر در شغل. آن‌ها اغلب شغل خود را تغییر می‌دهند. این نسل اعتقاد دارد برای پیشرفت، کارآمدترین مورد تغییر شغل است. دلیل دیگر این است که آن‌ها اغلب به دنبال محیط کار ایده‌آل خود می‌گردند.
• حقوق همه چیز نیست. اغلب این نسل حقوق را همه چیز خود نمی‌دانند. آن ها به سایر مزایا مانند: بیمه، توسعه، شغل مناسب و … فکر می‌کنند.

این افراد به دلیل بزرگی نسل‌شان در تمامی صنایع با شغل‌های مختلف حضور دارند. بسیاری از این افراد در شرکت‌های سنتی مشغول به کار هستند ولی سودای پیوستن به شرکت‌های استارت آپی را نیز دارند.

نسل Z

بازه زمانی: ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲ ( ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۷)

شبکه‌های اجتماعی گسترش یافت و گوشی‌های هوشمند همه‌گیر شدند که ویژگی‌های این نسل را بسیار زیاد تحت تاثیر قرار داد. این نسل دومین نسل جوان شناخته می‌شود. مانند هر نسلی دیگری ویژگی‌های این افراد براساس نحوه رشد آن‌ها شکل گرفته است. جوانان این نسل درگیر نابودی محیط زیست، قرنطینه‌های کرونا، بحران‌های مالی، ترس فروپاشی اقتصادی، شبکه‌های اجتماعی و کسب و کارهای آنلاین قرار گرفته‌اند. این افرادی هستند که با اینترنت بزرگ شده‌اند. جوان‌ترین نسل بازار کار کنونی هستند. به آنها نسل بومی دیجیتال (Digital Natives) نیز می‌گویند.

• دانش فنی. آن‌ها هیچ مشکلی در استفاده از برنامه، نرم‌افزارها، سیستم‌ها و فناوری ندارند.
• آن‌ها چون عدم امنیت شغلی را در والدین خود دیده‌اند برای همین به امنیت شغلی اهمیت می‌دهند. علاوه بر این به مواردی مانند رفاهیات، بیمه‌های مختلف و … اهمیت می‌دهند.
• خودمختار هستند. آن‌ها برای مشکلات خود دنبال راه حل در اینترنت می‌گردند. آن‌ها تمایل دارند موارد را خودشان حل کنند. به آن‌ها راه‌حل نگوئید به آن‌ها هدف انجام کار را بگوئید.
• آن‌ها می‌دانند که چه چیزی می‌خواهند و بر روی آن تمرکز می‌کنند.
• نقاط ضعف خود را می‌دانند. طبق گزارشات ۴۰ درصد آن‌ها اذعان کرده‌اند که نگران مهارت‌های ارتباطی و بین فردی هستند.

بسیاری از این نسل به تازگی وارد کار شده‌اند یا در آینده نزدیک خواهند شد. بنابرین اغلب این نسل خود را در شرایط کارآموزی می‌بینند یا در روزهای ابتدایی کار خود پس از تحصیل. این را هم در نظر بگیریم این افراد نگاهی هم به کسب درآمد از اینستاگرام، یوتیوب، کسب و کار خود دارند.

نسل α

بازه زمانی: ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۵ (۱۳۹۱ تا ۱۳۸۷)

این نسل ایده‌ای است که برای اولین بار از سوی مارک مک کریندل، محقق اجتماعی مطرح شد. براساس پژوهش‌ها انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵، نسل آلفا ثروتمندترین، تحصیل کرده‌ترین و با سوادترین نسل تاریخ باشد. 

ویژگی‌های نسل آلفا:

آنها غرق در فناوری هستند. بیشترین بخش از سال‌های بزرگ شدن خود را کاملاً غرق در فناوری بوده‌اند.
آنها متفاوت یاد می‌گیرند. آن‌ها اغلب به روشی بصری‌تر و تعاملی‌تر برای آموزش علاقه دارند. تأکید بر مهارت‌های حل مسئله و تجربیات یادگیری همتا به همتا خواهد بود.
آنها به یک تجربه کاربری آنلاین عالی عادت کرده‌اند. این چیزی است که از موارد فوق ناشی می‌شود. از آنجایی که آلفاها تقریباً از لحظه تولد در معرض پلتفرم‌های دیجیتال مختلف قرار گرفته‌اند، چیزی بهتر از انتظار یک تجربه آنلاین شخصی‌شده و یکپارچه، از جمله روش‌های پیشرفته برای تعامل و برقراری ارتباط، نمی‌دانند.

نسل صف‌شکن از سال ۲۰۱۳ پدیدار گردید و در سال ۲۰۲۳ هنوز سن آنها دو رقمی نشده است بنابراین نمی‌توان آنها در زمره کارکنان سازمان دانست. صف‌شکن‌ها بسیار قابل اعتنا هستند آنها در عصری بدنیا آمده‌اند که فناوری به بلوغ رسیده است و فرزندسالاری غوغا می‌کند.

سخن پایانی از انواع نسل‌ها در محیط کار

با توجه به مواردی که عنوان شد کاملا مشخص است که آینده کاری در حال تغییر است. هنگامی که سازمان‌ها به نیروهای نسل زد اهمیت دهند در واقع خود را برای آینده آماده کرده‌اند. در حال حاضر پنج نسلی کاری وجود دارد و قطعا نسل‌های دیگری خواهند آمد. هر نسل باورها، مهارت‌ها، مزیت‌ها و معایب خود را دارد. این سازمان است که با جمع‌آوری آن‌ها می‌تواند به اهداف نهایی خود برسد. در نهایت موارد ارائه شده تحقیقاتی است که بر روی نسل‌ها در طی سال‌ها اتفاق افتاده‌است.

در سازمان‌ها نیاز نیست بر روی افراد برچسب بزنید و آن‌ها را در نسل‌های مختلف دسته‌بندی کنید، تنها کافی است از این راهنما استفاده کنید تا درک کنید که چه چیزی برای چه کسی بیشتر اهمیت دارد و این نیاز به عالی بودن شما در مهارت‌های ارتباطی دارد. شما با دوستان خود هم اینگونه هستید و بر مبنای ویژگی هر کدامشان با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید.